Демократияның белгілері

Мемлекеттердің халықаралық қатынастарындағы жағдайы ондағы орны көптеген себептерге байланысты. Солардың ішінде ең бастысы мемлекеттер күшінің ара қатынасы, ара салмағы. Ғасырлар бойы мемлекеттің күші оның әскери қуатында деп саналады, сондықтан мемлекеттер жан-жақты қаруланып, көрші елдерді жаулап алуға тырысты. Елдің әскери қуаты қазір де жоғары бағаланады. Дегенмен, соңғы кезде экономикалық артықшылықты, байлықты ұлғайтуды басқа елдердің қазынасын зорлықпен жаулап алу арқылы жасауға болмайтындығы анықталды.

• Мемлекеттердің халықаралық қатынастарындағы жағдайы ондағы орны көптеген себептерге байланысты. Солардың ішінде ең бастысы мемлекеттер күшінің ара қатынасы, ара салмағы. Ғасырлар бойы мемлекеттің күші оның әскери қуатында деп саналады, сондықтан мемлекеттер жан-жақты қаруланып, көрші елдерді жаулап алуға тырысты. Елдің әскери қуаты қазір де жоғары бағаланады. Дегенмен, соңғы кезде экономикалық артықшылықты, байлықты ұлғайтуды басқа елдердің қазынасын зорлықпен жаулап алу арқылы жасауға болмайтындығы анықталды.

Мемлекеттік күштердің ара салмағымен байланысты “күш теңдігі” немесе “саяси теңдік” деген де ұғымдар бар. Халықаралық саясаттың маңызды құралы ретінде бұл ұғымдар ХҮІІ ғасырда енді. Сол кезде өмір сүрген Фенелон деген француз мемлекет өз көршілерінің күшеюіне жол бермеуі керек деген идеяны алға тартты, себебі бір мемлекеттің көлемі мен қуаты “белгілі бір шектен шығып” кетсе, барлық басқа мемлекеттердің жалпы жүйесін өзгертуге әкеледі.

• Мемлекеттік күштердің ара салмағымен байланысты “күш теңдігі” немесе “саяси теңдік” деген де ұғымдар бар. Халықаралық саясаттың маңызды құралы ретінде бұл ұғымдар ХҮІІ ғасырда енді. Сол кезде өмір сүрген Фенелон деген француз мемлекет өз көршілерінің күшеюіне жол бермеуі керек деген идеяны алға тартты, себебі бір мемлекеттің көлемі мен қуаты “белгілі бір шектен шығып” кетсе, барлық басқа мемлекеттердің жалпы жүйесін өзгертуге әкеледі.

халықаралық саясатпен тығыз байланысты тағы бір ұғым бар. Ол ─ ұлттық мүдде. Көне заманның өзінде Аристотель адамды әрекет еткізетін мүдде деген болатын. Ал қандай адам болмасын тарихи қалыптасқан әлеуметтік бірлестіктің біріне: бұл ұлтқа, әлеуметтік топқа, отбасына және т.б. жататыны белгілі. Неміс ойшылы Гегель халықтар өмірінің қозғаушы күші мүдде дейді. Ұлттық мүдде деп өз халқының, мемлекетінің мақсатмүддесін сезініп, біліп, оны іске асыруға тырысушылықты айтады.

• халықаралық саясатпен тығыз байланысты тағы бір ұғым бар. Ол ─ ұлттық мүдде. Көне заманның өзінде Аристотель адамды әрекет еткізетін мүдде деген болатын. Ал қандай адам болмасын тарихи қалыптасқан әлеуметтік бірлестіктің біріне: бұл ұлтқа, әлеуметтік топқа, отбасына және т.б. жататыны белгілі. Неміс ойшылы Гегель халықтар өмірінің қозғаушы күші мүдде дейді. Ұлттық мүдде деп өз халқының, мемлекетінің мақсатмүддесін сезініп, біліп, оны іске асыруға тырысушылықты айтады.