Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру

(тест, есептер, жазбаша жауап сұрақтары және т.б.)

4. 
   Қалыптық материалдардың түрлері.
   
5. 
   Мүсінге арналған пішіндеуші материалдар.
   
6. 
   Гипсті материалдар, құрамы.
   
7. 
   Фосфатты материалдар, құрамы.
   
8. 
   Силикатты материалдар, құрамы.
   

Дәнекер. Тіс протездерін дайындау кезінде көп жағдайда протездің металл бөлшектерін бір-бірімен жалғауға тура келеді. Осы процесті дәнекерлеу процесі десек, ондағы қолданылатын материалдарды дәнекерлер деп атайды.

Дәнекерлер жұмсақ және қатты түрлерге бөлінеді. Жұмсақ дәнекерлерге қалайлы және қорғасын құймалар жатады. Олардың балқу температурасы 180-230⁰С, мыс пен латунды дәнекерлеу үшін қолданылады. Қатты дәнекерлердің балқу температурасы 500-1100⁰С шамасында. Алтын құймаларды дәнекерлеуге арналған дәнекерлерде алтын 40-80%-ға дейін, қалғаны күміс, мыс, кадмий және аз мөлшерде мырыш және қалайлы болады.

Күміс дәнекерді тот баспайтын болаттан дайындалған бөлшектерді бір-бірімен қосу үшін қолданылады. Құрамына күміс 10-80%, мыс 15-35%, мырыш 4-35%, кадмий, фосфор және басқа металдар қосады. Балқу температурасы 700⁰С –тан жоғары болмау керек, Хром-кобальт құймасы алтынның 750 сынамасымен жақсы тдәнекерленеді.

Бағалы металдарды дәнекерлегенде алтын және күміс дәнекерлерді қолдану жақсы нәтиже береді. Келесі құрамдағы флюсті қолдану қажет: натрий бораты - 55%, бор қышқылы - 35%, кремний тотығы -10%.

Тот баспайтын болатты дәнекерлегенде мынадай құрамдағы флюсті қолдану жақсы нәтиже береді: 50%, бор қышқылы, 50%-калий фторидй.

Жұқа бөліктен тұратын ажыратқыш материал пластмассаны полимерлеу кезінде ылғалдан сақтап тұру керек, яғни гипстік мүсінге мономер сіңіп кетпеуі керек. Егер мүсінге мономер сіңіп кететін болса, немесе керісінше, мүсіннен полимерленіп жатқан массаға ылғал сіңетін болса, онда базисте микросаңылаулар пайда болады және пластмассаның түсі ағарады. Сонымен қатар гипс пластмассаға жабысып, оның тазаруы қиындайды. Бір кездері ажыратқыш материал ретінде целлофан, фольга, лактар, желімдер қолданған.

Ажыратқыш материал ретінде қолданатын материал келесі талаптарға жауап беруі керек.

1.ажыратқы қабат полимерге инертті болып ылғалдың гипске сіңуіне кедергі келтіруі керек.

1.Қабаттың қалыңдығы 0,005 мм артық болмауы тиіс.

2.Престеу кезінде тұрақты болып полимерді боямай, түсін өзгертпеуі керек.

3.Базиспен, гипспен оңай ажырауы керек.

Мұндай материалдарға «Изокол-69», лак АЦ-1, силикодент және жапқыш лактар жатады. «Изокол-69» натрий альюминатының коллойдты ерітіндісі, жоғары ажыратқыш қасиетке ие. Гипсті пішінді ажырату үшін қолданылады.