Ауыз қуысының түбінде негізінен тіл орналасады. Тіл мен қызыл иек аралығындағы тіласты қатпарларына көпөзекті тіласты сілекей бездерінің өзектері ашылады.Тіл ұшының төменгі жағында, ауыз қуысы кілегейлі қабығының тілге қарай өтетін қатпарын – тіл жүгеншігі (frenulum linguae) деп атайды. Оның екі қапталында тіласты сүйелшелері (caruncula sublingulis) көрінеді. Бұлардың төбесіне төменгіжақ және бірөзекті тіласты сілекей бездерінің өзектері ашылады.
Тіл (linqua, s. glossa) – қимылы жақсы жетілген бұлшықетті мүше. Бұлшықеттер арқылы төменгіжақ және тіласты сүйектермен байланысқан. Тіл – ауыздағы азықты араластырып, шайнау мен жұту процестерін іс жүзіне асырумен қатар, азықтың татымын анықтайды. Тіл – тіл түбірінен (radix linguae), тіл денесінен (corpus linguae), тіл ұшынан (apex linguae), тіл арқалығынан (dorsum linguae) және екі бүйір бетінен (facies lateralis) тұрады. Тілдің негізін ұзынынан, көлденеңінен және биігінен орналасқан бұлшықет талшықтарының шоғырлары құрайды. Сыртынан ауыз қуысының кілегейлі қабығымен қапталған. Тілдің бетінде механикалық және татым емізікшелері болады. Механикалық емізікшелерге: жіпше емізікшелер (papillae filiformes) және конусша емізікшелер (papillae conicae), ал татым емізікшелеріне: саңырауқұлақша емізікшелер (papillae fungiformes), қорғанша емізікшелер (papillae vallatae) және жапырақша емізікшелер (papillae foliatae) жатады. Татым емізікшелерінде азықтың дәмін анықтайтын татым бүршіктері болады. Тілдің қатысуымен дәм сезімі, сипап сезімі, су мен азықты қабылдау қызметтері атқарылады. Итте тіл дене қызуын ретеуге де қатысады.
