«Буллинг» Ахмет Байтұрсынұлы атындағы жалпы білім беретін орта мектебінің педагог- психологі: Г.С.Ахметова Буллинг - мазақтау, агрессивті қудалау, қорқыту,қыспалау, немесе біреуді- біреуге айдап салу. Бұл әлсіз адамдарды қорқыту немесе ренжіту үшін күш пен әсерді пайдалану Мектептегі буллинг – сыныптың бір мүшесін агрессивті қудалау, қорқыту, қыспалау, мазақтау – осы сыныптың бір немесе бірнеше мүшелерінің іс- әректі және сол оқушының осы агрессивті іс- әрекетке қандайда бір себептермен жауап қайтара алмауы. Буллинг в школе — это обычная и многим известная травля одного ребенка группой других . Выражаться может по-разному, но чаще всего это постоянные насмешки над жертвой, попытки задеть вербально и физически, ткнуть, обидеть, вызвать эмоциональную реакцию. - Буллинг түрлері:
- 1.Физикалық
- 2. Вербальды- Жесттар, мазақтау, қорқыту, сексуалдық сипаттағы пікірлер
- 3. Қарым-қатынасқа байланысты: беделі мен қарым-қатынасын бұзу үшін құрылған. (әлеуметтік оқшаулау, өсектеу, ұсқынсыз бейнелерді суреттерді жариялау)
- Буллинг белгілері:
Эмоционалдық және мінез-құлық белгілері - -Ұйқының өзгеруі
- -Тамақтанудағы өзгерістер
- -Жиі көзжасы немесе ашулану
- - Көңіл-күйдің ауысуы
- -Таңертең ауырады
- -Тұйықталу және тұтығу
- Агрессивті әрекет
- -Не болғанын айтудан бас тарту
- Ақша жоғалтады немесе ұрлай бастайды.
- Үйден қашып кетуі
- Физикалық белгілері:
- Түсініксіз көгерулер, жаралар және сызаттардың пайда болуы;
- Үйге жоғалған немесе бүлінген керек-жарақтармен немесе киіммен келуі:
- Буллинг кезеңдері
- 1 кезең- Бұл буллинг топтарының құрылуы
- 2 кезең- Жанжалдың күшеюі. Педагогтың араласпауы, сыныптастарының немқұрайлығы- зорлық әрекеттерге қайталануға мүмкіндік береді, ал оған ұшырайтын оқушы біртіндеп осал болады.
- 3 кезең- Деструктивті мінез-құлық. Оқушыға зардап шегушінің мәртебесі бекітіледі. Өз күштерімен ол жағдайды шеше алмайды. Ол басылғын, қорыққан шарасыыз болады.
- 4 кезең- Ығыстыру. Зардап шеккен оқушы үмітсіздік дәрежесі мен жалғыздық сезіміне жеткен ренжітушімен кездесуден және қосымша жарақаттанудан құтыла отырып, мектепке баруды тоқтата бастайды.
Буллинг құрбаны жиі болатын бала: - көпшіліктен ерекшеленіп тұратын оқушы,
- жағымсыз дағдылары бар оқушы (салақ, жылауық, қорқақ, өзіне сенімсіз, қызғаншақ)
- өзінің құрдастарынан көрі ересектермен жақсы қарым- қатынаста.
- денсаулықтары төмен және инвалид оқушы
- ұстаздар ұнатпайтын оқушы
- жаңадан келген оқушы
- сынып көшбасшы
- аса сезімтал оқушы
Буллингтің төрт айқын жағдайы: - Іс – әрекеттің тепетеңсіздігі
- Агрессивтілік
- Жағдайдың біраз уақыттан бері қайталануы
- Жапа шегушінің көңіл-күйі
Буллингтің нәтижесінде - Сыныптың ахуалын өзгертеді
- Буллингке қатысы жоқ оқушыларға жағымсыз әсер етеді
- Білім сапасы төмендейді
- Буллингтен жапа шегушілер суицидтік іс- әрекетке барады.
Буллингті қалай байқауға болады? - көңілді және белсенді,
- сыныптастарымен жақсы байланыста,
- әр дайым ашық,
- мектепке жиі келмеуі,
- білім сапасының түсуі,
- мүлдем сабаққа зауқы жоқ,
- көңілсіз,
- өзімен- өзі шеттеліп бөлініп қалуы байқалады,
- ешкіммен бір партада отырмайды.
Ересектердің әдетте буллингке көзқарасы - назар аударма.
- ертең барып сөйлесем
- « Мен сенің орыныңда болсамғой ....»
- Буллингтің әсері Суицидке итермелейді.
Біз қалай көмектесе аламыз - Араласуға бірден асықпаңыз.
- Бала- құрбаны әрқашан өзін-өзі төмен бағалаудан зардап шегеді
- Баланың әңгімесін дұрыстап тыңдаңыз.
- Не істеу керек? Қалай көмектесеміз?
- Оқушылармен байсалды сөйлесу, тыңдай білу;
- Оқушылармен ашық та ,жағымды қарым-қатынаста болу;
- Оқушыға сену;
- Оқушыларға келіспеушіліктерді өз бетінше шешуге және татуласуға көмек, қолдау көрсете білу;
- Оқушыларыңызды жақсы көретін нәрсеге шабыттандыра біліңіз;
- Айналасындағыларға қайырымдылықпен және құрметпен қарауға өзіңіз үлгі бола білу;
- Оқушылармен, өзара педагогтар арасында да агрессивтілік танытпаңыз. Өзіңізді-өзіңіз ұстай біліңіз.
- Буллингке ұшыраған немесе буллингке итермелеген оқушылармен психологпен бірлесіп жұмыстану;
- Суицидтің алдын алу жұмыстарын қолға алыңыз- «Бұл сіздің де қолыңыздан келеді»
Психолог не істеу керек? 1. Буллинг туралы мектеп әкімшілігіне және ұжымға түсіндіру немесе айту 2. Әр қайсысының ойын тыңдап білу. 3. Сынып жетекшілерге, ата-аналар,ға көмектесу 4. Мектепте әр қарай жұмыстануда антибуллинговый топ құру ҚАМҚОРЛЫҚ КӨРСЕТІП, КӨҢІЛ БӨЛУ ӨМІРДІ ҚҰТҚАРУЫ МҮМКІН!!!
Достарыңызбен бөлісу: |
