Оңтүстік Еуропаның танымдық туризм және шипажайлық аймақтары Оңтүстік Еуропа -өте маңызды туристік аймақ болып табылады. Бұл аймақ Жерорта теңізі жағалауының тартымдылығымен, Жерорта теңіздік климатымен, субтропиктік өсімдіктерімен, көптеген мәдени және сәулет ескерткіштерін қалдырған өте күрделі тарихымен ерекшеленеді. Сондықтан Жерорта теңізінің еуропалық жағалаулары жыл сайын 100 миллион рекреациялық туристерді тартатыны кездейсоқ емес.
Аймақтың шегінде туристік макроаудандар өте айқын ерекшеленеді:
- Адриатикалық;
- Апеннин-Мальта;
- Пиреней;
- Оңтүстік Франция.
1. Адриатика аймағына мына аумақтар жатады: бұрынғы Югославия территориясы. Оның ішінде келесі мемлекеттер: Босния және Герцеговина; Македония; Сербия; Словения; Хорватия; Черногория; Косово Республикасы;
- Албания;
- Греция.
Югославия ең ірі туристік аймақтың бірі болып есептеледі. Адриатика аймағының табиғаты өте мозаикалық, бірақ туристерді Адриатика жағалауының негізгі аумағы және тарихи-мәдени көрікті жерлерімен ірі қалалар қызықтырады деп айтуға болады. Аймақтың аумағына қарай оны туристік аймақтардың төрт категориясына бөлуге болады:
- Адриатика жағалауындағы курорттар;
- тау, негізінен шаңғы орталықтары;
- климаттық курорттары бар басқа ішкі аймақтар;
- термалды минералды бұлақтары бар сауықтыру орындары.
Танымдық туризмінің бағытын көрсететін қалалардың қатарында Югославия Федеративтік Республикасының астанасы Белград, Хорватияның астанасы Загреб, Словения астанасы Любляна бар. Алайда, қазіргі таңда бұл қалалардың туризмі жеткілікті дамымай тұр. Черногрия ғана бұл тізімге кірмейді. Соңғы он жылдықта осы бағытқа келетін туристтер саны артқан.
Оңтүстікте орналасқан Греция, өзінің климатымен, теңізімен жағажайларымен, бірақ, ең алдымен, ұлы тарихы мен сәулет ескерткіштерінде сақталған іздерімен туристтерді қызықтырады.
Грециядағы туристтік орталықтар:
Македония және Фракия сияқты аймақтарды қамтитын Солтүстік Греция.
Бұл аймақтың негізгі туристік аймағы Эгей теңізінің солтүстік бөлігінде Чалкидики түбегі болып табылады:
- Кассандра;
- Ситония;
- Агион-Орос (Атос).
Оңтүстік аралдардан айырмашылығы, Халкидики жаздың аптап ыстығында да жасыл желектермен қоршалған. Шипажай тұтастай алғанда тыныш және жайлы демалысты, соның ішінде отбасылық демалысты ұсынады. Бес жұлдызды қонақүйлерден арзан пәтерлерге дейін барлық санаттағы қонақ үйлер бар.
2. Орталық Греция, келесі аймақтарды қамтиды:
- Эпир;
- Орталық эпия
- Атика.
Бұл аймақ өзінің тарихи және мәдени әлеуетімен танымал. Мұнда мынадай тарихи-мәдени орталықтар орналасқан: Афина, Метеора, Дельф, Фивия және т.б.
3. Пелопоннес, ежелгі грек өркениетінің туған жері және дамуы. Пелопоннестің көптеген тарихи көрікті жерлері бар. Солардың ішіндегі ең атақтысы – біздің дәуірімізге дейінгі 2 мыңжылдықтағы ежелгі грек өркениетінің орталығы болған Микена қаласы.
4. Аралдық Греция, оның ішінде келесі аралдар:
-Крит - демалыс пен ойын-сауыққа арналған түрлі және дәстүрлі емес мүмкіндіктермен сипатталатын арал.
- Корфу - Ион теңізінде орналасқан елдің ең сәнді курорттық аймағы.
Гомер Одиссеясының ең әдемі және романтикалық эпизодтарының бірі де осы аралмен байланысты.
- Родос Грециядағы ең шуақты арал болып саналады. Родос қаласында бір кездері Жерорта теңізі саудагерлерінің бас қосатын мекені болған Кастеллан сарайы орналасқан.
Грекияның туристік рәміздері:
- Фета ірімшігі;
- зәйтүн майы;
- Олимп тауы.
2. Апеннин-Мальта аймағына мыналар кіреді:
- Италия (оның альпі аймақтарын қоспағанда);
- Ватикан мен Сан-Мариноның мемлекеттері;
- Мальта арал мемлекеті.
