Дәріс бойынша тапсырма

Дәріс бойынша тапсырма

1. Тігіс жіптерінің құрылымы мен қасиеттері жіптердің құрылымына, қатпарлар санына, бұралу дәрежесіне, жіптер бағыты мен жіптің жіптерінің үйлесуіне, қалыңдығына, сонымен қатар әрлеу әдісіне байланысты. Тігін жіптері салыстырмалы түрде тегіс (a = 110-130) иірілген жіптен бұралады, өйткені көбейтетін жіптер бұралған жіптердің беріктігін арттырмайды. Соңғы бұралу мөлшері бұралған жіптердің беріктігіне үлкен әсер етеді. Сондықтан тігін жіптері жоғары бұралу коэффициентімен (a0 = 180-220) шығарылады. Біздің салада қабылданған тігін жіптері үшін бұралу коэффициенті келесіге тең:

Тігін жіптері Z / S және S / Z иіру және әрлеу бұрылыстарының комбинациясымен шығарылады. S соңғы бұралуы бар тігін жіптерін солақай, ал Z соңғы бұралуын оң қол деп атайды. Жіптерді тігу үшін, сондай-ақ бұралған жіптер үшін бұралу бағыттарының тіркесімі, соңғы бұралу бағыты және бұралу жіптерінің тепе-теңдігі өте маңызды.

Тігін жіптің соңғы бұралу бағыты мен бұралу тепе-теңдігі тігін машиналарында тігу процесіне әсер етеді. Тігін жіптерінің беріктігінің жоғалуы, тігу кезіндегі үзілістер саны және жіп пен ине арасындағы саңылаудың сапасы көбіне соңғы бұралу бағытына байланысты боладыМашина жұмыс істеп тұрған кезде инеге тігілген тігін жіптің бұралуы өзгереді. Бұл жіп иненің көзімен қозғалған кезде бұралу бұрылыстарының ығысуына байланысты. Бұрау бұрылыстарының орын ауыстыру мөлшері жіптің ине осіне көлбеу бұрышына (IV-2-сурет), бұралу бағыты мен жіптің созылуына байланысты. Жіпке әсер ететін ине көзінің шеттері бұралу бұрылыстарын ығыстырады. Егер машинаның жұмысы кезінде тігін жіптің қозғалу бағыты бұралу бағытына сәйкес келсе, онда орауыш болмайды. Егер иненің көзі арқылы жіптің қозғалу бағыты бұралу бағытымен сәйкес келмесе, ол босатылады. Осы себепті иненің көзімен қозғалу бағыты бұралу бағытына сәйкес келетін оң бұралу Z тігістерінің жіптері 6% -дан аспайды, ал сол жақ бұралмалы жіптер, ол жерде мұндай кездейсоқтық жоқ, 40% дейін.

Бұрынғы кезде мақта жіптері көбірек қолданылған, олар киім тігу үшін жаппай қолданылған. Дәстүр бойынша олар киімнің барлық түрлерінде, соның ішінде балалар үшін де қолданылады. Мақта маталарымен жұмыс істеуге өте қолайлы 100% мерсерленген мақтадан жасалған. Жіптің бұл түрі созылуға жатпайды және тігістерді тігу үшін жарамды. Ағарту және бояу процестерінен өтпеген өрескел мақта жіптері де бар.

Жібек жібі - табиғи жібектен жасалған жіптер, бүгінде олар іс жүзінде жасанды аналогтармен ауыстырылады. Өнеркәсіптік өндіріс іс жүзінде жібек жіптерді қолданбайды. Кейде олар қолмен тігуде сәндік тігу үшін қолданылады.

Зығыр жіп сонымен қатар қазіргі кездегі тоқыма өндірісіндегі шектеулі операцияларда қолданылады. Оларды қолдану тәсілдерінің бірі - брезенттен жасалған бұйымдар

Егер синтетикалық шикізат туралы айтатын болсақ, бұрынғы Кеңес Одағының аумағында серпімді және жоғары созылатын нейлон және лавсан жіптері немесе зығыр-лавсан қоспасы (LL) бұрын кең таралған. Олар ылғал мен жылу әсеріне төзімділігі арқасында бағаланды. Қазіргі уақытта бұл жіптер де шығарылады, бірақ оларды қолдану енді кең таралмаған.

2. Мақта жіптері кабат санына қарай 3, 6, 9 және 12 қабатталынған болады. Жоғарыда айтылғандай тігін өнеркәсібінде негізінен 3, 6 қабатталынған жіп пайдаланылады. 3 және  6 қабат тігін жіптері жуандығы бойынша №10, №20, №30, №40, №50, №60, №80, №00 және №120 болып саудалық нөмірге бөлінеді. Жіптің саудалық нөмірі неғұрлым жоғары болса жіп соғұрлым жіңішке болады. Тігін жіптерінің саудалық нөмірі – жуандығын  сипаттайтын шартты нөмірі. Тігін жіптерінің саудалық нөмірі жіптің метрикалық нөміріне сәйкес келмейді. Мынандай байланыс байқалады: тігін жібінің саудалық нөмірі жоғары болған сайын саудалық және метрикалық номерлердің айырмашылығы  көп.