Болатын теориялық және методологиялық мәселелер қарастырылды


Үлестік бағалы қағаздарға салынған инвестициялардың есебі



Pdf көрінісі
бет68/169
Дата14.01.2022
өлшемі1,12 Mb.
#129321
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   169
Байланысты:
Karzhylyk-esep-2-Baiboltaeva

       
Үлестік бағалы қағаздарға салынған инвестициялардың есебі.  
 
Үлестік бағалы қағаздар иелік ету үлесін айқындайтын бағалы қағаздар 
болып  табылады.  Оларға  қарапайым  акциялар,  артықшылығы  бар  акциялар 
жатады.  Үлестік  бағалы  қағаздар  сатып  алынған  кезде  олардың  құнына  
сатып  алу  бағасы  және  брокерге  төленетін  сыйақы  мен  сатып  алуға 
байланысты басқа да төлемдер кіреді. 
 
Бағалы қағаздар сатылып алынғаннан кейінгі инвестициялардың есебі, 
әдетте  бір  кәсіпорынның  басқа  кәсіпорынның  (инвестиция  салынған 
компанияның)    қарапайым  акцияларындағы  үлестік  қатысу  дәрежесімен 
анықталады.  
Бір  корпорацияның  басқа  компанияның  қарапайым  акцияларына 
инвестиция  салуы  инвестор  иеленетін  компанияның  дауыс  құқығы  бар 
акцияларының пайызына сәйкес жіктелуі мүмкін: 
      -  
Акциялардың 20% - нан аз мөлшерде иелік ету – инвестордың үлесі аз, 
яғни ықпал ету деңгейі өте төмен немесе жоқ. 
     -  
Акциялардың 20%- нан 50% - на дейін иелік ету – инвестор елеулі ықпал 
етеді.  
    - 
Акциялардың  50%  -  нан  жоғары  мөлшерде  иелік  ету  –  инвестор 
бақылаушы пакетті иеленеді. 
Иелік  ету  (ықпал  ету)  деңгейі  үлестік  бағалы  қағаздарға  салынған 
инвестициялардың есебін жүргізу әдісін анықтайды. 
 
 
Иелік ету 0%         →       20%            →         50%         →         100% 
пайызы  
 
Ықпал ету                  Өте төмен                   Елеулі             Бақылау жасау  
деңгейі                        немесе жоқ                                         мүмкіндігі 
 
Бағалау                       Әділетті құн            Үлестік             Қаржылық 
әдісі                              (құн) әдісі               қатысу              есептіліктің 
                                                                       
әдісі                  біріктірілуі 
 
Демек, үлестік бағалы қағаздар бойынша есеп жүргізу мен қорытынды 
есепті  құру  ықпал  ету  деңгейі  мен  бағалы  қағаздардың  түріне  байланысты 
болады. 
 
 
 
 
76 
 


Үлестік бағалы қағаздардың категориялары бойынша есебі және олардың 
қорытынды есептілікте көрсетілуі. 
 
Категория 
Бағалау әдісі 
Иеленуден алынған 
бөлінбеген пайда немесе 
зиян 
Пайдаға басқа да 
ықпал ету 
20%- 
дан  төмен 
иелік ету: 
1.Сатып  -  өткізуге 
арналған  қолда  бар 
үлестік 
бағалы 
қағаздар 
2.  Саудалық  бағалы 
қағаздар 
 
 
 
20%-
дан 
50%-ға 
дейін иелік ету 
 
 
50%-
дан 
жоғары 
иелік ету 
 
 
Әділетті 
құн 
немесе 
құн 
әдісі 
 
Әділетті 
құн 
немесе 
құн 
әдісі 
 
 
Үлестік  қатысу 
әдісі 
 
 
Біріктіру 
(қаржылық 
есептілікті 
әдісі) 
 
 
Таза 
пайда 
немесе 
капиталға есепке алынады 
 
 
Таза 
пайдаға 
есепке 
алынады 
 
 
 
Есепке 
алынбайды 
(танылмайды) 
 
 
Есепке 
алынбайды 
(танылмайды) 
 
 
Дивиденд 
хабарланады; 
сатудан 
пайда 
немесе зиян 
Дивиденд 
хабарланады; 
сатудан 
түсетін 
пайда  және  шеккен 
зиян 
Инвестиция 
салынған 
компанияның  таза 
пайдасындағы үлес 
Қолданылмайды 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   169




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет