Дәріс Мұнай-газ өнеркәсібінің қазіргі жағдайы


Сурет 2. Жер қыртысында мұнайлы қабаттардың пайда болуы



бет3/3
Дата03.06.2024
өлшемі452,31 Kb.
#203110
1   2   3
Байланысты:
Мұнай-газ саласының қазіргі жағдайы мен өзекті мәселелері, сұйық көмірсутектерді өңдеу. Бастапқы гипотезалар.

Сурет 2. Жер қыртысында мұнайлы қабаттардың пайда болуы


Табиғатта мұнайдың шығу тегін дәлелдеу оның түзілуі туралы тура және сенімді мәліметтер жетіспеушілікте және бастапқы органикалық ұлпалардың, болжамдар мен жанама фактілерге болмауы. Көптеген ізденушілер тірі материядан мұнайдың түзілгендігі туралы гипотезаны қолдайды.
Мұнайдың бейорганикалық түзілу гипотезасын қорғайтын геологиялық және химиялық сипаттағы анық ұғымдарды келтіруге болады. Заманауи ғылымда мұнайдың шығуы туралы екі негізгі гипотезалар бар.



Мұнайдың пайда болуының негізгі гипотезалары

Органикалық
(шөгінді-миграциялық, биогенді)
Губкин М.И.( 1932 ж.)

Бейорганикалық
(карбидті, жанартаулық, ғарыштық,
магмалық)

Мұнайдың түзілуінің көзі бұл төмен өсімдіктік және жануарлардың, организмдердің органикалық қалдықтары. Ағзалар ыдырауы кезінде химиялық заттар түзіледі: гумустық лигнинді, көмірсулар, амин қышқылдары, шайырлар, липидтер, стероидтар, шайырлы қышқылдар, көмірсутектер, терпендер.

FeC2+ 2H2O CH≡CH + Fe(OH)2 CaC2 + 2H2O → C2H2 + Ca(OH)2
Менделеев Д.И.(1763 ж.)

1,5-2 км тереңдікте, Т 50-60°С декарбоксильдеу, дегидратация, шеткі функционалдық топтардың түзілуі жүреді: Н2О, NH3, CO2, CH4, H2S бөлінеді.
2-3 км тереңдікте, Т 80-170°С херогеннің деструкциясы, битумоидтар түзіледі: алкандар, циклоалкандар, гетероциклді қосылыстар, шайырлі асфальтенді қосылыстар комплексі.
4-6 км тереңдікте, Т 250°С кероген өзгеріске ұшырайды.

СО + 3Н2 → СН4+ Н2О
Фишер-Тропш реакциясы





мүнай газ
Сумен реакция

Темір мен көміртек Қосылыстары жоғарыға


көтеріледі

Карбид теориясы бойынша барлық ірі мұнай кен орындары, әдетте, жер қыртысындағы жарықтар мен жарықтардың жанында орналасқан. Осындай жарықтар мен жарықтар арқылы жер үсті сулары жер қыртысына терең еніп, оның құрамындағы металдармен және олардың карбидті қосылыстарымен әрекеттеседі. Нәтижесінде көмірсутектер түзіледі, уақыт өте келе көмірсутектер жер бетіне жақындайды, бұл мұнай немесе газ кен орнының пайда болуына әкеледі.
Мұнайдың түзілуінде бастапқы органикалық заттардың айналуының термиялық және термокаталитикалық процестеріне басты назар аударылады.









Қазақстан Республикасының мұнай-газ кешенін қандай құрылымдар құрайды?

Мұнайдың шығу тегі туралы гипотезалардың анықтаушы факторылары қандай?

Отандық шикі мұнай мен көмірсутектерді өндірудің ерекшеліктері.




Неліктен мұнай шынайы ерітінді емес?

Қазақстанда жоғары оқу орындарында мұнайгаз саласына қайда және қандай мамандар дайындайды?


Мұнай қалай өндіріледі https://www.youtube.com/watch?v=HkHOQvA6l5s
Заманауи мұнай дәуірі – картада https://www.youtube.com/watch?v=- yWGLeSrcHw
Мұнайды игеру https://www.youtube.com/watch?v=kYZmka-sCNY





Отандық 3 мұнайгаз кен орындарының физика-химиялық сипаттамасын беріңіз.

Сипатталған кен орындағы мұнайларын шығу тегі гипотезалармен байланыстырыңыз.

Қазақстанның 1 мұнай және 1 газ өндеу зауытының толық сипаттамасын беріңіз.




А. У. Мухаммедов, А. Б. Тасмаганбетов Қазақстандағы мұнай-газ саласы дамуының қазіргі жағдайы. ҚР Ұлттық инженерлқік академиясының хабаршысы 2020. № 4 (78)б.123-128








Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет