моногибридті будандастыруды көрсету үшін генетикалық сызба жасау
Бағалау критерийлері
Негізгі генетикалық түсініктерді біледі және оларды есепті шығарғанда пайдаланады;
Моногибридті будандастыру бойынша есептерді шығара алады.
Моногибридті будандастыру
Моногибридті будандастыру дегеніміз - ата - аналары бір жұп белгілері бойынша ажыратылатын дараларды будандастыру.
Дигибридті будандастыру - Екі жұп қарама-қарсы белгілері бойынша айырмасы бар дараларды будандастыру
Мендельдің І заңы
Бір- бірінен айқын бір жұп арқылы ажыратылатын гомозиготалы дараларды будандастырса, бірінші ұрпақта генотипі де, фенотипі де біркелкі будандар алынады. Мұны бірінші ұрпақ будандарының біркелкілік заңы деп атайды
♂ АА
х
Р
Р
а а
А
Гамета:
А
а
а
F
1
Аа
Аа
Аа
Аа
Гибридтердің бірінші
ұрпағының біркелкілігі
Ұрпақтар: гетерезиготалар ♀
Мендельдің ІІ заңы
Бірінші ұрпақтағы алынған гибридтерді өзара будандастырғанда, екінші ұрпақта белгілердің ажырауы жүреді. Ажырау арақатынасы фенотипі бойынша 3:1, ал генотипі бойынша 1:2:1-ге тең болады. F
2
- ні табу.
Ажырау заңы
Р
♂ F
1 Aa
X
Р
♀
F
1 Aa
гамета
А
а
А
а
Ұрпақтары:
АА
Аа
аА
аа
Гомозиготалы
сары
сары
сары
жасыл
Генетикалық есептерді рәсімдеуге қандай талаптар бар?
Таратпаны оқыңдар
Жұпта талқылаңдар
Есепті шығарып көріңдер
Берілгені: Көк көзді жігіт қара көзді қызға үйленді. Бұл некеден қара көзді бала дүниеге келді. Баланың генотипі қандай? (Балама белгілер туралы ақпаратты кестеден қараңыз).
1) Бұршақ тұқымының сары түс – А, жасывл түсіне – а- ға қарағанда доминантты. Тегіс пішінді В бұдыр пішінді b-дан басым. Мына генотиптердің тұқымдарының түстері мен пішіндерін анықтаңдар:
1) Бұршақ тұқымының сары түс – А, жасывл түсіне – а- ға қарағанда доминантты. Тегіс пішінді В бұдыр пішінді b-дан басым. Мына генотиптердің тұқымдарының түстері мен пішіндерін анықтаңдар:
А) ааВВ
Ә) Ааbb
В) ааВb
Г) ААВb
Ғ) ААbb
Мынадай жолдармен жолдармен будандастырғанда алынатын ұрпақтар тұқымдарының сыртқы көрінісін анықтаңдар:
Мынадай жолдармен жолдармен будандастырғанда алынатын ұрпақтар тұқымдарының сыртқы көрінісін анықтаңдар: