Байланысты: 4da0ac04-b6ab-11e6-94b1-35220bd1f96aУМКД Дефектология и логопедия (1)
Ринолалияньң түрлері. Таңдай мен жұтқыншақтың қабысуындағы қызметінің бұзылуының ерекшеліктеріне байланысты ринолоалия әртүрлі болады.
Жабық ринолалия. Жабық ринолалия сөйлеу тіліндегі дыбыстардың айтылу кезінде мұрыннан жақсы естілудің физиологиясының төмендігін сипаттайды. Мұрын жолды м,н,ң,ц дыбыстарының дұрыс айтылатындығы үндерінің өте ашық естілетіндігі байқалады. Бұл дыбыстардың артикуляциясының барысында мұрын жұлқыншақ ашық қалады да ауа мұрын жолына кіріп кетеді. Егер мұрыннан үн жақсы естілмейтін болса онда бұл дыбыстар м - б, н - д, ң-ғ болып ауыздан айтылады.
Жабық ринолалияға шалдыққан кезде мұрын жолды дауыссыздардан басқа дауысты дыбыстарды айтқан кезде әлсіз ыңылдаған үн шығады.
Жабық ринолалияның пайда болу себебі мұрын кеңістіктеріндегі органикалық өзгерістердің немесе таңдай мен жұтқыншақтың қабысуындағы функционалдық бұзылудың салдарынан болады. Органикалық өзгеріс ауруға шалдыққан мұрынның ауа өтетін жолы тарылып, тыныс алуының қиындап кетуі салдарьнан болуы мүмкін.
Функционалды жабық ринолалия балаларда жиі кездеседі, бірақ анықталуы әр уақытта дұрыс бола бермейді. Оның бір ерекшелігі мұрын жолының өтімділігі жақсы және мұрыннан тыныс алуы бұзылмаған жағдайда пайда болады. Функционалды жабық ринолалия мұрын және дауысты дыбыстардың әуезділігі органикалық жабық ринолалияға қарағанда күштірек бұзьлған болуы мүмкін. Оның себебі жұмсақ таңдай фонациясының және мұрын жолды дыбыстардың айтылуы кезінде әдеттегісінен жоғары көтеріліп кетеді де дыбыс толқынымен мұрын жұтқыншаққа баратын жолды жауып қалады. Бұл сияқты құбылыстар нерв ауруына шалдыққан балаларда байқалады.