Ақша қаражаттарының қозғалысы жөніндегі есептілікті тікелей әдіс

құны СТӨҚ 
кредиторлық 
бор-
ыштар сальдосының  
 
көбеюі 
бойынша 
кредиторлық 
борыштар 
сальдосының көбеюі 
Сатып  -  өткізілген 
тауарлардың  өзіндік 
құны СТӨҚ 
 - 
Төленуге  тиісті 
шоттар 
бойынша 
кредиторлық 
борштар сальдосы -  
ның азаюы 
 
- 
СТӨҚ  -  Төленуге 
тиісті 
шоттар 
бойынша 
креди-
торлық 
борыштар 
саль-досының азаюы 
Есептелген 
шығыстар ЕШ 
Ақшалай 
емес 
баптарға: 
амортизация 
бойынша шығыстар 
 
- 
ЕШ + амортизация 
бойынша  есептелген 
шығыстар 
Табыс 
салығы 
бойынша шығыстар 
Ағымдағы 
табыс 
салығы 
бойынша 
кредиторлық 
борыштардың 
көбеюі 
 
- 
ЕШ  +  Ағымдағы 
табыс 
салығы 
бойынша 
кре-
диторлық 
борыштардың 
көбеюі 
Табыс 
салығы 
бойынша шығыстар 
Ағымдағы 
табыс 
салығы 
бойынша 
кредиторлық 
борыштардың азаюы 
 
- 
ЕШ  -  Ағымдағы 
табыс 
салығы 
бойынша 
кре-
диторлық 
борыштардың азаюы 
Бухгалтерлік баланс: 
Алдағы  кезеңдердің 
есе-біне 
жататын 
шығыстар АКШ 
 
Аванспен 
нақты 
төлен-ген 
шығыстарға (АКШ) 
 
- 
Аванспен  төленген 
шығыстар 
сальдосының көбеюі  
Бухгалтерлік баланс: 
Алдағы  кезеңдердің 
есе-біне 
жататын 
шығыстар АКШ 
Аванспен 
нақты 
төлен-ген 
шығыстарға (АКШ 
 
+ Аванспен төленген 
шығыстар 
сальдосының азаюы 
Бухгалтерлік баланс: 
Есептелген 
шығыстар  бойынша 
кредиторлық 
борыштар (КБ) 
 
 
-
Кредиторлық 
борыштың азаюы 
Бухгалтерлік баланс: 
Есептелген 
шығыстар  бойынша 
кредиторлық 
борыштар (КБ) 
 
 
 
+Кредиторлық 
борыштың азаюы 
 
 
 
 
 
 
 
 
116 
 

        
КӘСІПОРЫННЫҢ АҚША ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ   
ЖӨНІНДЕГІ ҚОРЫТЫНДЫ ЕСЕБІ (ТІКЕЛЕЙ ӘДІС БОЙЫНША) 
                                       
31 ЖЕЛТОҚСАН 2011 Ж. 
 
Көрсеткіштер  
 
 
Мың теңге 
1.
 
Операциялық  қызметтен  болған  ақша  қаражаттарының 
қозғалысы 
 
 
1.1. 
Ақша қаражаттарының келіп түсуі: 
өнімді (жұмысты, қызметті) сатып-өткізуден түскен табыс (441) 
алынған аванстар 
проценттер 
дивидендтер 
басқадай түсімдер 
 
19709,8 
10969 
3773,8 
932 
650 
3385 
1.2 
Ақша қаражаттарының шығуы: 
жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу 
еңбек ақы бойынша есеп айырысу 
әлеуметтік сақтандыру және зейнет ақы қорына аударымдар 
салықтар 
несие бойынша проценттер 
берілген аванстар 
басқадай төлемдер 
 
23882,9 
8420,2 
7396 
940 
4010,3 
630 
1639,5 
846,9 
Операциялық қызметтің нәтижесінде таза ақша қаражаттарының 
көбеюі (+) азаюы (–) 
 
 
-4173,1 
2.
 
