Дәрі-дәрмектерді парентеральді жолмен енгізу

Дәрілік заттарды ас қорыту жүйесіне түспей енгізу жолын - парентеральдық деп атайды.

Парентеральдық енгізу жолдарының бірнеше түрлері бар:

1. 
   Тіндерге - тері, тері астындағы май қабатына, бұлшық етке, сүйекке.
   
2. 
   Тамырларға - көктамыр, артерия, лимфа тамырларына.
   
3. 
   Қуыстарға - іш қуысына, плевра, жүрек, буын қуыстарына.
   
4. 
   Субарахноидалдық кеңістікке.
   

1. 
   енгізген дәрі тез әсер етеді;
   
2. 
   дәрінің нақты мөлшерде есептелуі, яғни дәріге ас қорыту ферменттерінің әсері болмайды;
   
3. 
   бауырдың кедергі ролі жойылады;
   
4. 
   жедел көмек көрсеткенде өте тиімді.
   

Препаратты енгізу парентеральды бағыттардың көпшілігінде зарарсыздандырылған қосымша жабдықты (шприц) қолдануды қажет етеді. Дозалау нысаны стерильді болуы керек, инфузияға арналған ерітінділер (яғни, көктамыр ішіне енгізілетін ерітінділер - 100 мл-ден астам) міндетті түрде пирогенсіз болуы керек (яғни, микроорганизмнің қалдықтары жоқ). Барлық инфузиялар тамшылау әдісімен қатаң медициналық бақылауда жүзеге асырылады.

Инъекциялар амбулаториялық негізде (яғни, емханада, медициналық орталықта), ауруханада (ауруханада) немесе мейірбикені шақырумен үйде жасалуы мүмкін. Әдетте, инсулин препараттарын пациенттердің өздері арнайы бір дозалы құрылғылар - пенфиллдер көмегімен тағайындайды.

Иъекция алдында мейірбике қолын сабындап жуып, спиртпен сүртіп алуы тиіс. Содан соң шприцті жинайды. Теріастына, етке, көк тамырға енгізетін дәрілік заттарды ампуладан сорғызып алмас бұрын, оның не дәрі екендігін ыдысының бүтіндігін, оның ішіндегі сұйықтықтың тұнықтығын, дәрінің сапалылығына, көз жеткізіп алуы керек. Ампуланың мойнын спиртпен сүртіп, кескішпен кесіп, шприцтің инесімен сорып алады. Ішіндегі ауасын шығару үшін шприцті тік ұстап, поршенін ақырындап жылжытса болғаны.септика және антисептика ережелерін сақтау.

Асептика – жараны микроптардың зақымдауынан қорғау әдісі. Бүл үшін жарамен түйісетін затта микроб болмауы тиіс. Мүлдем микроб жоқ материалдар мен заттар тазартушы деп аталады. Заттар мен аспаптардағы, басқа бүйымдардағы микробтарды толық жою тазарту (сте-рилизация) деп аталады.

Жараны көп жағдайда іріңдетуші микробтар зақымдайды, одан кейін жара іріңдеп, ісінеді. Микробтар сөл тамырларына, сол арқылы сөл жолдарына түсуі мүмкін. Бүл жағдайда тері ісініп қызарады және қатты ауырады. Ал егер іріңді инфекция қанға өтсе, қан бүзылып сепсис дамиды.

Антисептика – жараға түскен бактерияларды, микро-организмдерді елтіретін немесе олардың тіршілігін әлсіретіп антибиотиктерді химиялық және биологиялық заттарды қолдану жолымен жою. Антисептиктер ретінде хлорамин ерітіндісі, йод тұнбасы, спирт, сутегі қолданылады.Медициналық процедураларды жүргізбес алдын барлық техниканы дұрыс сақтау өте маңызды. Асептика және антисептика ережелерін дұрыс сақтау қажет, ол инъекциядан кейінгі асқынулардың алдын алады.

Антибиотиктерді ұнтақ күйінше, аузын резеңке тығынмен, темір қалпақпен жапқан флакондарды шығарады. Оны иъекция үшін былай дайындайды: алдымен қалпақшасын ашып, резеңке тығынын спиртпен сүртеді. Шприцке ұзын, қуысы кең инені кигізіп, антибиотикке ерітінді (0,5 новокаин, физиологиялық ерітінді, дистилляцияланған су т.б.) сорғызады да, флаконның резеңке тығынына тік шаншып кіргізеді. Сөйтеді де, шприцтегі ерітіндіні поршеньді баса отырып, флаконға жайлап жіберіп, дәрі ерігенше күту қажет. Кейдң дәрінің еруін тездету үшін, әрі-бері шайқап, содан соң шприцке сорғызып алады. Дайын болған шприцті дәрісімен зарарсызданған астаушаға салып, бетін зарарсызданған дәкемен жауып, палатаға барады. Кейде мейірбике ішінде дәрісі бар шприц инесін, спиртке малынған дәкемен ғана жауып алып, бүкіл бөлімді аралап жүргенін көруге болады. Бұл барып тұрған өрескелдік. Мұндай инъекция жасаған жерде іріңді соқта дамуы мүмкін. Сондықтан да кез келген мейірбике инъекция кезінде асептиканың заңдарын қатал сақтауы тиіс.

Сырқат сәбилерге инъекция жасаған кезде өте сақ болған абзал. Себебі олар инъекция мәнін әлі жете түсінбейтіндіктен, ине шаншар кезде қатты тынышсызданып, жылап мазалары кетеді. Тыпырлап, жұлқынып жылап жатқан балаға ине шаншуға болмайды, себебі ине сынып немесе оның ұшы сырқат денесінде қалуы мүмкін, болмаса тамырын, нервісін т.б. зақымдап алу ықтимал.