Жалпы саяси жүйені зерттеу ұйымдастырушылық және институционалдық аспектілер арқылы жүзеге асырылады.
Жалпы саяси жүйені зерттеу ұйымдастырушылық және институционалдық аспектілер арқылы жүзеге асырылады.
Саяси теориялық әдебиеттерде саяси жүйенің құрылымы 4 түрлі элементтер тобына жіктелген:
институционалдық элементтер, оған жататындар саяси институттар, мемлекеттер, оның органдары; саяси ұйымдар мен партиялар, олардың органдары, қоғамдық – саяси ұйымдар, қозғалыстар, бірлестіктер, еңбек ұжымдары, кооперативтер, ассоциациялар, акционерлік қоғамдар, мүдделер тобы.
ақпаратты – коммуникативтік элементтер, оған жататыңдар: өкіметке ақпарат беру каналдары, яғни мәжілістерде іс - әрекетті ашық баяндау процесі, істерді тексеру немесе тергеу комиссиясы, бұқаралық ақпарат құралдары т.б.
нормативті – реттеуші элементтер әр – түрлі саяси мөлшерлер мен принциптер құрайды. Мысалы: Конституция, құқықтық мөлшерлер, үкімдер, нұсқаулар т.б.
саяси сана мен саяси мәдениет, оны құрайтындар: идеология және саяси психология, саяси теориялар, идеялар т.б.
Саяси жүйенің көрсетілген бұл төрт бөлігі үздіксіз дамып отырады. Олар өздеріне тән арнайы әдіс – тәсілдерді пайдалана отырып, белгілі бір мақсаттар мен қызметтерді атқарады. Олар бір – бірімен тығыз байланыста болады.
С.Хантингтон саяси жүйенің төмендегідей құрылымдарын жасайды:
С.Хантингтон саяси жүйенің төмендегідей құрылымдарын жасайды:
- мәдениет - құндылықтар, іс-әрекет, бағыт-бағдар, аңыз, наным-сенімдер, саясатқа қатысты қоғамды билеуші факторлар;
- құрылым - формалды ұйымдар, атқарушы билік, заң шығарушы органдар, бюрократия, саяси партиялар;
- топтар - әлеуметтік және экономикалық ұйымдар, формалды және формалды емес топтар т.б.;
- лидерлік - саяси институттар және топтар арасындағы жетекшілер;
- Саясат - яғни үкіметтік іс-әрекет.
Жалпы алғанда саяси жүйе төмендегідей қызметтерді атқарады:
- белгілі бір әлеуметтік топтың, немесе, көпшілік халықтың саяси билігін қамтамасыз ету. Ол Конституцияға негізделген жалпыға міндетті заңдар шығару. Сол арқылы қоғамда тәртіп орнайды. Егер оны бұзушылар болса, оларға тиісті шаралар қолдану;
