Тақырыбы: Сыртқы жыныс мүшелерінің рак алды аурулары және қатерлі ісіктері.
Орындаған: Жандарбек Л.
Тобы: ЖМ-821
Қабылдаған:Торғауытова Ж.
Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық Қазақ-Түрік Университететі Түркістан 2022
Жоспары:
І.Кіріспе
Сыртқы жыныс мүшелері туралы жалпы түсінік.
ІІ.Негізгі бөлім
1)Обыр алды аурулары
2)Вульва рагы
ІІІ.Қорытынды
ІV.Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Жалпы әйелдің жыныс мүшелері сыртқы және ішкі болып екіге бөлінеді. Сыртқы жыныс мүшелері жыныс сезімдері үшін;ал ішкі ағзалары-ұрпақ дамыту мен бала табуға және әйел гормондарын өндіру қызметін атқаруға жаралған. Әйелдің сыртқы жыныс мүшелері :
Қасаға төмпешігі
үлкен және кіші жыныс ернеулері
Шошақай
Қынапқа кіші кіреберіс, үлкен кіреберіс бездері
аралық
сүт бездері.
Сыртқы жыныс мүшелерінің рагы- әйел жыныс мүшелерінің ісікті ауруларының құрамында жатыр мойнының, жатыр денесінің және аналық бездердің рагінен кейінгі 4 -ші орында, 3-8% құрайды. Көбінесе 60-70 жастағы әйелдерде кездеседі, қант диабетімен, семіздікпен және басқа эндокринді бұзылыстармен қосарланады. Қазақстанда бұл ауру кейінгі 20 жыл ішінде орташа есеппен екі есе өсті.Ресейде, дамыған Еуропа, Солтүстік америка жерлерінде бірқалыпты деңгейде. Қара нәсіл мен ақ нәсіл арасында біршама айырмашылық бар, жиі қара нәсілділерде кездеседі.
Эпидемиологиясы Даму себептері: Біріншісі- секретті бездер
мен зат алмасу үрдістерінің бұзылыстары; (краукоз, лейкопия)
Екіншісі-вирустық фактор;
(папилломалар)
-
Сыртқы жыныс ағзаларының рагі (вульва рагі) – әйелдердің жыныс ағзаларының ең сирек кездесетін қатерлі ісігі. Сырқат жиілігі 2,2-8%. Жиі жасы үлкен әйелдерде болады. Зерттеу нәтижелері бойынша көп бөлігі 70 жас және одан үлкен жастағы әйелдерде (55%). Рактың локализациясы бойынша 1-ші орында – үлкен ернеу және және клитор, 2-ші – кіші ернеулер, 3-ші – бартолин бездері және зәр шығару өзегі.
Патогенезі: Экзофитті формасы (ракты ісік түйін секілді). Эндофитті формасы – тығыз шеттері бар кратер тәрізді жара. Диффузды формасы – тығыз диффузды инфильтрат.
Вульва рагінің таралуының 4 сатысы бар: I сатысы – ісік 2см-ге дейін диаметрі, вульва шектелген II сатысы – ісік диаметрі 2см-ден көп, вульвамен шектелген III сатысы – ісік кез келген өлшемде, қынапқа немесе уретраның төменгі 1/3 бөлігі және анусқа таралған. Шап-сан лимфа түйіндерінде метастаздар бар. IV сатысы – кез келген дәрежеде таралған ісік, алшақтатылған метастаздарымен.
Белгілері: Бастапқы сатысында -Сыртқы жыныс ағзаларының маңында қышу, қыжылдау -Жиі сырқат: жиі вульва беткейінде кондилома түзілуден басталады. -Сонымен қатар біріншілік ісік – тығыз түйін ретінде және ошақты тіндердің тығыздануы. Өсуіне қарай ісіктер қатты, жеңіл қансыраған жара біркелкі емес тығыз шекаралы және некротикалық түбі бар. Ашық-қызыл ісінген тіні бар беткейлі рак жағдайы кездеседі, бірақ жиі қант диабетімен бірге болады. Ракты анықтауда күмәндәнған аймақтан биопсия алады – морфологиялы зерттейді. Ауырсынулар кеш басталады – алға үдейтін болса, клитор аймағына таралатын болса.
Қорытынды
«…Әйел денсаулығы, немесе дені сау әйел – бұл дені сау жанұя, бүкіл ұлт денсаулығы» деп қорытындылай келе, әйел сыртқы жыныс мүшелерінің қатерлі ісіктерінің алдын алу өте маңызды. Ол үшін біріншілік және екіншілік сақтандыру шаралары қолданылуы тиіс. Осыларды орындау арқылы рактың ерте кезеңінде диагнозды анықтап, ракпен күресу шараларын жасауға болады. Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол іздейік, ағайын…