Бірінші кезеңде: мезенхимадан- жарғақтық қаңқа дамиды;
Екінші кезеңде: жарғақтық қаңқадан бірден сүйектік қаңқа дамып жетіледі.
Жануарлар филогенезінде де, қаңқа сүйектерінің даму үш кезеңнен өтеді:
1. Жарғақтық қаңқа – хорда, желі (қандауыршаның жарғақтық қаңқасы);
2. Шеміршектік қаңқа – шеміршекті балықтардың қаңқасы шеміршектерден тұрады (акула, скат);
3. Сүйектік қаңқа– сүйекті балықтардан бастап сүтқоректі жануарларға дейінгі жануарлардың барлығында қаңқа негізінен сүйектерден құралған, тек азғана шеміршектер сақталады.
Бақылау сұрақтары: 1. Қаңқа - сүйектер жүйесі ретінде қандай мүшелерден тұрады?
2. Мүше ретіндегі сүйектің анатомиялық құрылысы.
3. Қаңқа сүйектерінің химиялық құрамы мен физикалық қасиеттері.
4. Сүйектің қалыпты жағдайдағы химиялық құрамына тоқталыңыз.
5. Сүйектер құрамында минеральдық заттар қалыпты жағдайдан (нормадан) көп болса, қандай қасиеттермен ерекшеленеді?
6. Сүйектер құрамында органикалық заттардың қалыпты жағдайдан көбейіп, минеральды заттардың азаюы – жануарларды қандай ауруларға шалдықтырады?
7. Қаңқадағы сүйектер түрлері.
8. Сүйектер дамуының онтогенезі.
9. Сүйектер дамуның филогенезі.