Чилдибаева асел жумагуловна
Іле және Шарын өзендері жайылмаларының
жүктеу/скачать 5,89 Mb. Pdf көрінісі
|
Диссертация Чилдебаева А.Ж.
| 3.1.4
Іле және Шарын өзендері жайылмаларының үш популяциясындағы R.iliensis өсімдігінің вегетативтік мүшелерінің морфо-анатомиялық ерекшеліктері R.iliensis өсімдігінің үш популяциясының жағдайындағы вегетативтік мүшелерінің анатомиялық құрылысын зерттеу және биометриялық көрсеткіштерді талдау нәтижесінде алынған мәліметтерді талдай отырып мынандай қорытындылар жасауға болады. Іле итмұрынының жапырақ тақтасына көлденең кесіндісінде көптеген жай және жекелеген жай түкті, созылыңқы пішінді жасушалардан тұратын бір қабатты эпидермис тән. Бірінші және екінші популяцияға қарағанда үшінші популяцияда өсетін R.iliensis өсімдігі қалың түкті. Эпидермис жасушалары тығыз байланысып, кутикуланың жұқа қабатымен жабылған. Эпидермис жасушаларының қабырғалары аздап иректелген. Жоғарғы эпидермистің астында екі қатарлы бағаналы мезофилл орналасқан, борпылдақ мезофилл жасушалары жапырақ тақтасының бағаналы мезофилінің астында орналасқан және борпылдақ құрылымға ие, жасушалары ұсақ, ауалық жасушааралықтары көп, шығыңқы және аз. Үш популяциядан жиналған (Іле және Шарын өзендерінің жайылмалары) R.iliensis өсімдігінің жапырақ тақталарының құрылымында көбінесе бағаналы мезофилл қабатының астында, жапырақ тақтасының орталық бөлігінде орналасқан идиобластар байқалады. Паренхималық ұлпалар арасындағы идиобластардың көлемі үлкен, изодиаметрлік, кейде дерлік шар тәрізді және өзіндік құрылымымен ерекшеленеді (8 сурет). 111 Популяция 1 Популяция 2 Популяция 3 1 – жоғарғы эпидермис, 2 – төменгі эпидермис, 3 – жай түктер, 4-бағаналы мезофилл, 5 – борпылдақ мезофилл, 6 – идиобластар, 7- өткізгіш шоқ, 8 – өткізгіш шоқтың склеренхималық қабаты (үлкейткіші 200) Сурет 8 - R.iliensis өсімдігінің жапырағының анатомиялық құрылысы Өткізгіш шоқтар коллатеральды, жабық, жапырақ тақтасының ортасында орналасқан. Өткізгіш шоқтар склеренхималық жасушалардан түзілген жұқа қабаттан тұрады. Жапырақ тақтасының құрылымы біркелкі, бірақ үшінші популяцияда өсетін R.iliensis ксероморфты құрылымдық белгілерімен ерекшеленеді. Биометриялық мәліметтерді салыстыру кезінде көрсеткіштердің айырмашылығы байқалды (23 кесте). Бірінші және екінші популяциядағы R.iliensis өсімдігінің биометриялық көрсеткіштері ұқсас, ал үшінші популяциядағы R.iliensis қарастырылған барлық көрсеткіштер бойынша ерекшеленеді. Бірінші және екінші популяциялардағы R.iliensis паренхималық жасушаларының қабаттары айқын байқалады. Сабақты анатомиялық зерттеу кезінде, мынадай ерекшеліктер байқалды: кесіндісінде сабақтың пішіні дөңгелек және аздап қабырғалы. Көлденең кесіндісінде R.iliensis сабағы келесідей құрылымға ие: сабағы сыртынан қалың кутикуламен жабылған, кутикуланың дамуы R.iliensis жеткілікті құрғақ жағдайда өсуімен байланысты. 112 Кесте 23 – R.iliensis жапырақ тақтасының биометриялық көрсеткіштері Попул яция Жапырақ қалыңдығы, мкм Эпидермис қалыңдығы, мкм Мезофилл қалыңдығы, мкм Өткізгіш шоқтар ауданы, х10- 3мм 2 жоғарғы төменгі бағаналы борпылдақ Р1 551,512±8,666 10,593±0,736 9,624±0,524 82,533±35,629 102,156±20,356 269,325±79,358 Р2 533,254±8,026 10,119±0,685 8,965±0,120 80,317±30,255 122,118±18,635 298,456±69,876 Р3 512,359±8,312 8,102± 0,233 6,127±0,124 65,367±24,211 98,238±10,451 231,212±60,639 Қабығының жасушалары беткі кесіндісінде қатты қалың қабырғалы дөңгелек болып келеді. Кутикуланың астында бір қатарлы эпидермистің біршама ірі жасушалары, одан кейін колленхималық жасушалардың 2-3 қабаты орналасқан. Олардың астында 4-5 бірыңғай қатарлы ( жүктеу/скачать 5,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|