Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

2 -Т А Р А У
6i3 e3iMi3re кажет материалды табу Yшiн аппарат кeздерiн жылдам шолып шыгамыз. 
Нейрогылым зерттеулерi керу мен кещстш дагдыларын дамытуда интернет желшерш 
караудын пайдалы екенiн керсетш отыр (Carr, 2011). Туракты жумыс ютеп турган он­
лайн ортада шолуга, карап шыгуга жэне бiрнеше тапсырманы катар аткаруга арналган 
нейрондык жYЙелер кенейiп, ныгаяды. Алайда онын кем ш ш п - осылай шолып шыгу 
эрекеттерi басымдыкка ие болса, терен ойлау мен зейiндi шогырландыруга жауапты 
синапстар элсiрейдi. Эволюциялык тургыдан карасак, онлайн ортаньщ кYн санап да- 
муы - бос уакыты жок, жумыстары кауырт адамдар Yшiн таптырмас эдю.
Есте сактау керек тагы б£р жайт - узакмерзiмдiк жад келш тускен акпараттын 
оперативт жадта енделш, бекiтiлiп отыруын талап етедi. Есте сактауды арттыру 
Yшiн бекгтуге узак уакыт кетедi. Бiр уакытта аса кеп акпарат келiп туссе, оны бекгту 
мен узакмерзiмдiк жадтагы бш ммен байланыстыру кажетп денгейде iске аспайды. 
Синапстарды арттырып, жетiлдiрiп жэне сактап туру Yшiн окушылар онлайн жYЙе- 
лерден бiр уакыт болса да алыстап, eздерiнiн окыганы туралы терещрек ойлануы ка­
жет. Акпарат келуi токтаганнан кеи н де бешту Yрдiсi жалгаса бередi.
Технологияны колдануды ете жаксы немесе жаман деп кесш айтуга болмайды 
(Wolfe, 2010). Б ш м беруге катысты нейрогылым тужырымдарына CYЙенсек, мидын 
танымдык кызметш дамыту Yшiн окушылар тYрлi эрекеттермен айналысуы кажет. 
Шолу, мэселенi шешу жэне шешiм шыгару ете пайдалы. Рефлексивтц медитативт 
ойлау, багалау жэне акпаратты тYсiндiру жeнiнде де солай деуге болады. Сондыктан 
муFалiмдер окушыларга кеп уакытын интернетке жумсап, алган бiлiмiн жинактау- 
га кедергi келтiретiн тапсырмалар орындату орнына, тYрлi дагдыны камтуды кажет 
ететш тапсырмалар курастыруга тиiс.
МОТИВАЦИЯ ЖЭНЕ ЭМОЦИЯ
Зерттеушшер мида орын алатын процестер тYрлi танымдык кызметтермен калай 
байланысатынын да зерттеп келдг Олар сондай-ак мотивация жэне эмоция сиякты 
танымдык емес кызметтер катысатын ми процестерiн де зерттеуде. Теменде осы кыз- 
меттер туралы айтылады.
Мотивация
Мотивация
- максатка негiзделген эрекеттерге бастайтын жэне оны ныгайтатын про­
цесс (9-тарауда). Тапсырманы орындауды, дене жэне акыл-ой кYшiн жумсауды, киын- 
дыкка тетеп берудi жэне жетютткке жетудi езше мiндет етш алу мотивациялык эрекет­
терге жатады. Максат, eзiндiк тш мдш к, кажеттiлiк, кундылык сиякты ынта турлерше 
эсер етуi мYмкiн процестер туралы 9-тарауда баяндалады.
Заманауи теориялар мотивациялык процестердщ танымдык компоненттерi бар 
екенш аныктады. 
03mdiK тиiмдiлiк,
мысалы, мшез-кулык эдептерiн белгiлi бiр ден­
гейде Yйренiп, iске асыруга кажетп кабiлеттердi камтиды. 0зiндiк тиiмдiлiк дегеш- 
мiз - танымдык сешм. Сондыктан онын осы тарауда сез болатын мэселеге катысы 
бар. Бул сала ж е т к т к п денгейде зерттелмесе де, eзiндiк т т м д ш к п зерттеу жYргiзi- 
лiп жаткан саланы (мысалы, белшек, штап оку) келш жаткан сенсорлык акпаратпен 
байланыстырып отыратын нейрондык торап ретшде кабылдауга болады. Синапстык 
тораптарда eзiндiк оку (10-тарау) сиякты баска да мотивациялык процестер юке

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: