Дактилология. Жесттік сөйлеу тілі
жүктеу/скачать 14,9 Mb.
|
СӨЖ Дактиология
|
Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті Педагогика және Психология Институты "Дактилология. Жесттік сөйлеу тілі." СӨЖ Тақырыбы: «Естімейтіндер билингвизмі», «естімейтіндер ортадағы қарым-қатынас құралы ретінде ымдау тілінің рөлі» Орындаған:Жумагазина Назерке Сурдопедагогика 3 курс Тексерген:Даурамбекова А.А. Билингвизм (латын тілінен аударылған) екі тілді, екі тілді меңгеруді білдіреді. Билингвистикалық оқыту Ұлттық ауызша тілді және Саңыраулардың ұлттық ымдау тілін білім беру процесінің екі тең құралы ретінде оқытуды қамтиды. Қазіргі кездегі барлық педагогикалық жүйелер қоғамның ерекше проблемалары бар балалардың құқықтары мен мүмкіндіктеріне деген көзқарасының өзгеруіне жауап ретінде пайда болатындығын атап өткен жөн. Дәл осылай, қазіргі кезеңде интеграция (жалпы ағымда оқыту) және билингвизм (билингвизм) ұғымдары пайда болады, бұл естімейтіндердің өз мәдениетіне, өзіндік тіліне (ым тіліне), өзіндік оқыту жүйесіне құқығын жүзеге асыруды көрсетеді, ол көпшіліктің мәдениетін емес, осы мәдениетті көбейтуді мақсат етеді. Қазіргі уақытта 1 типтегі мектептің негізгі міндеті-арнайы педагогикалық ұйымдастырылған жағдайда ауызша және жазбаша ауызша сөйлеуді жанама түрде қалыптастыру. Мектептің екінші маңызды міндеті-оқушыларды тәуелсіз өмірге дайындау мақсатында әлеуметтендіру. Саңырау балаларды оқыту жүйелеріне тарихи – педагогикалық талдау әлеуметтену міндеті әртүрлі әдіснамалық негізде шешілгенін көрсетеді. Дәстүр бойынша, сурдопедагогикалық жүйелердің көпшілігі бұл мәселені саңырау түлекті есту қоғамына интеграциялауға бағыттаған "қалыпқа келтіру" моделіне сүйене отырып шешті. Алайда, 20 ғасырдың екінші жартысында қоғамдық санада жеке бағдарланған парадигманың пайда болуымен саңырауларға арналған мектеп дамуында ауытқулары бар адамдарға деген қарым-қатынастың әлеуметтік-мәдени моделі негізінде өз түлектерінің міндеттерін шешу қажеттілігіне тап болды. Білім беру және оның маңызды бағыты ретінде саңырау оқушыларды әлеуметтендіру моно емес, мәдени сипатта болуы керек. Көп мәдениетті көзқарасты жүзеге асырудың маңызды құралы-саңырау баланың екі тілдік жүйені игеруі: ымдау ауызша Өткен ғасырдың отызыншы жылдарында л.с. Выготский саңырау балаларды оқытудағы екі тілді, ауызша және ым-ишара тілдерін" біріктіруге"," полиглоссияға "шақырды: " саңырау адамның дамуындағы бәсекелестіктің дәстүрлі көзқарасын және сөйлеудің әртүрлі формаларын өзара тежеуді түбегейлі өзгерту керек және олардың ынтымақтастығы мен құрылымдық кешенділігі туралы теориялық және практикалық мәселе қойылуы керек. . . Қалай болғанда да, педагогика саңырау балалардың ауызша қарым – қатынасының рұқсат етілген шегінен бет-әлпетін шығарып, сол арқылы саңырау баланың ұжымдық өмірі мен іс-әрекетінің үлкен бөлігін өз шеңберінен шығарып, оның дамуындағы негізгі тежегішті бекітеді, жоғалтады және кеңейтеді-оның ұжымдық іс-әрекетін қалыптастырудағы қиындықтар. » Ымдау тілін қатаң тыйым салатын жүйелер қатарына, ең алдымен, фонетикалық принцип идеясы бойынша шартты түрде біріктіруге болатын жүйелер жатады. Осы қағидатқа сәйкес: 1) мектептің басты міндеті саңырау балаларды ауызша және жазбаша ауызша сөйлеуге үйрету болып табылады; 2) саңырауларды оқыту процесінде ымдау тіліне тыйым салынады, өйткені ол ауызша сөйлеуді меңгеру процесіне теріс әсер етеді: ауызша қарым-қатынасқа деген қажеттілікті азайтады, ымдау лексикасы мен ымдау грамматикалық құрылымының өзіндік ерекшелігіне байланысты ауызша тілді меңгеруді қиындатады. Мұндай жүйелердің ішінде, ең алдымен, негізін қалаушы неміс сурдопедагог Самуил Гейнике (1727-1790) болып табылатын "таза ауызша әдісті" атап өтеміз. Оның барлық ізбасарлары, осы әдісті технологиялық тұрғыдан модернизациялай отырып, оның негізгі идеяларын қол сұғушылықта қалдырды, ауызша сөйлеудің жоғары сапасына қарамастан, "бөтен адамдар арасында, бөтен адамдар арасында" күйінде қалған, өйткені олар ым-ишара мен тіпті дактилологияны меңгермеген түлектердің мектептен кейінгі тағдырына көп мән бермеді. Тұлғааралық және белсенді коммуникативті көзқарас тұрғысынан-сөйлеуді меңгеру адами қарым-қатынастардан бөлек жүре алмайды, сондықтан оны әлеуметтендіру процесінде жеке тұлғаның жалпы дамуының шектеулі құрамдас бөлігі болып табылады. Ұсынылған тәсілдің жаңашылдығы алғаш рет сөйлеуді дамыту баланың әлеуметтену процесінің бөлігі ретінде Мәдени және әлеуметтік құбылыс ретінде қарастырылды. Әлеуметтену дегеніміз-естімейтін адамды қоғамға біріктіру. Тұлғааралық-коммуникативтік әдістің негізгі мақсаты-коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру, оның көмегімен күнделікті жағдайларда (дүкенде, поштада, вокзалда) қарым-қатынас саңырау адамдарға қолжетімді және басқаларға түсінікті болады. Заманауи дыбыс күшейткіш аппаратураның пайда болуы, қалдық естуді дамыту және пайдалану бойынша ұйымдастырылған сабақтарды мектептердің практикасына енгізу – Саңыраулардың Сурдопедагогика алдында ауызша сөйлеуін қалыптастырудың жаңа мүмкіндіктерін ашты. Алайда, Саңыраулардың көпшілігі ауызша және ымдау тілінде өмір сүреді, оқиды және жұмыс істейді. Сондықтан Л.С. Выготскийдің идеялары бүгінде өзекті. Арнайы мектептің түлектері ауызша сөйлеу қабілеті дамыған болуы керек. Бұл оларға мәдениеттің, әдебиеттің, өнердің бай әлемін ашады, жаңа ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік береді. Бұл есту адамдарымен саңырау қарым-қатынасты жеңілдетеді. Г. Л. Зайцеваның айтуынша, саңыраулар ауызша және ымдау тілін еркін меңгерген екі тілділік жақсы. Қазіргі сурдопедагогикада бұл мәселеге әртүрлі көзқарастар бар. Саңырауларды оқыту тарихында ымдау тіліне деген көзқарас туралы мәселе әрқашан қызу пікірталас тақырыбы болды. Назарларыңызға рахмет! жүктеу/скачать 14,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|