Бақылау сұрақтары:
ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Негізгі әдебиет:
Қ. К. Әрінов, Қ.М. Мұсынов, А.Қ. Апушев, Н.А. Серекпаев, Н.А. Шестакова, С.С. Арыстанғұлов «Өсімдік шаруашылығы» , Алматы-2011жыл
М.М. Жанзақов. Өсімдік шаруашылығы. Алматы, 2007 жыл
М.И. Кондрашкина Лабороторно-практические заниятия по растениеводству, Москва-2006 г
Қосымша әдебиеттер
И.А. Абугалиев. Справочник агронома. Алма-Ата, Қайнар,1985 ж
В.Ф. Белик. Бахчевые культуры. М., Колос,1980 г.
Дәріс № 9
Сұрыптау және селекциялық материялдарды бағалау әдістері.
Жоспар:
Селекциялық материялдар.
Селекциялық материялдарды бағалау тәсілдері.
Селекциялық материял деп барлық селекциялық жұмыс процесінде алынған белгілерімен сорттарды айтады. Сорттық немесе селекциялық номірдіңбасты корсеткіші-олардың өнімділігі мен сапасы. Бұл өте күрделі көрсеткіштер болып табылады. Белгілі бір климаттық жағдайға байланысты жүргізіліп жатқан селекциялық жұмыстың барысында сол дақылдың өнімділігімен сапасының қандай болатынын селекционер алдын ала болжап, көре білуі тиіс. Бұл көрсеткіштер негізінен дақылдың әр түрлі өнімділігіне, климаттық жағдаға ауруға төзімсіздігіне және т.б байланысты болып келеді.
Әрбір алынған және өндіріске өндірілген жаңа сорттатжыл сайын жоғары өнім беріп, сапасы жақсы болу үшін, селекциялық материялдарды мынадай негізгі көрсеткіштер бойынша бағалайды:
Өнімділігі
Қолайсыз климат жағдайына төзімділігі.
Ауруға төзімділігі
Егу, күту, жинау жұмыстарына техниканы пайдалануға бейімділігі
Сапасына
Селекция әдеттегі жағдайда жүргізіледі. Қарастырылған материялды екі түрлі белгісі бойынша бағалайды. Оларды тура және жанама деп атайды. Тура бағалау сорттар мен селекциялық нөмірлер, есептеу, өлшеу және т.б. жолдармен бағаланады. Ал, жанама тәсіл сорттардың кейбір қасиеттерін, биохимиялық және технологиялық көрсеткіштерін анықтауға негізделген. Көп жағдайда жаңа сортты бағалағанға қолайсыз жағдайға төзімділігі зерттеледі.
Селекциялық материялдықы далалық тәсілмен бағалағанда құрғақшылыққа төзімділігі,аурулар және зиянкестермен зақымдалуы, жатып қалуы, т.б. белгілері есепке алынады. Селекциялық материялды сынаған кезде жан-жақтылық, дәлділік және бағаны тез уақыттың ішінде беру негізгі талап болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
