функционалды Сараптамалық жүйелердің мақсатын келесі түрлерге бөлуге болады:
1. Пайдаланушылардың тар шеңберіне арналған қуатты сараптамалық жүйелер (күрделі технологиялық жабдықты басқару жүйелері, әуе қорғанысының сараптамалық жүйелері). Мұндай жүйелер әдетте нақты уақытта жұмыс істейді және өте қымбат.
2. Пайдаланушылардың кең ауқымына арналған сараптамалық жүйелер. Оларға медициналық диагностика жүйелері, күрделі оқыту жүйелері жатады. Бұл жүйелердің білім базасы арзан емес, өйткені ол сарапшылардан алынған бірегей білімді қамтиды. Білімді жинақтау және білім қорын қалыптастыруды білім жинаудың маманы – когнитивті инженер жүзеге асырады.
3. Ережелер саны аз және салыстырмалы түрде арзан сараптамалық жүйелер. Бұл жүйелер жаппай тұтынушыға арналған. Мұндай жүйенің білім қорын жүйе жасаушылардың көмегінсіз толықтыруға және өзгертуге болады. Олар әдетте әртүрлі анықтамалық нұсқаулықтар мен техникалық құжаттардағы білімді пайдаланады.