Семіздік.
Семіздік – мөлшерден тыс ұлпалармен тері асты шеліне майдың жиналып, ағзаға зиянын тидіретін ауру.
Бұл өте кең тараған ауру. Семіздіктің жиілігі әйелдерде 50%, ал еркектерде 30% кездеседі. Қалыпты жағдайда адам салмағы бойынан 100 см алғандай болады. Мысалы бойы – 168 см, салмағы 68 кг. Сондықтан семіруді бір неше дәрежеге бөледі:
І дәреже – салмағы 10-20% артық
ІІ дәреже – салмағы 20-30% артық
ІІІ дәреже – салмағы 30-50% және оданда артық.
Этиопатогенезі. Семіздіктің себебі зат алмасудың бұзылуы. Семіздіктің екі түрін ажыратады:
Алиментарлы семіздік біріншілік немесе конституциональды – тұқым құалаушы болады. Бұның негізінде тәбетті реттейтін гипоталамус орталығының кемістігі жатыр, сондықтан адам көп мөлшерде тамақ және су қабылдайды. Зат алмасу төмен болған соң артық тағам заттары май болып денеге жиналады.
Екіншілік симптоматикалық семіздік бір аурудың белгісі болып табылады: эндокринді бездердің қызметінің бұзылуы (Кушинга синдромы, гипотиреоз, гонадизм т.б.) немесе жүйке орталығының жарақаттары, ісіктері, энцефалит т.б.
Бейімдеуші фактор. Гиподинамия, генетикалық бейімділік, көп мөлшерде май көмірсуға бай тағамдарды қабылдау, ішімдік, 49 дан жоғары жас.
Клиникасы. ІІ-ІІІ дәрежелік семіздікте науқастардың шағымдары: дене салмағының көбейгеніне, ентігуге, тез шаршағыштыққа,әлсіздікке, тершендікке, ұйқышылдыққа, басында, жүрек тұсындағы ауырсынуға, іш қатуға және жыныстық белсенділігінің төмендеуне.
Объективті: Май денеде бір келкі орналасады, бірақ салмақ қосқан сайын көбінесе іште, кеудеде, мойында, арқада және белде жиналады. Терілері құрғақ (гипергидроз), майланған. Жиі экземалар,шиқандар, іріндіктер және кіндік, шат аймағының жарықтары (грыжалар). Жиі дамитын асқынулар: атеросклероз, жүрек ишемиялық ауруы, бронхиттер, пневмониялар, қантты диабет, түнде қатты қорылдау.
Диагностикасы. Қанда гиперхолестеринемия, зәр қышқылдарының көтерілуі.
Достарыңызбен бөлісу: |
