Тізбекті реакция жүруі үшін қажетті шарт.
Нейтрондар көбеюінің коэффициенті .
Кризистік өлшемдер
Активті зонаның минималды өлшемдері, сол кезде тізбекті реакцияның жүзеге асырылуы мүмкін болады.
Кризистік масса
Кризистік өлшемдер жүйесіндегі бөлінетін заттардың минималдық
массасы, ол тізбекті реакцияның жүзеге асырылуы үшін қажет шарт.
Тізбекті реакция жүрудің жылдамдығы
– бір ұрпақтың орташа уақыттағы өмірі, -берілген ұрпақтағы нейтрондар саны болсын. Келесі ұрпақта олардың саны тең, яғни нейтрондар саны бір ұрпақта:
Тізбекті реакция өсуінің жылдамдығы
,
сандағы және – бастапқы уақыт моменті және уақытқа сәйкесінше нейтрондар саны.
Өздігінен ұсталынатындар
Уақыт өтуіне байланысты нейтрондар саны өзгермейтін реакция ( болғанда).
Өтетіндер
Сандар бөлінілері үздіксіз өтетін реакция. Бұл кезде реакция жарылысты болыу мүмкін ( болғанда).
Сөніп қалатындар
Реакция болғанда.
Тізбекті реакция басқарылатын және басқарылмайтын болып бөлінеді.
Ядролық реактор. Синтез реакциясы. Энергия көздерінің мәселері.
Басқарылатын тізбекті реакция бөлінуі жүзеге асырылатын құрылым. Жылулық нейтрондарындағы реактор жүріуінің принципі.
Активтік зона реакторында жылу бөлетін элементтер орналасқан (твэлдер) Бір және екі жай күйде болатын екі (онда нейтрондар жылулық жылдамдыққа дейін жай болады). Твэлдер – бұл бөлінетін материалдардағы блоктар. Ядролар энергиясы бөлінгенде твэлдер қызып, жылу тасушы алаңға орналастырылады (3). Активтік зона нейтрондар көрінісімен қоршалған (4). Тізбекті реакциямен басқару материалдардан жасалған арнайы басқарушы стержендармен (5) (мысалы, B,Cd). Жүзеге асырылады, олар нейтрондарды өте қатты жұмып алады. Толығымен салынған стержендерде реакция жүрмейді, стержендерді біртіндеп алған кезде, нейтрондардың көбею коэффициенті өсе бастайды, 1-ге жеткен кезде реактор жұмыс істей бастайды. Реакция тоқтамауы үшін активтік зонадан біртіндеп басқарушы стерженьдер алына басиайды (ал көбінесе арнайы орын толтырулар орындалады)
Ядролық реактор - өтетін реакция көзі , сондықтан ол биологиялық қорғау және дистанциондық басқарудағы пульті болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