Италия – Еуропаның оңтүстігінде, Жерорта теңізінің орталығында орналасқан мемлекет. Ол солтүстік-батысында Франциямен, солтүстігінде Австриямен, солтүстік-шығысында Словениямен шектеседі. Сонымен қатар Ватиканмен және Сан-Мариномен ішкі шекаралары бар.
Италияның туристік рәміздері:
- венециялық маска;
- Колизей;
- ұлттық тағамдар (пицца, лазанья, паста).
3. Пиреней шағын ауданы келесі мемлекеттерді қамтиды:
- Испания;
- Португалия;
- Андорра.
Испания – Еуропаның оңтүстік-батысындағы егемен мемлекет, Еуропалық Одақтың мүшесі. Испания Пиреней түбегінің көп бөлігін алып жатыр.
Испанияның туристтік орталықтары:
Барселона Испаниядағы халық саны бойынша екінші қала. Барселонада модернистік дәуірдің ең ұлы сәулетшісі Антони Гаудидің туындыларын көруге болады. Сонымен қатар қалада көптеген мұражайлар бар, олардың ішінде Пикассо мұражайы мен Каталонияның ұлттық өнер мұражайы ерекше танымал.
Коста-Брава қонақтарды Жерорта теңізі өсімдіктерінің ерекше байлығымен таң қалдырады: Пиреней тауларының беткейлерінен ағатын көптеген ағындардың арқасында жер өте құнарлы, ал аласа таулар мен төбелер теңізге баратын аралас қылқан жапырақты және жапырақты ормандардың көптігімен көзді қуантады.
Коста-дель-Маресме -бұл аймақ өзінің керемет жағажайларымен, дамыған инфрақұрылымымен және жұмсақ Жерорта теңізінің климатымен танымал.
Андалусия — Испанияның оңтүстігі. Мұнда ежелгі ескерткіштер қазіргі уақытқа дейін тамаша сақталған: араб мұнаралары, ортағасырлық бекіністер, соборлар және Андалусия тау қалашықтары. Мұнда өте ыңғайлы теңіз және ең ұзақ жаз, әдемі пейзаж және көптеген коррида алаңдары бар. Дәл Андалусия фламенконың отаны болып саналады.
Коста-дель-Соль - Испаниядағы ең маңызды туристік аймақ. Мұнда Торремолинос, Торре-дель-Мар, Марбелла, Эстепона және т.б. сияқты танымал курорттар орналасқан.
Испанияның туристік рәміздері:
- фламенко;
- коррида;
- сангрия.
Португалия -континенттік Еуропаның батысында орналасқан мемлекет. Португалия, Оңтүстік Еуропаның басқа елдерімен салыстырғанда туристік және рекреациялық әлеуеті айтарлықтай төмен. Дегенмен, бұл елде сергек табиғатпен қатар, көптеген танымдық туристік орындар бар.
Португалияның туристтік орындары:
Лиссабон ривьерасы жағалауының танымал курорттары - Каскаис және Эсторил. Лиссабон Ривьерасының пейзаждары өте алуан түрлі. Мұнда гольф алаңдары, егістік алқаптары және Тагус өзенінің көркем жағалаулары бар.
Порту - Португалияның бұрынғы астанасы және Еуропадағы ең көне қалалардың бірі.
Лиссабон - кең байтақ Атлант мұхитының жағасында орналасқан Португалия астанасы.
Қаланың ең көрнекті және маңызды символдарының бірі – жоғарыда орналасқан Әулие Георгий қамалы.
Португалияның туристік рәміздері:
- шарап (порт; Португал Мадейра);
- керамикалық немесе темір әтеш;
4. Оңтүстік Еуропа аймағында Францияның оңтүстік жағалауы ерекше рөл атқарады. Бұл жағалау туристерге әртүрлі ойын-сауық және демалыс қызметтері бар жоғары деңгейдегі демалысты ұсынады. Италиямен шекаралас Монако Князьдігі өзінің океанографиялық мұражайымен және Монте-Карлодағы әлемге танымал казиносымен әйгілі.
Осылайша, Еуропаның туристік-рекреациялық әлеуетін ескере отырып, бұл аймақ жыл бойы отандық туристерге тартымды екенін атап өткен жөн, әсіресе Греция, Болгария, Испания, Франция, Италия сияқты мәдени, білім беру жағынан туризмді белсенді дамытып жатқан елдер. Дегенмен, қазіргі уақытта еуропалық туристік нарықта туризмнің арнайы түрлері (ғылыми, ностальгиялық, фототуризм, гастрономиялық және т.б.) белсенді дамып, туристік айналымға жаңа мемлекеттер тартылуда, олардың ішінде Португалия, Андорра, Исландия, Норвегия және т.б. ерекше атап өту керек.