Дәріс №3 Компьютер архитектурасы. Фон Нейманның принциптері. Тақырыпты оқыту бойынша әдістемелік нұсқаулар



бет4/5
Дата16.03.2023
өлшемі24,18 Kb.
#172715
түріНұсқаулар
1   2   3   4   5
Байланысты:
3 ДӘРІС

Ішкі жадының ұйымдастырылуы. Ішкі жадының ақпараттық құрылымын екілік ұяшықтар тізбегі – биттер ретінде ұсыну керек. Ішкі жадының биттік құрылымы, оның бірінші – дискіреттілік қасиетін анықтайды. Уақыттың әр сәтінде, жадының әр биті екі мәннің біреуін 0 немесе 1-ді, яғни бір бит ақпаратты сақтайды.
Компьютердің жұмысы барысында, бұл нөль және бірлер ұяшықтарда, жанып-сөніп «жыпылықтайды». Оқушыларға мынадай бейнелі образбен түсініруге болады: мысалы, компьютер жадын, көпқабатты үйдің түнгі фасады түрінде елестетейік. Бір терезелерде жарық бар, басқасында жоқ. Терезе – жадының биті. Жарығы бар терезе – бір, жарығы жоқ – нөль. Егер, тұрғындар шамдарын тез-тез жағып-өшіретін болса, онда үйдің фасады жұмыс істеп тұрған компьютер жадына ұқсайтын болады.
Адрестеу – ішкі жадының екінші қасиеті. Биттер емес, жадының қатар орналасқан 8 биті, яғни байттар адрестеледі. Байттың адресі – оның жадыдағы реттік нөмірі. Мұнда, тағы да үймен ұқсастырайық: пәтерлердің реттік нөмірі – оның адресі болады. Әйтсе де, жадыда байт нөмірлері нөлден басталады. Жедел жадыдағы ақпаратқа қатынасу адрес бойынша жүргізіледі: деректерді жедел жадыға жазу үшін қандай байтқа енгізілетіні нұсқалады. Дәл солай, жадыдан оқу да адрес бойынша іске асады. Процессордың жұмысы жедел жадымен осылай жүреді. Үймен ұқсастықты жалғастырсақ: керекті пәтерге хат жазу немесе бару үшін оның адресін білу керек.
Сонымен, ішкі жадының ақпараттық құрылымы – биттік-байттық. Оның көлемі әдетте килобайт, мегабайтпен көрсетіледі.
Сыртқы жадының ұйымдастырылуы. Сыртқы жады құрылғыларында ақпарат файлмен ұйымдастырылады. Файл – сыртқы жадының ең кіші бірлігі. Оқушыларға бұл ұғымды кітапқа ұқсастырып түсіндіруге болады. Мысалы, файл – аты аталған кітаптың ең кіші бөлімі.
Файл (file – қапшық, десте) – белгілі бір атпен, өңдеуге логикалық байланыспен магниттік дискіде жазылған біртектес ақпарат (мәтін, бейнелеу, бағдарлама, бейнефильм, т.б.) жиынын айтады. Файлда сақталған ақпаратта бит, байттан тұрады. Әйтсе де, ішкі жадыдан айрмасы дискілерде байттар адрестелмейді. Сондықтан сыртқы тасушыда керекті ақпаратты табу үшін файлдың аты нұсқалуы керек.
Винчестердің құрылымы: герметикалық корпустың ішінде бір осьте қабатпен орналасқан бірнеше қатты магниттік дискілердің дестесінен тұрады. Олар өте үлкен жылдамдықпен айналады. Ақпарат дискінің екі бетіне де (орысш. – поверхность) жазылады.
Дискінің әр беті (магнитті беттер) концентрлі жолдарға, оның әрқайсысы секторларға, ал секторлар «торшаларға», байттарға бөлінеді.
Бір дискідегі барлық секторлардың көлемі бекітілген болады. Әр дискіге жақындатылған магнитті бас тиектер көмегімен ақпаратты оқу/жазу үрдісі бір уақытта дестенің барлық дискілерімен қатар орындалады. Деректерді дискіден оқу және жазу жұмыстарының барлығы толық секторлармен орындалады. Винчестерге дәстүрлі C: атауы беріледі. Әдетте жұмысқа ыңғайлы және сенімділік үшін оны бірнеше логикалық дискілерге: C: D: E: – атауларымен бөлінеді.
Кітапқа ұқсастырып түсіндіру дискінің түбірлік каталогы қызметін айқындауға көмектеседі. Кітаптың мазмұны сияқты, дискінің түбірлі каталогында файлдар туралы мәліметтер тізімінен тұрады. Кейде оны дискінің директориясы дейді.
Каталогта файл жөнінде мағлұмат болады (аты, байтпен көлемі, құрылған күні және уақыты, соңғы өзгертулердің уақыты мен күні). Бұл ақпарат әрқашан белгілі бір жолдарда сақталады. Егер де файлдар тізімін экранға шығаратын болсақ, онда кітаптың мазмұнындағы сияқты дискінің құрамы жөнінде мәлімет алуға болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет