Дәрістік кешен пән: жкп 05 Анатомия және физиология Мамандығы
жүктеу/скачать 434,65 Kb.
|
дәрістік кешен ФАП-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Негізгі әдебиеттер.
- Қосымша әдебиеттер. 1. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,ІІ том. Астана: «Фолиант», 2005. №41 Тақырып. Қанның формалық элементтері
- Мақсаты
- Дәріс тезистері.
| Үлестірмелі материалдар. кестелер, слайдтар, муляждар, планшеттер.
Бақылау сұрақтары (кері байланысы): 1. Жүректің құрылысы, қызметі. 2. Коллатеральдi қан айналымы 3. Микроциркуляторлық ағым Негізгі әдебиеттер. Қазақ тілінде: негізгі: 1. Рақышев, А. Р. Адам денесі. 3 томдық. Т.1. Сүйектер туралы ілім. – М.:ГЭОТАРМедиа,2014 2. Кузенбаева, Ә. О. Адам анатомиясы. 1 - кітап: оқу құралы /. - Алматы : Эверо, 2016. - 292 бет. с. 3. Кузенбаева, Ә. О. Адам анатомиясы. 2- кітап : оқу құралы . - Алматы : Эверо, 2016. - 248 бет. с. 4. Досаев Т.М. Адам анатомиясы.-Ақ-Нұр, 2013 5. Адам анатомиясы : оқулық - Алматы : ЖК "Ақнұр", 2013. Қосымша әдебиеттер. 1. Жұмабаев У., Әубәкіров Ә.Б., Досаев Т.М. ж.т.б. Адам анатомиясы, атлас. І,ІІ том. Астана: «Фолиант», 2005. №41 Тақырып. Қанның формалық элементтері Мақсаты: Қанның жасушалық құрамын зерттеу: эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер Дәріс жоспары: 1. Эритроциттер, олардың құрылымы, қасиеттері және функциялары. 2. Гемоглобин, оның құрылымы, қасиеттері, түрлері, қосылыстары және қызметтері. 3. Гемолиз және оның түрлері. Дәріс тезистері. 1. Эритроциттер, олардың құрылымы, қасиеттері және функциялары. Эритроциттік жүйе-жүйеге нейрогуморальді реттеу аппаратымен біріктірілген, айналмалы қанның, олардың түзілу және бұзылу органдарының эритроциттерін қамтитын физиологиялық жүйе. Адам мен сүтқоректілерде эритроциттер ядросы жоқ. Ядроның болмауы эритроциттер өз мұқтаждарына ядролық өкілдерге (эритробластар, нормобластар) қарағанда 200 есе аз оттегі тұтынатынын қамтамасыз етеді. Эритроцит мөлшері: диаметрі ― 7,7 мкм, қалыңдығы ― 2,2 мкм. Эритроциттердің бір және маңызды ерекшеліктері-олардың Қос иілген дискілердің нысаны. Эритроциттердің Қос иілген түрі:ишар пішінімен салыстырғанда жалпы бетті 20% - ға арттырады. олардың негізгі функцияларының бірі ― О2 және СО2 ауыстыруға ықпал етеді, тар және иілген капиллярлар арқылы өту кезінде қайтымды деформацияға (иілгіштікке) қабілетін арттырады. Патологияның кейбір түрлерінде (анемия) әртүрлі формадағы эритроциттер (Серп тәрізді, алмұрт түрі, гири және т.б.) кездеседі, бұл пойкилоцитоз, сондай ― ақ әртүрлі көлемде (микроциттер, макроциттер, мегалоциттер) - анизоцитоз деп аталды. Эритроцит құрылымында жасушаның остері ― строма және беттік қабат ― мембрана бар. Мембрананың қалыңдығы 10 нм тең. Эритроцит мембраны 4 қабаттан тұрады: Сыртқы-гликопротеиндермен түзілген. Орташа 2 қабат - Қос липидті қабат. Ішкі-ақуыздар. Эритроциттің химиялық құрамы: 60% ― Н2О, 40% ― құрғақ қалдық (90% - ға жуығы гемоглобин үлесіне келеді). Эритроциттердің функциялары: О2 ауыстыру (гемоглобиннің қатысуы). СО2-ны көшіру (гемоглобин, карбоангидраза және ион алмастырғыштың ci- /НСО3 қатысуы) Қорғаныш (зиянды заттарды адсорбциялау, иммуноглобулиндердің, комплемент жүйесінің компоненттерінің, иммундық кешендердің бетіне тасымалдау,эритрин антибиотигі бөлінеді). Су және тұз алмасуының реттелуі. Қоректік заттарды тасымалдау (адсорбция және амин қышқылдарын тасымалдау). Эритропоэзді реттеуге қатысу. Креаторлық. Ағзада ақпараттық байланысты жүзеге асыратын макромолекулаларды тасымалдаудан тұрады ("қанның негізгі функцияларын"қараңыз). Қышқыл-сілтілік жағдайды реттеуге қатысу (гемоглобин буфері). Қанның ұюына қатысу (құрамында тромбопластин бар, олар бұзылған кезде босатылады. Қандағы қираған эритроциттердің пайда болуы гиперкоагуляция мен тромб түзуге ықпал етеді. Сонымен қатар, олар антикоагулянт болып табылатын гепариннің тасымалдаушылары болып табылады). Қандағы эритроциттер саны: ерлерде-4,5-5,0 х 1012 / л (Тера / литр); әйелдерде-3,8-4,5 х 1012 / л (Тера / литр). Эритроциттер санының артуы (эритроцитоз). Эритроциттер санының азаюы (эритропения). Эритропения анемия кезінде байқалады (Hb төмен құрамымен бірге). Эритроциттердің өмір сүру ұзақтығы 130 күн. Эритроциттердің пайда болуы қызыл сүйек миында (1 мин 160 х 106 жасуша пайда болады), ал бұзылуы ― көкбауыр, бауыр, қызыл сүйек миында. 2. Гемоглобин, оның құрылымы, қасиеттері, түрлері, қосылыстары мен функциялары Қанның маңызды функцияларының бірі өкпеде сіңірілетін оттегіні ағзалар мен тіндерге және көмірқышқыл газын кері бағытта тасымалдау болып табылады. Бұл үдерісте қызыл қан пигменті ― гемоглобин құрамының арқасында эритроциттер маңызды рөл атқарады. Нbішкі эритроцитарлы локализация: Қан тұтқырлығын азайтуды қамтамасыз етеді. Тіндердің су жоғалуын болдырмай, онкотикалық қысымды азайтады. Бүйректе қан сүзу кезінде де жоғалтуды ЕСКЕРТЕДІ. Химиялық табиғатта-бұл глобин ақуызынан (96%) және простетикалықгема тобынан (4%) тұратын хромопротеид. Гема 4 тобы бар. Ол ортасында ион fe++орналасқан протопорфирин. жүктеу/скачать 434,65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|