а жататын) өсімдіктердің геномына азотфикса-

Агробактериалды трансформация
(жанама әдіс)
А гробактериян ың
Ті-плазмидасы
Агробактерия-
ларды өсімдік
экспланттарымен
бірге өсіру
Өсімдік жасуша-
ларынаДНҚ
трансформа-
циясы
Биобаллистикалык әдіс (генді тікелей 
өсімдік жасушаларьша енгізу)
Бөгде гені
бар ДНҚ-ы
м икробөлі кте-
рімен атқьшау
ВИй
Хромосомала-
рында
трансгені бар
өсімдік жасуша
Т рансформация-
ланған
жасушалардан
түратын каллус
үлпа —*
Трансгенді
ОС1МД1К
Каллус жасушаларынан түзілген регенерант-
өсімдіктер
биобаллистика үшін пайдаланатын аспап
алу
циялайтын (азот сіңетін) генді енгізу мүмкін. Бір қиыншылығын
туғызатын мәселе — ол азот сіңетін қассиеттерін белгілейтін 
пі{-
генді астық дәнді өсімдіктерге енгізу, себебі гендік инженерияда
қолданылатын Ті- және Кі-плазмидамен тән болатын 
А^гоЬасіегі-
залалдандырмаиды
трансгенозға лайықі
бактерия
к етуі (
озгерту
таңда бөліп алынған
Ф
симбиотикалық
Егер осы генді азот сіңетін бактерияларға яғни 
КІеЬзіеІІа
, 
АгоіоЪас-
іег-тс
еңгізсе, онда бізге қажетті барлық мәдени өсімдіктерімен
симбиотикалық қарым-қатынас болу мүмкінг.
8-559
113

Болашақта күн сәулелерінің энергияны қайта пайдалану яғни
биоконверсияны
 
жасау үшін, оның тиімділігін жоғарлату үшін
фотосинтездің жарық және қаранғы фазаларды реттейтің гендерді
өзгерту идеясы бар, әсіресе көміртегі газдің сіңуін реттейтің 
с/х-
генді өзгерту немесе кіші суббірліктегі РБФ-карбоксилазаны бел-
гілейтің генді өзгертуі.
Америкада бактерия мен ашытқылардан бөліп алынған герби-
цидтерге төзімділігін белгілейтін гендерді 
Мсоііапит іаһасит
 
те-
мекі өсімдіктеріне енгізді, енді гербецидтерді арам шөптерді жою
үшін мәдени өсімдіктер өсетін бүкіл алаңға себуге болады. Жа-
санды биологиялық жолмен инсектицидтерді алу үшін патогенді
бактерияларды қолданады, мысалға келтіретін болса 
В. Іһигіп§іеп5і$
штамдары зиянкестерге қарсы бірнеше токсиндерді түзеді. Олар
зақымдайтын жәндіктер түріне және де тиімділігіне қарай ерекше-
лінеді. Қазір 20-ға жақын токсиндер белгілі. Түрлі штаммдар ток-
синдершщ гендері клонданған, олардың нуклеотидтік тізоегі анық-
талған және ол гендер микроорганизмдердің басқа түрлеріне,
мысалы 
Рзеисіотопаз /Іиогезсепз
 
жасушаларьгаа енгізілген. Бүл
кең таралған зиянсыз эпифиттік микроб, көптеген екпе өсімдіктер-
дің нормалы микрофлорасына, соның ішінде тамыр жүйесіне де
жатады. Тәжірибелер көрсеткендей, токсин түзетін 
Р$. ^іиогезсепз
трансгендік жасушалары бірқатар өсімдіктерді зиянкестерден
қоргай алатын қабілетке жеткен. Осы токсиннің генін өсімдікке
тікелей енгізу әрекеттері істелген. Зерттеулер көрсеткендей, про­

жүктеу/скачать 16,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: