Биология пәні бойынша сыныптарға арнаған мемлекеттік емтихан тапсырмалары нұсқа а бөлімі



бет2/2
Дата04.10.2023
өлшемі385,71 Kb.
#183719
1   2
Байланысты:
4 вариант

В бөлімі
16. 1-суретте тістің құрылысы бейнеленген. Суретті пайдаланып төмендегі cұрақтарға жауап беріңіз.

16. 1-сурет
[а] Адамда сүтқоректілер сияқты күрек тіс, кіші азу тіс, үлкен азу тістер болып бөлінеді. Осы аталған тістердің санын көрсетіңіз:
1. күрек тіс_____________
2. кіші азу тіс____________
3. үлкен азу тіс___________
[3]

16 (b) Асқорыту жүйесіндегі ұйқы безінің негізгі қызметін атап көрсетіңіз:


1-_______________
2-_______________
[2]

16[c] Тістің кариесін сақтау үшін кандай гигиеналық ережелерді сақтау керек?


[2]

17. [а] Төменде келтірілген сөйлемнің жалғасын табыңыздар:
1. Ұрықтанбаған жұмыртқа жаусшасы бөліне бастайды, егер ағза
__________________________________________________________________
2. Ағзаларда көбеюінде ұрықтанған зигота бөліне бастайды.

[2]

17 [b].Эмбрион қабаттары беріген, оған сай келетін мүшелерді орналастырыңыз

1. Эктодерма . 2 Мезодерма 3. Энтодерма


а)тері, b)жүрек-қан тамыр жүйесі, c)бұлщықеттер, d)өкпе, e)ми, f)көз, g)бауыр, h)құлақ, i)асқазан, j)жұлын, k)гипофиз, l)сүйектер, m)тимус, o)бронхилер, p)бүйрек


______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[3]

17[с].Жануарлар әлемінің қай тұқымдасы өкілдерінде ұрық жолдас болады


__________________________________________________________________
[1]

[d].Бүкіл дүниежүзілік денсаулықты сақтау ұйымы дәрігерлері егер жүкті әйел алкаголь өнімдерін пайдалану салдары жайлы қандай пікір білдірді?




____________________________________________________________________________________________________________________________________
[2]

18 [а] Суретте хромосоманың құрылысы бейнеленген. Хромосоманың ДНҚ және нәруыздан тұратын негізгі құрам бөлігі қалай аталады?



[1]

18[b].Мендель тәжірибесі негізінде моногибридті шағылыстыру бойынша берілген есептен пайдаланып рецессивті және доминантты гендер, фенотип ,генотип бегілеріне сипаттама беріңіздер.



[3]
18 [с]. Талдаушы шағылыстыру сырттай көрінбейтін рессесивті аллельдердің болуын анықтауғы мүмкіндік береді. Талдауда аталықтың генеотипі рецессивті гомозиготалы генотипте алынады, аталықтың генотипін көрсетіңіз;


А) АА
B)Аа
C)аа
D)АВ [2]
19 [а] Құрлық пен су экожүйесі компоненттерін +,- белгісі арқылы ажыратыңыз

Түрлері

Құрлық экожүйесі

Су экожүйесі

Планктондар







Ашықтұқымдылар







Цианобактериялар







тропиктік ормандар







тұяқты жануарлар







Балдырлар







Құстар







[2]

19[b].Адам еңбегімен жасалған экожүйелерді агроценоздар деп атайды.


Берілген экожүйе компоненттері арасынан агроценоздарды бөліп көрсетіңіз:

1.Таулы аймақтар, 2. Темір жолдар, 3. кеніштер, 4.теңіздер, 5. шахталар, 6.орман,7. шөлейт, 8.мұнай құбырлары, 9.қалалар мен елді мекендер, 10.жазықтар, 11.автомобиль жолдары, 12.егістіктер


______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
[2]
20. [а] Жасуша- тірі ағзаның өлшем бірлігі. Жасушалардан мүшелер, мүшелерден мүшелер жүйесі түзіледі. Төменде келтірілген мүшелер жүйесіне сай келетін мүшелерді ретімен жазыңыз:
1. Тыныс алу жүйесі:
2. Асқорыту мүшелер жүйесі:

