болмыс  ұғымы  –  дүниеде  өмір  сүріп  жатқанның  бәрін  қамтитын  кең

  туралы  проблема  философия  үшін  де  өте  маңызды.  Себебі 

философияның  негізгі  мәселесін  –  ақыл-ойдың  болмысқа  қатынасы  туралы  мәселені  – 

түбегейлі шешу үшін болмыстың негізгі түрлерін саралап білу керек.  

Осы  тұрғыдан  алғанда  болмыстың  бір-бірінен  айырмашылығы  бар,  бірақ  өзара 

қабысқан, тығыз байланыста тұрған мынадай негізгі түрлерін ажыратуға болады:  

1)  заттар  (денелер)  және  процестер  болмысы,  ол  өз  кезегінде  табиғи  заттар  мен 

процестер  және  адамдар  жасаған  заттар  мен  процестер  болмысына  бөлінеді,  өзімен-өзі 

объективті өмір сүреді;                 

2)  адам  болмысы:  заттар  дүниесіндегі  адам  болмысына  және  адамның  өзіндік 

болмысына жіктеледі;  

3) рухани (идеялық) болмыс – адам жан дүниесі мен санасы;  

4)  әлеуметтік  болмыс,  бұл  да  өз  алдына  қоғамдағы  және  тарихи  процестерге 

жіктеледі. 

бұл  обьективті  реалдылықты  білдіретін,  адам  санасынан  тәуелсіз 

тіршілік ететін универсалды категория. Материя түйсіктер арқылы сезілетін обьективтілік.