Созылмалы бүйрек жетіспеушілігі – бұл бүйректің созылмалы ауруларының нәтижесінде бүйрек тіндерінің біртіндеп өлуінен, қалған нефрондардың функциялық кемістігінен дамитын, соңында гомеостаздың бұзылысына әкелетін бүйректің экскрециялық және инкрециялық қызметтерінің жетіспеушілігімен жүретін ауру.
Этиологиясы
Этиологиясы: СБЖ-нін негізгі себептері бул:- Буйректін шумактарын закымдайтын жедел жене созылмалы гломерулонефрит- Буйрек тутікшелері және интерстицийін басым закымдайтын аурулар:интерстициальды нефрит, созылмалы пиелонефрит, зат алмасу бузылысынын аурулары:кант диабеті, подагра, амилоидоз,цистиноз гипероксалурия- Буйректін туа біткен аурулары: поликистоз, гипоплазия, L-терізді буйрек, буйректін еспей калуы, буйрек артерияларынын туа біткен тарылулары, тага терізді буйрек,Альпорт синдромы, Фанкони синдромы, диффузды мезангиалык нефросклероз- Ревматикалык аурулар: жуйелі кызыл жиегі, жуйелі склеродермия,геморрагиялык васкулиттер,ревматоидты артрит, туйінді периартериит,
Созылмалы бүйрек жетіспеушілігінің түрлері
1. шумактык - фильтрациялык бузылыстары басым (жеделдеу,
созылмалы
гломерулонефрит, буйрек амилоидозы,
диабеттік нефропатия).
2. тутікшелік бузылызтары басым (буйректін тубулоинтерстициялык
Құрғау, ашу, металл дәмі, стоматит, ауыздағы аммиак иісі
Бүйрек кисталарына инфекция түсуі
Анықтап қарағанда
уремияга тән симптомокомплекс дамиды. Есі бір кіріп, бір шыгады. Тілі тұңбамен қапталады, аузы құрғақ, аммиак иісі шығады. Терісі сұр тусті, беті ісінген.
Терісі ак түсті,мочевина кристалдарымен қапталған.Тері бетінде қанталаған тырнак іздері байқалады. Көру қабілеті төмендеп, сокырлык дамуы мүмкін. Алғашқыда науқастарды көзінің бұлдырауы, кейіннен мүлдем көрмеуі мазалайды. Денеде, аяктарында ісіктер пайда болады. Демі терен, шуыл аралас, сирек. Дем алуы - ұзақ, терен, ал дем шығаруы қысқа. Кейде наукастарда пневмония дамиды, бірак ол температурасыз өтеді. Кейде перикардит дамиды. Ол кезде перикардит уйкеліс шулы естіледі. Науқстар кахексияға ұшырайды, бауыр дистрофията ұшырағандықтан анемия белгілері пайда болады.
Диагностикасы
1.Жалпы қан анализі лейкоцитоз, эритроцитопения,тромбоцитопения пайда болады. Қан ұю уакыты ұзарады, соның салдарынан кан кетулер пайда болады.2.Биохимиялык кан анализі - креатинин, мочевина, азот қалдыктарының концентрациясы жоғарылайды.3.Каннын қышқылды-сілтілі экскреторлық урографиясы СБЖ-нін соңғы сатыларында жасауға болмайды. Өйткені буйректің концентрациялык функциясы бұзылғандыктан, контраст заттары дұрыс бөлінбейді, сондықтан дұрыс сурет пайда болмайды.5. Радионзотоппы әдісті кез келген уакытта колдануға болады.6. Ультрадыбысты сканер комегімен уродинамика бұзылысын анықтауға болады.
Емі
Этиологиялык емінде пиелонефрит, гломерулонефрит аурударын емдеу керек. Физикалык куштен, суықтан сактану керек. N° 7 диетатұздарды, ішімдіктерді шегеруді, ащы тағам қоспаларын азайтуды көздейді.Наукастарға карбыз, кауын, жузім пайдалану керек. Созылмалы инфекция ошактарына санация жасау керек.
