Үшінші бөлім. С1.
Биосферадағы күкірт айналымын сурет бойынша сипатта. Бұл айналымға қандай организмдер қандай процестер негізінде қатысады? Бұл айналымға адам қалай қатысады?
Оттегі мен көміртегінің айналымын сипатта. Бұл айналымға қандай организмдер қандай процестер негізінде қатысады? Бұл айналымға адам қалай қатысады?
2-нұсқа Бірінші бөлім А деңгейі. Тропикалық ормандардың өнімділігі: а) 1-2 т\га; в) 5-6 т\га: с) 10-15 т\га:
д) 15-20 т\га.
Биосферадағы жыл сайын тірі заттың өнімділігі: а) 50 млрд т; в) 100 млрд т;
с) 150 млрд т; д) 200 млрд т.
Тіршіліктің жоғарғы шекарасы биіктікте: а) 15-20 км; в) 5-6 км; с) 9-10 км;
д) 11-12 км.
Атмосферада тіршілікті шектейтін факторлар: а) оттегі мен жарықтың жетіспеуі; в) төменгі температура, оттегінің жетіспеуі, космостық сәулелер;
с) жарықтың жоқтығы, көмір қышқыл газының жетіспеуі; д) температураның және қысымның жоғарлауы.
Бентос: а) суда еркін жүзетін жануарлар; в) теңіз толқынында еркін жүзетін организмдер; с) су ағысымен жүзетін ұсақ жәндіктер; д) теңіз түбінде жүзетін ағзалар.
Биосфераның тірі организмдерінің деструкциалық қызметі: а) тыныс алған кезде көміртегінің шығарылуы; в) өсімдіктердің көмір қышқыл газын көмірсуларға тотықсыздандыруы, ал көмірсуларды көмір қышқыл газына және суғы тотықтыру; с) өсімдіктердің оттегін шығаруы және көмір қышқыл газын сіңіруі; д) организмдердің минералды заттарға ыдырауы.
с) Э.Зюсс; д) А.Н.Северцев.
Топырақ жатады: а) тірі затқа; в) биожана (биокосное) затқа; с) жанама (косное) затқа; д) дұрыс жауабы жоқ.
Биосферада тірі организмдер биомассасының ең көп шоғырланған аймағы:
а) құрлық; в) құрлық пен мұхит суының беткі қабаты; с) дүниежүзілік мұхит;
д) атмосфера.
Судың бір толық айналымы: а) 50000 жыл; в) 1 млн жыл; с) 2 млн жыл;
д) 200000 жыл.
Екінші бөлім В деңгейі. В1
Гидросферада тіршілікті шектейтін факторлар: қысым, .... .... және оттегінің жетіспеуі.
Тірі организмдердің денесіне әртүрлі химиялық элементтерді сіңіріп, жинақтауы биосфераның .... қызметі деп аталады.
Бос оттегі ауаға .... ыдырауы нәтижесінде шығады.
Құрлықта организмдер биомасса мөлшері полюстен экваторға дейн біртіндеп.....
Сулы ортаның жылуды жақсы сіңіруінің нәтижесінде мұхиттар мен теңіздердегі температура .... болады.
Судың ортаңғы қабатында еркін жүзетін ірі жануарлар ...
Ультракүлгін сәулелерін сіңіретін ауа қабаты...
Жыл сайын өсімдіктер бөлетін оттегі мөлшері ....
Фофор көп мөлшерде .... организмінде жинақталады.
Күкірт табиғатта ...., .... және ... түрінде кездеседі.
В2 . Сәйкестікті анықта. Биосферадағы тірі заттардың биогеохимиялық қызметтері мен мысалдары арасындағы байланысты анықта.
биогеохимиялық қызметтері
мысалдар
Орта түзуші;
Жинақтаушы (концентрационная);
Энергетикалық;
тотығу- тотықсыздандыру.
А) күн сәулесін сіңіріп тізбек арқылы беру;
Ә) органикалық заттарды тыныс алу кезінде көмір қышқыл газына тотықтыру;
Б) сфагнум мүгі көп өскендіктен топрыақтың батпақтануы;
В) тірі организдерде химиялық элементтерді жинақтау және сіңіру;
Г) көмірқышқыл газын көміртегіне дейін тотықсызандыру..
Үшінші бөлім.С1.
Биосферадағы азот айналымын сурет бойынша сипатта. Бұл айналымға қандай организмдер қандай процестер негізінде қатысады? Бұл айналымға адам қалай қатысады?
Фосфордың және судың айналымын сипатта. Бұл айналымға қандай организмдер қандай процестер негізінде қатысады? Бұл айналымға адам қалай қатысады?