9-дәріс. Электролит ерітінділері
|
Электролит ерітінділері
|
|
|
|
|
|
Электролиттік диссоциация (ЭД)
Аррениус теориясы – ионды реакциялардың механизмі, буферлі ерітінділердің әрекеті, сатылы диссоциация, ерітінділердің электр өткізгіштігі (әлсіз электролиттердің сұйытылған ерітінділері үшін қолданылады).
Дебай-Гюккель теориясы – күшті электролиттердің сұйытылған ерітінділердегі ион аралық әрекеттесу.
ЭД механизмі – ерітінділердің түзілуінің химиялық теориясы (Менделеев, Каблуков) және ерітіндідегі компоненттер байланысының табиғаты (гидратталған иондардың түзілуі).
|
әлсіз электролит
AnBm Am+ + B n-
ЭД – қайтымды үдеріс
|
|
күшті электролит
AnBm Am+ + B n-
ЭД – қайтымсыз үдеріс
|
|
лектролиттің күші және ЭД-ның толықтығы –
электролиттік диссоциацияның дәрежесі () мен константасы (КД)
|
және КД мәндері өскен сайын электролиттің күші артады.
мәні кез келген электролитке ( < 3% әлсіз электролиттер, > 30% күшті электролиттер), ал КД мәні тек әлсіз электролитке қажет.
ЭД бірінші сатысы екінші сатысына қарағанда әрқашан жоғары:
1 > 2, КД 1 > КД 2.
және КД мәндері электролит пен еріткіш табиғатына және температураға тәуелді.
КД f (с); сұйытылған әлсіз электролит ерітінділеріне = f (1/с),
ал күшті электролит ерітінділеріне = f (с).
Әлсіз электролиттің сұйытылған ерітінділері Оствальд сұйылту заңымен сипатталады: 2 = КД / с
Ерітінділерінің аналитикалық (с) және белсенді (а) концентрациялары а = kc теңдеумен байланысқан; әлсіз электролит үшін а = c, себебі k = 1; ал күшті электролит - а < c, себебі k < 1; мұндағы k – белсенділік коэффициенті
|
Жоспар
Электролиттер және электролиттік диссоциация
ЭД-ның теориялары мен механизмі
ЭД үдерісіне әсер ететін факторлар
4. Бейорганикалық қосылыстардың ЭД
5. Иондық реакциялар. Электролиттердің маңызы
9.1 Электролиттер және электролиттік диссоциация
Көптеген минералды заттардың сулы ерітінділерінің ерекшеліктерінің бірі электр өткізгіштік болып табылады.
Электр тоғын өткізетін ерітінді және балқыма заттары электролиттер деп аталады.
Оларға иондық және коваленттік күшті полюсті байланыспен байланысқан заттар (тұздардың, сілтілердің және күшті қышқылдардың ерітінділері) жатады.
Электр тоғын өткізбейтін ерітінді және балқыма заттар бейэлектролиттер деп аталады.
Оларға ковалентті полюссіз және әлсіз полюсті байланыспен байланысқан заттар (газдар, көптеген органикалық заттар) жатады.
Полюсті байланысы бар заттар суда еру барысында зарядталған бөлшектер – иондар (II-ші текті өткізгіштер) түзеді.
|
