Дәріс21,22 Тақырып: Резонанстық шашырау. Ауыр және жеңіл ядролар үшін резонанстық шашырау, радиациялық қармау қималарын есептеу

Жеңіл ядролардың ауыр ядроларға айналғанда өте жоғары температурада (Т > 10⁷ К) өтетін синтез реакциясын термоядролық реакциялар деп аталады. Басқарылатын термоядролық синтез адамзатқа іс жүзінде таусылмайтын энергия көзіне жетуге мүмкіндік ашады.

Ядроның бөліну реакциясында ауыр ядро нейтрондардың және басқа бөлшектердің әсерінен бірнеше жеңілірек ядроларға (жарықшақтарға), көбінесе массалары шамалас екі ядроға бөлінеді. Сонда бөліну нейтрондары деп аталатын екі-үш нейтрон ұшып шығады:

немесе

Бөлінудің тізбекті реакциясында реакция туғызушы бөлшек осы реакцияның өнімі ретінде пайда болады. Бөлінудің тізбекті реакциясы нейтрондардың көбею коэффициентімен (К) сипатталады. Ол берілген буындағы нейтрондар санының алдыңғы буындағы нейтрондар санына қатынасына тең. Тізбектің реакцияның тууының қажетті шарты .

Тізбекті реакция жүзеге аса алатын белсенді зонаның (кеңістіктің) ең аз өлшемі сындық өлшемдер деп аталады. Сындық өлшемді жүйедегі бөлінетін заттың ең аз массасы сындық масса деп аталады.