Инвестициялық жобалаудың негізгі ережелері

1. Жоба мен жобалық цикл түсініктері.

Жоба – бұл белгілі бір мақсатқа жетелейтін кәсіпорынның іскерлігін өзгерту жайлы арнайы ұсыныс.Жобаларды тактикалық және стратегиялық деп ажыратады.

Кәсіпорынның нақтв бір жобаға қатысты инвестициялық іскерлігінің жалпы реттелуі жобалық цикл түрінде қалыптасады және ол циклдың келесі кезеңдеріне ие:

1. 
   Жобаның тұжырымдалуы.
   
2. 
   Жобаны дайындау.
   
3. 
   Жобаны сараптау.
   
4. 
   Жобаны іске асыру.
   
5. 
   Нәтижелерді бағалау.
   

Жобалық талдау тәжірибесі жобаларды әзірлеу тәжірибесін жалпылауға және типтік жобаларды атап айтуға мүмкіндік береді. Шетелдік тәжірибеде кездесетін инвестициялық жобалардың негізгі түрлері төменде келтірілген:

1. Тұрақты масштабтағы бизнестің табиғи жалғасуы ретінде ескірген қондырғыларды ауыстыру.

2. Ағымдағы өндірістік шығындарды азайту мақсатында қондырғыларды ауыстыру.

3. Өнім шығаруды арттыру және қызмет көрсету нарығын кеңейту.

4. Жаңа өнім шығару мақсатында кәсіпорынды кеңейту.

5. Экологиялық жүгі бар жобалар.

6. Шешім қабылдаудағы маңыздылығы аса жоғары емес жобалардың түрі

3.Жобаны әзірлеудің және талдаудың алдын-ала кезеңі.

Болашақ инвестициялық жобаның бизнес-идеясы тұжырымдалғаннан кейін, кәсіпорын сол бизнес-идеясын іске асыра ала ма деген сұрақ туады. Бұл сұраққа жауап беру үшін кәсіпорынның тиісті экономикалық саласының жағдайы мен сала шеңберіндегі кәсіпорынның салыстырмалы жағдайын талдау керек. Талдаудың осы түрі инвестициялық жобаны әзірлеу мен оны талдаудың алдын ала кезеңінің мазмұнын құрайды. Батыстық жобаларды талдау тәжірибесінде әдетте төмендегі критерийлерді қолданады:

- саланың пісіп-жетілуі;

- кәсіпорынның бәсекеге жарамдылығы (оның нарықтағы жағдайы).

Жобаның көптүрлілігіне қарамастан, оларды талдау әдетте кейбір жалпы сызбаға сәйкес келеді, ол жобаның

- коммерциалық орындалуын талдау,

- техникалық,

- қаржылық,

- экономикалық,

- институционалдық орындалуын,