[2]
20[b]. А суретте жүйке жүйесінің қай түрінің көлденең кескіні көрсетілген. Оның бір қызметін атап көрсетіңіз



[2]
20[с]. Суретте Ә әріпімен белгіленген бөлікті сипатап беріңіз
Дендрит______________
Нейрон денесі __________[2
20[d]. Суреттен 1 және 5 номерімен көрсетілген бөліктер рефлекстік доғаның қай бөлігіне жатады?
А. Жүйке ұштары- рецепторлар
В. орталыққа тебетін сезгіш нейрондар
С. Орталық жүйке жүйесі –ми мен жұлын
Д. Орталықтан тебетін қозғалтқыш нейрондар
Е.Тері бұлшықеттер бездер [2] 20[e]. Тыныс алу мен тыныс шығару бойынша нейрогуморальдық реттелудің механизмі келтірілген пікірді аяқтаңыз:
1. Тыныс алу және тыныс шығару орталығы орналасқан_____________
2. Тыныс алуды жиілететін гормондар____________________________
3. хеморецепторлар СО2 мөлшерін _____________________________ _[2]

[2]


Балл қою кестесі

Сұрақ

Жауап

Балл

1

D

1

2

С

1

3

D

1

4

B

1

5

D

1

6

C

1

7

B

1

8

В

1

9

D

1

10

D

1

11

D

1

12

A

1

13

C

1

14

В

1

15

D

1

16 [a]

Күрек тістер – 8
Кіші азу тістер – 8
Үлкен азу тістер – 12

[3]



16[b]



1-липаза ферментін бөледі
2 - липаза липидтерді, глицерин мен май қышқылдарына ыдыратады

[2]



16[c]

Тамақ ішіп болған соң тісті щеткамен тазалау, қатты заттарды,мысалы жаңғақ, мұз , конфет және т.б. тістемеу.Ыстық тамақтан кейін суық суды пайдаланбау.

[2]

17[a]

Ұрықтанбаған жұмыртқа жаусшасы бөліне бастайды, егер ағза партагенез жолымен түзілген болса;
Ағзаларда көбеюінде ұрықтанған зигота митоз жолымен бөліне бастайды

[2]

17[b]



Эмбрион қабаттары беріген, оған сай келетін мүшелерді орналастырыңыз
1.a) e) f) h) j)
2.b) c) l) p)
3.d) g) i) k) m) o)

[3]

17[c]



Сүтқоректілер

[1]



17[d]

Анасы жүктілік кезде алкогольді ішімдік ішсе, онда дамуында ақауы бар баланың туу ықтималдылығы 50%- ға артады.

[2]



18[a]

хроматин

[1]

18[b]



А-сары түске жауап беретін доминант ген, а- жасыл , фенотип бойынша
3 сары : 1 жасыл. Генотип бойынша 1АА:2 Аа: 1аа

[3]



18[c]

С

[2]

19[a]

Құрлық экожүйеге кіреді: ашықтұқымдылар,тропиктік ормандар,тұяқтылар, құстар.
Су экожүйеге кіреді: планктондар,цианобактериялар,балдырлар

[2]


19[b]

Aгроценозлар : 2.3.5.8.9.11.

[2]

20[a]



1Тыныс алу жүйесі: мұрын қуысы-жұтқыншақ-көмекей-кеңірдек-бронхылар-өкпе.
2.Ас қорыту жүйесі:ауыз қуысы-тіст
ер-жтұтқыншақ-асқазан-ашішек-тоқ ішек

[2]

20[b]

Суретте орталық ми көрсетіген, оның негізгі қызметі – рефлекс.

[2]

20[c]

Дендрит-нейронның қысқа өсіндісі
Нейронның денесі-цитоплазма және ядродан құралады.

[2]


20[d]

А және Е

[2]

20[e]

  1. Сопақша мида мияда

  2. адреналин,тироксин

  3. көбейтеді

[2]


Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет