Білім кілті кітапхана. Кітапханаға саяхат жасау
жүктеу/скачать 22,11 Kb.
|
китапханага саяхат
| Ахмет Байтұрсынұлы (5 қыркүйек 1872 жыл, қазіргі Қостанай облысы, Жангелді ауданы Ақкөл ауылы – 8 желтоқсан 1937, Алматы) — қазақтың ақыны, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері.[1] Қазақ халқының 20 ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалысы жетекшілерінің бірі, мемлекет қайраткері, қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы, ағартушы, Алаш-Орда өкіметінің мүшесі.
Атасы Шошақ оның немересі Ахмет өмірге келгенде ауыл ақсақалдарынан бата алып, азан шақырып атын қойған. Әкесінің інісі Ерғазы Ахметті Торғайдағы 2 сыныптық орыс-қазақ мектебіне береді. Оны 1891 жылы бітіріп, Орынбордағы 4 жылдық мектепке оқуға түседі. 1895-1909 жылы Ақтөбе, Қостанай,Қарқаралы уездеріндегі орыс-қазақ мектептерінде оқытушы, Қарқаралы қалалық училищесінде меңгеруші қызметін атқарады. Ол өте кемеңгер, білімді тұлғаның бірі болған. Осы кезде үлкен кітап ұстаған оқушы кіреді: Кітап: - Балалар мен сәл кешігіп қалдым - ау, деймін, кешіріңдер! Сендермен дос болып, қайтатыныма сенімдімін. Кітапханашы: Қош келдіңіз, қымбатты достарымыз, жоғары шығыңыздар.
I Кітап: Мен – Кітап Ханшайымымын, Иесі рухани әлемнің. Әкелдім кітап патшалығының Бәріңе жалынды сәлемін! Ендеше балалар, бүгінгі мерекемізді жұмбақ айтудан бастайық. Оймен, кәне өсейік, Ал жұмбақ шешейік. (Оқушылар жұмбақты шешеді). I. 1. Бірінші әріп - көзде бар, мұрында жоқ, Екінші әріп - тісте бар, бұрымда жоқ, Үшінші әріп - бетте бар, білекте жоқ, Төртінші әріп – құлақта бар жүректе жоқ. Бесіншісі –«П»әрпі ақырғысы Жұмбақ шешкен баланың ақылдысы. (Кітап) 2. Бір нәрсе білмегенді білгізеді, Өзіңді тұрсаң қарап күлгізеді. Жалғанда әңгімесі сондай қызық, Жаныңды оқи берсең кіргізеді. (Кітап) 3. Тілі бар, үні жоқ, Өзін адам түсінген. Жүрегі бар, қаны жоқ, Сөйлеп тұрған ішінен. (Кітап) 4. Қабат – қабат қаттама, Қаптамадан аттама. Ақылын оның алабер, Айытқан сөзін жатта да. (Кітап) II Кітап: Білімнің атасы кітап. Сондықтан кітап, балаларға ақыл, кеңес береді. – Кітап – ел мен жерді сүю, талапты кішіпейіл болуға, төзімділікке баулиды. Кітапханашы: Балалар, кітап қалай жасалатынын сендер білесіңдер. Кітап жасаған кезде адам көп еңбектенеді: редактор, автор, жазушы, суретші, содан кейін кітап баспаханадан басылып шығады, Ал, балалар сендер оқырман болғандықтан, «Кітапты қолдану ережесін»есте сақтап жүріңдер Балалар, кітапты жыртпай, кірлетпей, бүлдірмей таза ұстау - бәріміздің міндетіміз. Кітаптың беттеріне сурет салмаймыз және суреттерін қиюға болмайды! Тамақ ішкен кезде кітапты оқуға болмайды! қолданамыз «Кітап Ханшайымдардың» «Ескі кітап» деп аталатын көрінісі Жалпы демалыс аяқталып, жаңа оқу жылы басталған кез болатын. Оқушылар мектеп кітапханасынан оқулық ала бастады. Сезім бірінші сынып бітіріп екінші сыныпқа көшкен. Ол мектептен оқулықтарын алып үйіне оралды. Анасы оның қабағындағы кірбіңді байқап: - Қызым не болды? Біреу ренжітті ме? - Жоқ - Енді не болды? - Маған мұқабасын мыж - мыж ескі кітаптар берді. Осындай кітапты оқығым келмейді,- деп көзіне жас алды. Анасы Ләйләнің қылығына күліп былай деді: - Қызым, оған неге ренжисің, ақылы бар бала, жыртылған жерін желімдеп, тысын қаптап, жаңартып алды. Кітаптың сыртына емес, ішіне үңілу керек. Ол - әр адамның сырлас досы. Сондықтан оны күтіп ұстап, кейінгі іні - сіңлілеріңе берген жөн. Анасының сөзін мұқият тыңдаған Ләйлә кітаптарын желімдеп ретке келтіре бастады. Кітапханашы: – Ия достар, кітап қадірін білетін, жақсы балалар көбейе берсін! II. «Шежіре» кезеңі. Кітапханашы: Үлгі - сөзі атаның, үйренеміз мақалың - дегендей «Мақал - мәтел» сайысына көшеміз. Мен мақалдың сыңарын айтамын, сендер жалғастырасыңдар: • Кітап – білім бұлағы,...(білім өмір шырағы) • Кітапсыз білім жоқ, білімсіз...(күнің жоқ) • Кітапсыз үй -...(жансыз дене). • Күш – білімде, ал білім –...( кітапта) • Артық ғылым кітапта, Ерінбей...( оқып көруге). • Наданмен дос болғанша, ….(Кітаппен) дос бол. • Оқысаң озарсың...(оқымасаң тозарсың) Кітапханашы: Кітапты біздің қоғамымыздың әрбір адамы күнделікті тұрмысында пайдаланады. Одан ақыл - кеңес, тәлім - тәрбие, үлгі - өнеге алады. Кітапты оқымайды сыйламаған, Білімге жанын жанып қинамаған. Өсірген кімнің болсын ой - өрісін, Сол кітап бек ақылшы күнде маған. Түлекті тәрбиелер кітап - мектеп, Өседі сол кітаптан бұтақ көктеп. Молайтып ақылыңды сан еселеп, Береді білім нәрін кітап көптеп. Ислам Шұғаев Заманымыздың заңғар жазушысы Мұхтар Әуезовтің сөзімен айтқанда, «Кітап – әр адамның өмірлік досы». Сондықтан, балалар сендер кітаптарды оқып кітаптар мен дос боласыңдар деп ойлаймын. Осы мен балалар енді кітапхана қай жерде орналасқан және осында көп кітаптар бар екенің енді білесіңдер. Біз сендерді күтеміз! жүктеу/скачать 22,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|