Инвестициялық  қызметтен  болған  ақша  қаражаттарының 
қозғалысы 
 
 
2.1.
Ақша қаражаттарының келіп түсуі: 
Негізгі құралдарды сатып-өткізуден алынған табыс  
2.2. 
Ақша қаражаттарының шығуы: 
ұзақ мерзімді инвестиция 
Негізгі құралдар сатылып алынды 
Материалдық емес активтер сатылып алынды 
Қаржылық инвестициялар сатылып алынды  
 
_ 
_ 
 
 
1585 
41  
55 
Инвестициялық  қызметтің  нәтижесінде  ақша  қара-жаттарының 
көбеюі (+) азаюы (–)
 
 
-1681,5 
3. 
Қаржылық қызметтен болған ақша қаражаттарының қозғалысы 
 
3.1. 
Ақша қаражаттарының келіп түсуі: 
ұзақ мерзімді несиелер 
3.2. 
Ақша қаражаттарының шығуы
 
 
6520 
– 
Қаржылық  қызметтің  нәтижесінде  ақша  қаражаттарының  көбеюі 
(+) азаюы (–)
 
+6520 
Есепті кезеңнің басындағы ақша қаражаттары 
Есепті кезеңнің аяғындағы ақша қаражаттары 
1289,2 
1954,6 
 
 
117 
 

          9.3 
Ақша  қаражаттарының  қозғалысы  жөніндегі  есептілікті      
дайындап тапсырудың жанама әдісі 
 
 
 
 
Жанама әдіс 
– 
бұл таза табысқа немесе зиянға ағымдағы активтердің, 
ақшасыз  операциялардың  табыстар  мен  зиянның  және  міндеттемелердің 
өзгеруіне байланысты түзету (корректировка) жасалынатын әдіс. 
 
Бұл  әдіс  бухгалтерлік  баланс  және  табыстар  мен  шығыстар  жөніндегі 
есептіліктің ақпараттарына негізделген. 
 
Жанама  әдісте  табыстар  мен  шығыстар  жөніндегі  есептіліктің  әрбір 
бабын  түзету  (корректировкалау)  көзделмейді.  Бұл  әдіске  сәйкес  есеп  беру 
мерзіміндегі  таза  табыстың  (зиянның)  өткен  есеп  беру  мерзімімен 
салыстырғандағы өзгеруі корректировкаланады. 
 
ЖАНАМА ӘДІСТІ ПАЙДАЛАНЫП ТАЗА ТАБЫСТЫ 
ТҮЗЕТУ 
(
КОРРЕКТИРОВКАЛАУ) 
 
Таза табысты корректировка- 
лаушы операциялар: 
 
Есептелінген 
тозу 
сомасы 
және 
амортизация (соманың өзгеруі) 
Кезең  сайын  есептелінген  тозу  және 
амортизация  сомасы  таза  табыс  сомасына 
қайта  қосылады,  өйткені  олар  ақша 
қаражаттарының шығуын тудырмайды   
 
Ағымдағы 
активтердің 
сомасы-ның 
өзгеруі: 
Дебиторлық 
борыштардың, 
бо-
салқылардың,  алдағы  уақыттың  есебіне 
жататын шығыстардың,  
Басқадай ағымдағы активтердің т.б.   
Ағымдағы 
активтердің 
өсуі 
ақша 
қаражаттары  легінің  азаюын  туын-датады 
және  ақша  қаражаттарының  шыққанын 
көрсетеді.  
   
Ағымдағы  активтердің  азаюы  есеп  беру 
мерзімі  ішінде  ақша  қаражаттары  легінің 
көбеюін 
туын-датады 
және 
ақша 
қаражаттарының келіп түсуін көрсетеді  
 
Ағымдағы 
міндеттемелердің 
сомаларының  өзгеруі  (қысқа  мерзімді 
банк несиесін қоспағанда): 
Кредиторлық 
борыштардың, 
салық 
төлемдерінің, 
басқадай 
ағымдағы 
міндеттемелердің 
Ағымдағы  міндеттемелердің  өсуі  есепті 
кезең  ішінде  ақша  қаражаттары  легінің 
көбеюін  тудырады  және  ақша  қаражат-
тарының келіп түскенін көрсетеді.  
Ағымдағы  міндеттемелердің  азаюы  ақша 
қаражаттары легінің азаюын тудырады және 
ақша қаражаттарының шыққанын көрсетеді 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
118 
 

 
Ақша қаражаттарының қозғалысы жөніндегі есептілікті дайындаудың 
жанама әдісі 
 
Таза табысқа (таза пайдаға) қосылды 
Таза табыстан (таза пайдадан) алынады 
Есептелген амортизация сомасы 
 
