-кесте Концептiлердi жалпылау жэне ажырата бту

Танымдьщ окы ту процесi
Pajares, 2009; Schunk & Swartz, 1993a; Wood & Bandura, 1989; Zimmerman & Bandura, 
1994). Тараудьщ басында проблеманы шешу тапсырмаларын Ke6ipeK орындау окушы- 
лардьщ окуга деген мотивациясын арттыратыны женшде айтканбыз.
ТYрлi эдебиет кeздерi окушылардын танымы мен мотивациялык сеш мдерш н 
езара байланысы да концептуалдык eзгерiске эсер ететтнш керсетш отыр (Pintrich et 
al., 1993). Ал олар, ез кезегшде, бiлiм беруге кеп эсер етедг МуFалiмдер оку жос- 
парын курастырган кезде бiлiм алушыларга жай акпарат берiп кана коймай, окушы­
лардын да пiкiрлерiн есепке алып, мотивацияны назардан тыс калдырмаганына кез 
жетшзгеш жен.
Бул идеялардын гылым Yшiн пайдасы зор, 
вйткет бжм бер1лмейд1, оны оцу-
шылар вздерг игеру1 muic
(Driver, Asoko, Leach, Mortimer, & Scott, 1994; Linn & 
Eylon, 2006). Окушылардын кате гылыми концепциялар мен карапайым гылыми Yл- 
гiлердi калай калыптастыратыны кызыгушылык тугызады (Windschitl & Thompson, 
2006). Сол себепт окушылар киналган кезде кемектесш, олардын кате тYсiнiктерiн 
тузетш отырудын манызы зор (Sandoval, 1995). Танымдык тш рталаска алып келе- 
тш тэжiрибелер де пайдалы (Mayer, 1999; Sandoval, 1995; Williams & Tolmie, 2000). 
Бул окушылардын кейбiр сурактарды (мысалы, «Неге олай деп ойлайсын?», «Оны ка­
лай бшдщ?») коя отырып, бастан еткерген тэжiрибелерiн тYсiндiре алуы Yшiн накты 
эрекеттермен айналысып, баскалармен бiрлесiп жумыс iстеуiн (мысалы, талкылау- 
лар) кажет етедi. Бул Выготскийдщ бiлiм алуга элеуметтiн типзетш эсерi жeнiндегi 
пiкiрiмен сэйкес келедi (8-тарау).
Мотивациянын рeлi аса манызды. Fылымда кызыгушылык тугызатын кептеген 
мэселелер бар болганымен, гылыммен айналысу окушылар Yшiн аса кызык емес. 
Б ш м беру тэжiрибе мен окушылардын eмiрiнiн белгiлi б£р аспектiлерiмен байла- 
ныстырылган жагдайда окыту жаксы нэтиже керсетедг Мысалы, козгалысты фут­
бол добымен, электрдi DVD плейерлерiмен, экологияны калдыктарды кайта ендеу 
багдарламасымен байланыстырган жен. Балалардын такырыпка деген кызыгушы- 
лыгы да бiлiм сапасын арттыруга мYмкiндiк бередi (Sandoval, 1995). Сондыктан 
иллюстрациялар мен диаграммаларды колдану окушылардын гылыми концептшер- 
дi тYсiнуiне кeмектескенiмен (Carlson, Chandler, & Sweller, 2003; Hannus & Hyona, 
1999), кейбiр окушыларга иллюстрацияларды калай тYсiнуге болатынын айтып беру 
де артык етпейдi.
ПРОБЛЕМАНЫ ШЕШУ
Окыту процеа кезiнде орын алатын акпаратты eндеудiн манызды турлерш н бiрi -
проблеманы шешу. Бул проблеманын бурыннан зерттелiп келе жатканына карамас- 
тан, осы такырыпка деген кызыгушылыктын сощы кездерi кYрт артуы танымдык 
окыту теорияларынын каркынды дамуымен байланысты болса керек. Кейбiр теоре- 
тиктер проблеманы шешудi окытудын, эаресе гылым мен математиканын манызды 
процес деп есептейдi (Anderson, 1993). «Проблеманы шешу» мен «окыту» синоним- 
дес болганымен, проблеманы шешу - окыту процеанщ б£р бeлiгi, бул эиресе окушы­
лардын eздiк окуы барысында (10-тарау) жэне окыту процесiнде киындыктар немесе 
шешiмдер накты болмаган кезде анык кeрiнедi. Тараудын басында Мэг проблеманы 
шешуге кеп кeнiл белу каж етппн айткан болатын.

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: