Д. С. Адаева, А. Т. Унышева, С. Е. Султанбекова, Г. В. Осиненко
Сібір шыршасы (Picea obovata, ель сибирская)
жүктеу/скачать 6,18 Mb. Pdf көрінісі
|
2 Ландшафтық дизайн тұжырымдамасының негізгі ережелері
| Сібір шыршасы (Picea obovata, ель сибирская)
негізінен қылқалам бояуымен ерекшеленеді. Ол жасыл, кҥміс, алтын немесе кӛгілдір сҧр болуы мҥмкін. Аталған сорттардың соңғысы сирек деп саналады. Сібір шырша, пішіні Кӛк, Қызыл кітапқа енгізілген. Соңғы жылдары оны ӛнеркәсіптік кесуге тыйым салынған. Қылқанның бірегей реңкінің арқасында, ол жиі сәндік ӛсімдік ретінде қолданылады. Бҥрлерден шыққан тҧқымдар желмен, қҧстармен және сҥтқоректілермен таратылады. Қолайлы жағдайларда олар ӛсіп, уақыт ӛте келе жас ағаштарға айналуы мҥмкін. Бірнеше он жылдардан кейін олар шырша ҥшін дәстҥрлі пішін қабылдайды, ал әсерлі мӛлшерге тек бірінші ғасырдың соңына дейін жетеді. Шыршаның тҧқымдарының ӛнгіштігі ӛте жақсы – 70% дейін. 11-сурет. Сібір шыршасы 26 Сібір шыршасы кәдімгі ағашпен қатар қҧнды ағаш тҧқымдарына жатады. Ол жиһаз, музыкалық аспаптар, қҧрылыс, сондай-ақ целлюлозалық- қағаз ӛнеркәсібінде ағаштан басқа белгілі бір қҧндылығы бар. Ол емдік эфир майларының кӛзі болып табылады, медицинада, косметикалық қҧралдарды, илеу заттарын және жануарларға арналған жемдік қоспаларды ӛндіру кезінде қолданылады. Қылқан фитонцидтердің жоғары қҧрамының арқасында, шырша – ең қуатты антисептиктердің бірі. Және ол тіпті қоршаған ауаны табиғи жолмен пайдалы заттарды шығара алады. Еуропада сібірлік шырша кәдімгі шыршамен қатар солтҥстік және солтҥстік-шығыс жерлерді жоғары аязға тӛзімділіктің және топыраққа және ылғалдылықтың деңгейіне аз талап етудің арқасында алып жатыр, ол Батыс Сібірде және Қиыр Шығыста, полярлық ендікті қоспағанда, кең таралған. Сібір шыршасының ареалы орман тундрасы шекарасынан бастап, Каманың тӛменгі ағысымен оңтҥстікке дейін мыңдаған шақырымды алып жатыр. Ағаш 300 (сирек – 500) жылға дейін ӛмір сҥреді. жүктеу/скачать 6,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|