Инвестициялық және қаржылық қызметтен 
шеккен зиян 
Инвестициялық және қаржылық қызметтен 
алынған табыс 
Дебиторлық борыштың азаюы 
Дебиторлық борыштың көбеюі 
ТМБ қалдықтарының азаюы 
ТМБ қалдықтарының көбеюі 
Алдағы кезеңдердің есебіне жататын 
шығыстардың азаюы 
Алдағы кезеңдердің есебіне жататын 
шығыстардың көбеюі 
Кредиторлық борыштардың көбеюі 
Кредиторлық борыштардың азаюы 
Есептелген міндеттемелердің көбеюі 
Есептелген міндеттемелердің азаюы 
Сый ақы (пайыз) бойынша борыштың 
көбеюі 
Сый ақы (пайыз) бойынша борыштың 
азаюы 
Табыс салығы (корпоративтік табыс 
салығы) бойынша борыштың көбеюі 
Табыс салығы (корпоративтік табыс 
салығы) бойынша борыштың азаюы 
 
 
Шаруашылық  операцияларының  саны  көп  болған  жағдайда  ақша 
қаражаттарының  қозғалысы жөніндегі қорытынды  есепті құру  үшін  арнайы 
жұмысшы кесте  жасау қажет. 
 
АҚША ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ ЖӨНІНДЕГІ ЕСЕПТІЛІКТІ 
ҚҰРУ ҮШІН ҚАЖЕТТІ ЖҰМЫСШЫ КЕСТЕ 
 
 
2010 
ж. 
2011 
ж. 
Көбеюі (+), 
Азаюы (–) 
2011
ж. 
Қызмет 
түрлері 
ОҚ,ИҚ, 
ҚҚ 
Активтер 
Материалдық емес активтер 
Негізгі құралдар  
Ұзақ мерзімді инвестиция 
Тауарлы-материалдық босалқылар 
Алдағы  уақыттың  есебіне  жататын 
шығыстар 
Басқадай ағымдағы активтер 
Ақша қаражаттары  
Дебиторлық борыштар  
Есептелінген 
тозу 
сомасы 
(амортизация) 
 
1859,5 
74004,5 
105,5 
8305,6 
 
– 
– 
1289,2 
26705,7 
 
7646,0 
 
1900,5 
75590,0 
160,5 
8404,7 
 
– 
– 
1954,6 
36031,5 
 
7877,0 
 
41 
1585,5 
55 
99,1 
 
– 
– 
665,4 
9325,8 
 
231 
 
ИҚ. 
ИҚ. 
ИҚ. 
ОҚ. 
 
ОҚ. 
ОҚ. 
АҚ. 
ОҚ. 
 
ОҚ. 
Меншікті 
капитал 
және 
міндеттемелер: 
Жарғылық капитал 
Резервтік капитал 
Ұзақ мерзімді несиелер 
Кейінге қалдырылған салықтар 
Қысқа 
мерзімді 
кредиторлық 
борыш 
 
 
– 
– 
30980,0 
690,5 
 
86989,5 
 
 
– 
– 
37500,0 
960,0 
 
91640,0 
 
 
– 
– 
6520 
269,5 
 
4650,5 
 
 
ҚҚ. 
ҚҚ. 
ҚҚ. 
ОҚ. 
 
ОҚ. 
119 
 

 
 
Жұмысшы  кесте  ақша  қаражаттарының  қозғалысы  жөніндегі 
қорытынды  есепті  құру  мақсатында  бухгалтерлік  баланс  және  қаржы-
шаруашылық  қызметтің  нәтижесі  жөніндегі  қорытынды  есептің 
баптарындағы  өзгерістерге  талдау  жасауға  мүмкіндік  береді.  Бұл  кесте 
негізінен  ақша  қаражаттарының  қозғалысы  жөніндегі  қорытынды  есепті 
жанама әдіс бойынша құруға жағдай жасайды.  
 
Жоғарыда  келтірілген  кестенің  мәліметтері  негізінде  кәсіп-орынның 
ақша  қаражаттарының  қозғалысы  жөніндегі  қорытынды  есебі  жанама  әдіс 
бойынша құрылды. 
 
           
СУБЪЕКТІНІҢ АҚША ҚАРАЖАТТАРЫНЫҢҚОЗҒАЛЫСЫ  
               
ЖӨНІНДЕГІ ЕСЕПТІЛІГІ (ЖАНАМА ӘДІС БОЙЫНША) 
                                      
31 ЖЕЛТОҚСАН 2011 Ж. 
 

жүктеу/скачать 1,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: