Негізгі көгалдандыру жҧмыстарын жҥргізудің кезең-кезеңімен

91 
 
Тік  жоспарлау  –  бҧл  қҧрылыс  жҧмыстарын  жҥргізу  ҥшін  қолайлы 
жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында жер бедерін ӛзгерту және жер асты 
және нӛсер суларын бҧру жӛніндегі инженерлік іс-шаралар кешені. 
Тік  жоспарлау  –  қҧрылыс  алаңында  жер  жҧмыстарын  орындау,  Жер 
ландшафтын қалыптастыру, аумақты абаттандыру ҥшін қажетті дайындық іс-
шаралары  (Жер  жҧмыстары:  топырақ  себу,  Жер  қабаттарын  кесу,  жер 
деңгейін қалыптастыру). 
Тік жоспарлаудың соңғы мақсаттары: 
* Жер жҧмыстары кешенін жҥргізу ҥшін аумақты дайындау; 
* Ғимараттарды орналастыру ҥшін қолайлы жағдай жасау; 
* Жасанды рельеф қҧру, жер бедерін биіктік ҧйымдастыру; 
* Жер асты суларын бҧру; 
* Жер жҧмыстарын орындау; 
*  Жаңбырлы,  нӛсерлі  және  еріген  жер  ҥсті  суларының  ағынын 
ҧйымдастыру; 
* Су оқшаулауды және су деңгейін тӛмендетуді қамтамасыз ету; 
*  Қҧрылыс  ҥшін  қолайсыз  жағдайлар  болған  кезде  рельефтің  ӛзгеруі: 
аумақты  су  басу  немесе  жер  асты  суларымен  су  басу,  беткейлерді  нығайту, 
топырақ эрозиясын жою; 
*  Инженерлік  желілер  мен  коммуникацияларды  тӛсеу  кезінде 
қолданылады. 
Сыртқы  ортаның  жағдайы  ӛсімдіктердің  ӛсуі  мен  дамуына  қатты  әсер 
етеді. 
Ӛсімдіктердің  ӛсуі  мен  дамуына  қажетті  негізгі  жағдайлар—  жылу, 
жарық,  ауа,  су,  тамақ.  Барлық  осы  факторлар  бірдей  қажет  және ӛсімдіктер 
ӛмірінде  белгілі  бір  функцияларды  орындайды.  Ӛсу  мен  дамудың  ӛмірлік 
циклі белгілі бір кезеңдерге — фазаларға бӛлінеді.  
Ӛсімдікті барынша қолайлы жағдайларды қамтамасыз ету маңызды  — 
отырғызу  шҧңқыры  мен  пайдаланылатын  топырақтың  сапасына  ағаш 
қаншалықты тез ӛсіп, ӛсіп-ӛркендеуіне байланысты болады. Жаңа қопсыған 
жер  шӛгіп,  кӛшеттерді  топыраққа  терең  бойлай  созатынын  есте  сақтау 
маңызды. Ал бҧл алдағы уақытта ағаштың тежелуіне, оның ауруы мен ӛлуіне 
әкелуі мҥмкін. 
Отырғызу  шҧңқырларын  дайындау-ағаштар  мен  бҧталардың  барлық 
тҥрлерін  отырғызудағы  маңызды  қадам.  Топырақтың  толық  шӛгуі  ҥшін 
әдетте  1,5-2  ай  қажет.  Сондықтан,  егер  ағаштар  мен  бҧталар  кҥзге 
отырғызылса, шҧңқырлар шілде-тамыз айларында дайындала бастайды. Егер 
кӛктемге  отырғызу  жоспарланған  болса,  онда  шҧңқырларды  қазып, 
тыңайтып немесе қҧнарлы топырақпен кӛміп тастау керек. 
Ағаштар  мен  бҧталарды  отырғызу  кезінде  ағаш  ӛсімдіктерін 
орналастырудың қолданыстағы нормаларын қатаң сақтау керек. Ағаштар мен 
бҧталарды  тыныштық  кезінде  –  кӛктемде  бҥйрек  таратылғанға  дейін  және 
кҥзде  ӛсу  аяқталғаннан  кейін  отырғызады.  Ерте  кӛктемгі  отырғызу 
ӛсімдіктердің  жақсы  жерсінуін  қамтамасыз  етеді.  Кӛктемде  топырақта 

92 
 
ӛсімдіктерге жаңа орында игеруге кӛмектесетін айтарлықтай ылғал қоры бар. 
Ыстық  кҥн  басталғанға  дейін  кӛшеттер  нығыздап,  шыңдалып  ҥлгереді. 
Топырақты әкеткеннен кейін қонуды бастауға болады. Ҥшінші қону уақыты 
бар-қыс.  Қысқы  отырғызу  тамыр  жҥйесінің  ең  аз  жарақат  салдарынан  ӛте 
жоғары нәтиже береді. Ірі ағаштар қыста ғана отырғызылады. Бірақ мҧндай 
отырғызу  белгілі  бір  технологияны  қатаң  орындауды  талап  етеді  және  оны 
маман ғана сауатты орындай алады. 
Жасылдандырудың  соңғы  кезеңі  –  бҧл  кӛгал  тӛсеу.  Егер  газонды  тез 
алу керек болса, онда рулонды пайдалану ҧсынылады. Оны салғаннан кейін 
жеті  кҥн  ӛткен  соң  ҥй  жанындағы  учаскеде  әдемі  ғана  емес,  ӛте  пайдалы 
кӛгалды  шӛптің  жасыл  кілемі  болады.  Қалың  шӛп  губка  сияқты  қажетсіз 
шаңды сіңіреді және ауаны оттегімен қанықтырады. Орама кӛгалының тағы 
бір  артықшылығы  –  шӛптің  тығыз  тамырлары  арамшӛптердің  кӛпшілігіне 
ҥйренбейді  және  мҧндай  кенеп  шӛп  кенеп  болады.    Негізгі  кҥтім  уақтылы 
шаш қию және суару.

жүктеу/скачать 6,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: