6. Әдебиеттер: Негізгі:
Плешкова С.М. және т.б. «Белоктар. Ферменттер. Энергия алмасуы. Витаминдер.» - Биохимияны студенттердің өздігінен оқып-білуіне арналған оқу құралы. 1 бөлім – Алматы, 2009 ж, 90-111бет.
У. Сайпіл, Абитаева С.А. « Ферменттер, энергия алмасуы, витаминдер»., Алматы 2000ж., б. 4-48, 73-92.
Сейтембетов Т.С., Төлеуов Б.И., Сейтембетова А.Ж.. Биологиялық химия.-Қарағанды, 2007.
Сеитов З.С. Биологиялық химия, Алматы, 2007 ж..
Қосымша:
Тапбергенов С.О. Медициналық биохимия.-Павлодар.-2008.
Сейтембетова А.Ж.., Лиходий С.С., Биологиялық химия, 1994.
Биохимия сұрақтары мен жауаптары. ҚР ҰҒА корр., проф. С.М. Адекеновтің ред. басшылығымен.-Астана, 2003 ж.
Плешкова С.М., т.б. Биохимия пәнінен студенттердің жеке дайындығына арналған тесттік сұрақтар. – Алматы, 2007 ж.
Строев Е.А. “Биологическая химия”, Москва,1986г.
Николаев А.Я. “Биологическая химия”, Москва, 2004г.
Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. “Биологическая химия”, Москва ,2004.
Тест: 1. Химиялық табиғаты жағынан ферменттер:
көмірсулар
ерекше қызметі бар белоктар
ерекше қызметі жоқ белоктар
бейорганикалық катализаторлар
аминқышқылдары
2. Бейорганикалық катализаторлармен салыстырғанда ферменттер:
активтену энергиясын бірден төмендетеді
реакцияның бағытын өзгертпейді
ферменттер жоғары арнайылылыққа ие
қайтымды реакцияның тепе-теңдікке жету уақытын тездетеді
реакция барысында жұмсалмайды
Профермент-бұл:
IV құрылымы бар ферменттер
аллостериялық орталығы жоқ ферменттер
бірнеше активті орталығы бар ферменттер
ферменттің активсіз түрі
ферменттердің молекулалық формасының бірі
4. Бір компонентті ферментінің активті орталығы қалыптасады:
амин қышқылдарының функционалды топтарынан
витаминдерден
нуклеин қышқылдарынан
әртүрлі металдардан
моносахаридтерден
Ферменттің активті орталығының субстраттық аймағы қамтамасыз етеді:
субстратты тану және онымен байланысу
ферменттің реакция өнімдерімен әрекеттесуін
аллостерикалық орталығының түзілуін
ферменттің әсер ету арнайылығын
фермент-субстратты комплекс түзілуін
6. Ферменттің активті орталығының катализдік аймағы қамтамасыз етеді:
ферменттің әсер ету арнайылығын
катализдейтін реакцияның түрін
ферменттің реакция өнімдерімен әрекеттесуін
аллостериялық орталықтың түзілуін
фермент-субстрат комплексінің түзілуін
7. Абсолютты субстраттық арнайылығы деп аталады, егер фермент:
әр түрлі байланыстары бар субстраттардың тобына әсер етсе
тек бір субстратқа ғана әсер етсе
байланыс түрі бірдей бір топ субстраттарға әсер етсе
төртіншілік структурасы болса
изоферменттері жоқ болса
8. Салыстырмалы субстраттық арнайылығы деп аталады, егер фермент:
әр түрлі байланыстары бар субстраттардың тобына әсер етсе
тек бір ғана субстратқа әсер етсе
байланыс түрі бірдей бір топ субстраттарға әсер етсе
төртіншілік структурасы болса
изоферменттері жоқ болса
Оптималды температура дегеніміз не? Осы температурада қайтымсыз инактивация байқалады
Осы температурада фермент ең жоғары белсенділік көрсетеді
Осы температурада фермент өте төмен белсенділік көрсетеді
Осы температурада қайтымды инактивация байқалады
Осы температурада фермент белсенді емес болады
10. Фермент келесі температурада қайтымсыз инактивацияға ұшырайды:
0С
-50С
-40С
40С
100С
Бәсекелес ингибирлену байқалады, егер субстрат пен ингибитор:
ферменттің аллостерикалық орталығымен ұқсас келсе
құрылыс жағынан бір-біріне ұқсас келсе және ингибитор ферменттің активті орталығымен байланысса
активті орталықпен ұқсас болмаса
ферменттің құрылысымен ұқсас болса
ферменттің аллостерикалық орталығымен ұқсас болмаса
Бәсекелес емес ингибирлену кезінде келесі комплекс түзіледі:
фермент-субстрат
фермент-ингибитор
субстрат-ингибитор
фермент-субстрат-ингибитор
фермент-реакция өнімі
Берілген қосылыстардың қайсысы СДГ-ның бәсекелес ингибиторы болып табылады?
СООН-СН2-СООН