Жаттығулар мен есептер
Келесі реакциялар үшін химиялық тепе-теңдік константаларының математикалық өрнектелуін жазыңдар:
а) N2 + 3Н2 = 2 NН3 ; б) 2NO2 = N2O4
Азот, сутек, аммиак А,Б,В мольден араластырылған. Тепе-теңдік орнағаннан кейін жүйеде Г моль аммиак анықталған. Тепе-теңдік константасын (К) анықтаңдар.
№
|
N2
Амоль/л
|
H2
Б моль/л
|
NH3
В моль/л
|
Тепе-теңдік орнағаннан кейінгі аммиак концентрациясы
NH3 , Г моль/л
|
1
|
3
|
3
|
3
|
4
|
2
|
4
|
4
|
4
|
5
|
3
|
5
|
5
|
5
|
6
|
4
|
2,5
|
5,5
|
2,5
|
4
|
5
|
2
|
3
|
2
|
3
|
Әдістемелік нұсқау
1.Сутек пен азоттың бастапқы қоспада берілген моль сандарынан реакцияға түскен моль сандары х –пен белгілініп, алынады, стех. коф-тер ескеріледі;
2. Аммиактың бастапқы қоспада берілген моль санына х-пен белгілініп, қосылады (аммиак –өнім);
Орындалған тапсырманы «Универ» жүйесіне файл түрінде жүктеңдер.
Әдебиет
Глинка Н.Л. Жалпы химия : Оқу құралы. 1-том / Н. Л. Глинка, С. С. Бабкина. - Алматы : TechSmith, 2018. - 208 бет
Бірімжанов Б.А., Жалпы химия .Алматы : ЖШС РПБК "Дәуір", 2011. - 752 бет
9.4.7 Тақырыбы: Ерітінділер
ОСӨЖ тапсырмалары
Есептер
Мыс сульфатының В%-тік ерітіндісінің А грамына оның кристаллогидратының (CuSO4 · 5Н2О) Д грамын қосқанда пайда болған мыс сульфаты ерітіндісінің массалық үлесін табыңыздыр.
№
|
Мыс сульфаты ерітіндісінің массасы, А г
|
Мыс сульфаты ерітіндісінің концентрациясы, w, В (%)
|
Ерітіндіге қосылған кристаллогидраттың (CuSO4 · 5Н2О) массасы, Д г
|
1
|
210
|
6
|
25
|
2
|
220
|
8
|
30
|
3
|
240
|
10
|
35
|
4
|
250
|
12
|
40
|
5
|
280
|
14
|
45
|
6
|
300
|
16
|
50
|
7
|
320
|
18
|
55
|
8
|
340
|
20
|
60
|
9
|
360
|
22
|
65
|
10
|
380
|
24
|
70
|
Әдістемелік нұсқау
Есепті шығару жолы:
тығыздықты пайдаланып, 1 литр ерітіндінің массасын табу керек;
пропорция арқылы 100 г ерітіндідегі моль саны анықталады;
формула арқылы (ν· m) 100 г ерітіндідегі еріген зат массаы табылады.
Орындалған тапсырманы «Универ» жүйесіне файл түрінде жүктеңдер.
Әдебиет
Глинка Н.Л. Жалпы химия : Оқу құралы. 1-том / Н. Л. Глинка, С. С. Бабкина. - Алматы : TechSmith, 2018. - 208 бет
Бірімжанов Б.А., Жалпы химия .Алматы : ЖШС РПБК "Дәуір", 2011. - 752 бет
9.4.8 Тақырыбы: Комплексті қосылыстар
ОСӨЖ тапсырмалары
Жаттығулар мен есептер
Си(ОН)2 мен [Cu(NH3)4](OH)2 қайсысы күштірек? Неліктен?
Комплексті қосылыстардағы комплекстүзушінің координациялық саны мен тотығу дәрежелерін анықтап, олардың аттарын жазыңдар.
а) К[AuBr4], д) Cи2[Ғе(СN)6],
б) [Cd(NH3)4](ОН)2, ж) К3[Со(NО2 )4],
в) Nа3[Ag(S2О3)2] , з) Ва[Си(SCN)(CN)3],
г) К[Рt(NН3)СІ5], и) [Сг(NH3)4(Н2О)2]Вr3.
Тұрақсыздық константасы кестесінің көмегімен келесі иондарды тұрақтылықтарының өсу ретімен орналастырыңдар:
[Cd(NH3)4]2+, [Cu(CN)4]2-, [Ag(NH3)2]+, [HgI4]2-
[Co(NH3)6]3+ комплексті ионындағы химиялық байланысты сипаттаңдар. Комплекстің магниттік қасиеттерін, жоғары спинді немесе төменгі спинді болуын анықтаңдар.
[Fe(CN)6]3+ комплексті ионындағы химиялық байланысты сипаттаңдар. Комплекстің магниттік қасиеттерін, жоғарыспинді немесе төменгі спинді болуын анықтаңдар.
Әдістемелік нұсқау
Комплексті қосылыстардағы химиялық байланысты сипаттау үшін келесі амалдар орындалады:
комплекстүзуші атомның электрондық формуласы жазылады;
ионның тотығу дәрежесіне сәйкес валенттік электрондар саны жазылады;
валенттік электрондар кванттық ұяшықтарға орналастырылады;
лиганд кұшіне байланысты өзгерістер жасалады (электрондардың ығысып орналасуы немесе өзгеріссіз болуы);
бос орбитальдарға лигандтағы электрон жұптары орналастырылады;
гибридтелу типі анықталады.
Орындалған тапсырманы «Универ» жүйесіне файл түрінде жүктеңдер.
Әдебиет
Глинка Н.Л. Жалпы химия : Оқу құралы. 1-том / Н. Л. Глинка, С. С. Бабкина. - Алматы : TechSmith, 2018. - 208 бет
Бірімжанов Б.А., Жалпы химия .Алматы : ЖШС РПБК "Дәуір", 2011. - 752 бет
9.5 Студенттің өзіндік жұмыстары (СӨЖ)
9.5.1 Тақырыбы: Квант сандары
СӨЖ тапсырмалары
Бақылау сұрақтары
Энергетикалық деңгейдегі s-,p-,d-, f-орбитальдарының саны қандай квант санымен анықталады?
Төртінші квант санының физикалық мәні қандай? Ол қалай аталады?
Жаттығулар
Реттік нөмірі 15, 19, 23 элементтердің аяқталмаған деңгейшелеріндегі электрондарды квант сандарымен сипаттаңдар.
Реттік нөмірі Z тең атомның электрондық формуласын жазып, сыртқы энергетикалық деңгейдегі электрондардың n және l квант сандарының мәндерін анықтаңдар.
№
|
Z
|
№
|
Z
|
№
|
Z
|
№
|
Z
|
№
|
Z
|
1
|
31
|
4
|
8
|
7
|
24
|
10
|
14
|
13
|
35
|
2
|
15
|
5
|
7
|
8
|
12
|
11
|
18
|
14
|
13
|
3
|
21
|
6
|
20
|
9
|
11
|
12
|
22
|
15
|
27
|
Әдістемелік нұсқау
Атомның электрондық формуласы бойынша электрондарды квант сандарымен сипаттау үшін соңғы деңгейдегі валенттік электрондар алынады. Есептің шартына қарай бірнеше электрон немесе ең соңғы 1 электрон сипатталуы мүмкін. Квант сандарының әріптік белгіленуі жазылып, оларға сәйкес квант сандарының сандық мәндері көрсетіледі. Мысалы, 3s1 n l ml ms
3 0 0 +1/2
Орындалған тапсырманы «Универ» жүйесіне файл түрінде жүктеңдер.
Әдебиет
Глинка Н.Л. Жалпы химия : Оқу құралы. 1-том / Н. Л. Глинка, С. С. Бабкина. - Алматы : TechSmith, 2018. - 208 бет
Бірімжанов Б.А., Жалпы химия .Алматы : ЖШС РПБК "Дәуір", 2011. - 752 бет
9.5.2 Тақырыбы: Атом орбитальдарын толтырудың ережелері мен принциптері
СӨЖ тапсырмалары
Бақылау сұрақтары
Көп электронды атомдарда атом орбитальдарының энергиясы қалай өзгереді?
Электронның атомдағы энергетикалық деңгейі, деңгейшесі деген не?
Электрон энергиясының орбиталь квант санына тәуелділігі қандай? (Бас квант саны тұрақты болса)
Паули принципі, Клечковский, Гунд ережелері.
Жаттығулар
Берілген тапсырмалар бойынша Паули принципінің, Клечковский, Гунд ережелерінің қолданылуын көрсетіңдер.
№
|
Элемент
|
№
|
Элемент
|
№
|
Элемент
|
№
|
Элемент
|
1
|
Mg
|
7
|
Al
|
13
|
Ge
|
19
|
Fe
|
2
|
Ga
|
8
|
Sc
|
14
|
S
|
20
|
Co
|
3
|
Ti
|
9
|
V
|
15
|
Mn
|
21
|
Cu
|
4
|
P
|
10
|
Sn
|
16
|
Zr
|
22
|
Br
|
5
|
Cl
|
11
|
Se
|
17
|
Ca
|
23
|
As
|
6
|
Si
|
12
|
Zn
|
18
|
Cr
|
24
|
Ni
|
Әдістемелік нұсқау
Бірінші жаттығуды орындағанда тапсырмада берілген бас квант саны мен қосымша квант санына сәйкес электрондардың максимал саны анықталады. Мысалы, бірінші тапсырмада n=4, l=3, олай болса 4f-тегі максимал электрондар саны көрсетіледі , ол 14-ке тең.
Екінші жаттығуда берілген ережелер мен принциптер қолданылып атомның электрондық формуласы жазылады, аяқталмаған р-, d- деңгейшелердегі электрондардың орналасуы Гунд ережесіне сәйкес көрсетіледі.
Орындалған тапсырманы «Универ» жүйесіне файл түрінде жүктеңдер.
Әдебиет
Глинка Н.Л. Жалпы химия : Оқу құралы. 1-том / Н. Л. Глинка, С. С. Бабкина. - Алматы : TechSmith, 2018. - 208 бет
Бірімжанов Б.А., Жалпы химия .Алматы : ЖШС РПБК "Дәуір", 2011. - 752 бет
Достарыңызбен бөлісу: |