Биосфераның тозуының негізгі факторлары


Ауылшаруашылық қызметі нәтижесінде биосфераның ластануы



бет2/2
Дата13.11.2023
өлшемі5,26 Mb.
#191135
1   2
Байланысты:
эко 4 апта Смаилова Әмина

Ауылшаруашылық қызметі нәтижесінде биосфераның ластануы.


Жер алқаптарының жыртылуының өсуі, тракторлар мен ауыл шаруашылығы машиналары паркінің ұлғаюы, органикалық және минералды тыңайтқыштардың көп мөлшерін енгізу, өсімдіктерді қорғау құралдарын қолдану топырақтың, су қоймалары мен атмосфераның зиянды компоненттермен, химиялық заттармен,газдармен ластануына әкеледі.
Соңғы зерттеулер өнеркәсіптік тамақ өндірісі ластану көзі екенін дәлелдеді. Өсімдіктерді қорғауға арналған химиялық заттар құстардың, кеміргіштердің популяциясын азайтады. Ең үлкен қауіп-пестицидтер.
Зияндылығы бойынша екінші орында тыңайтқыштар.
Егістіктерге әкелінетін зиянды заттар жер үсті суларымен су қоймаларына түсіп, оларды ластайды. Балықтың жаппай қырылу жағдайларына себеп болды. Химиялық заттардың концентрациясы200 г/га дейін жоғарылаған кезде су айдындарындағы фаунаның 80% - дан астамы өледі.
Сүтқоректілердегі улану нәтижесінде көбею функциясы төмендейді. Пестицидтердің ыдырау кезеңі орта есеппен 15 жыл.
Сұйық аммиак ағындары, көң-қайталама энергия ресурстарының көзі. Топырақтағы концентрацияның жоғарылауымен мал шаруашылығы қалдықтары өсімдіктердің өліміне әкеліп соғады, жер асты сулары
н ы.

Өнеркәсіптің дамуының биосфераға әсері


Уытты қалдықтарды қоса алғанда, өндiрiс қалдықтары әлiкүнге, көбiнесе тиiстi экологиялық нормалар мен талаптарды сақтамастан, түрлi жинақтағыштарда қойылып, сақталады. Осының нәтижесiнде көптеген өңiрлердiң топырағы, жер асты және жер үстi сулары қарқынды ластануға ұшыраған. қалдықтардың үнемi ұлғайып отырған көлемi жаңа техногендiк ландшафтар қалыптастырады. Yйiндiлер мен террикондар биiктiгi өскен сайын олар шаң құраудың неғұрлым қарқынды көздерiне айналады.Қазiргi уақытта су объектiлерiн тау-кен өндiру, металлургия және химия өнеркәсiбi кәсiпорындары, қалалардың коммуналдық қызметтерi қарқынды ластауда және ол нақты экологиялық қатер төндiредi. Ертiс, Нұра, Сырдария, Iле өзендерi, Балқаш көлi неғұрлым ластанған. Биосфераның радиоактивтік ластануының табиғи факторларына ғарыштық сәулелену, литосфераның радиоактивті элементтері; антропогендік факторларына радиоактивтік кендерді өндеу, радионуклидтерді шаруашылықтың әр түрлі салаларында қолдану, АЭС-тегі және кәсіпорындардағы апаттар, ядролық-техникалық қондырғылар, бейбіт мақсаттағы ядролық жарылыстар, ядролық қаружарақты сынау және т.б. жатады.Химия өндірісіне байланысты әлі ойдағыдай шешімін алмай келе жатқан проблеманың бірі фосфор өндірісінің қалдықтары фосфогипс пен галит мәселесі. Көп мөлшерде жиналаған бұл қалдықтар айналымға қажетті көптеген жер көлемін алып жатуымен қатар, біраз мөлшерде топырақты ластап қышқылдандыруда.
Демографиялық жарылыс-бұл жеке аумақта халықтың өсу қарқыны өте жоғары болатын процестер . Өнеркәсіптің дамуымен қатар халық санының өсуі биосфераның тозуының негізгі факторларының бірі болып табылады.Тұщы судың жетіспеушілігі көптеген елдерде қазірдің өзінде байқалады, уақыт өте келе мәселе күшейе түседі. Адамдардың саны артып келе жатқандықтан, көбірек тамақ өсіру керек.
Өсімдік тамағын шексіз мөлшерде өсіруге болмайды.
Табиғаттың өнімділігін дұрыс бағытқа бағыттау үшін адам үлкен аумақтарды жыртып алды, олардың көпшілігін ормандар алып жатты. Бұл биосфераға теріс әсер етеді.
Сонымен, адамдар неғұрлым көп болса, олар табиғатқа соғұрлым көп зиян келтіреді деген қорытынды жасауға болады. Тікелей немесе жанама түрде. Адамдардың жайлы өмірін қамтамасыз ету үшін зауыттар, зауыттар, түрлі электр станциялары, кәсіпорындар және т.б. жұмыс істейді.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет