29.Векторлар дегеніміз не және оның қызметі қандай?
Вектор (генетика және молекулалық биологияда) — нуклеин қышқылының молекуласы, көбінесе генетикалық инженерияда генетикалық материалды жасуша ішіне, соның ішінде тірі көп жасушалы организмнің in vivo жасушасына беру үшін қолданылатын ДНҚ. Бар векторлар: плазмидтер ... sv40 вирусына негізделген векторлар.
Биологиялық (биотехнологиялық) векторлар – бұл жасушаға бөгде генетикалық материалды енгізуге қабілетті биологиялық құрылымдар: плазмидтер, бактериофагтар, вирустар.
Гендерді тасымалдауға арналған векторлар
"Вектор" термині ғылымда, әдетте, белгілі бір бағыттың болуын атап өту қажет болған жағдайда қолданылады.
Сондықтан терминнің мағынасында биологиялық векторлар жасанды түрде енгізілген ДНҚ-ны мақсатты жасушаларға бағыттайтынын түсінуге болады. Бактериялық прокариоттық ядросыз жасушаларға ДНҚ-ның аз мөлшерін енгізу үшін әдетте плазмидтер (ұсақ сақиналы ДНҚ) қолданылады және бұл процесс кальций хлориді (CaCl2) арқылы жүзеге асырылады. Мұндай биовекторлардың плазмидтік жүйесі генетикалық материалдың аз ғана бөлігі үшін өте жақсы жұмыс істейді, өйткені плзмидтердің өздері кішкентай молекулалар. Плазмид векторлары ДНҚ фрагменттерін клондауға мүмкіндік береді, Бірақ үлкен гендер үшін басқа векторлар қажет. Биологиялық (биотехнологиялық) векторлар – бұл жасушаға шетелдік генетикалық материалды енгізуге қабілетті биологиялық құрылымдар. Оларға мыналар жатады: 1) плазмидтер, 2) бактериофагтар, 3) вирустар.
Достарыңызбен бөлісу: |
