Жел энергиясының өзгеру принципі
Көлемі V, тығыздығы ρ және υ жылдамдықпен қозғалатын ауа ағынының кинетикалық энергиясы,
E=½ρVυ².
Ауданданы S болатын, жел ағынының қуаты,
N=½ρυ³S.
Желэнергетикалық қондығының көмегімен жел ағыны энергиясының бір бөлігі ғана механикалық энергияға айналады.Жел турбинасы көмегімен механикалық энергияға айналған жел ағынының кинетикалық энергиясы Ев мен жел ағынының көтерілгендегі кинетикалық энергиясы Е арасындағы қатынас қуат коэффициенті немесе жел энергиясын қолдану коэффициенті деп аталады.
ε=Eв/Е
Қуат коэффициентін есепке алғандағ жел турбина қуаты
N=½ερυ³S
Желэнергетика қондырғыларының көптеген конструкцияларында кинетикалық энергияны механикалық энергияға айналдыру үшін қанатты көтеру күшінің принципі қолданылады (7-сурет).
7-сурет. Қалақшаға жылжыған,жел ағынында жылжыған күштер.
Қанатты кескіні бар қалақша, ламинарлы ауа ағынымен шайылатын ауаның әртүрлі жылдамдық есебінен қалақшаның жоғағы және төменгі бөлігінде әртүрлі қысым туындайды және қалақшаға көтерілу күші F пен тік кедергі күші F' әсер етеді. Кескінді өңдеу кезінде F күші максималды, ал F' күші минималды болуға ұмтылу керек. F1 күші қалақшаның айналысында жазықтықтағы орын ауыстыруын қамтамасыз етеді, F2 күші тірегі болып табылады. Қалақшаның хордасы мен қалақша қозғалысы бағытының арасындағы бұрыш β қондырғы бұрышы деп аталады, ал хорда мен жел жылдамдығы w' бағытының арсындағы бұрыш γ шабуыл бұрышы деп аталады. β бұышы қалақшаның бағдарлауына тәуелді, ал γ бұрышы жел жылдамдығы мен қалақшаның орын ауыстыру жылдамдығына тәуелді. Қалақша элементінің орын ауыстыру жылдамдығы v осы элементтің ара қашықтығына r, айналу осіне және айналу жиілігіне ω тәуелді:
v=rω
Өздік бақылау сұрақтары
1. Желэнергиясы қандай энергоресурс?
2. Жел энергиясының ерекшеліктері қандай?
3. Жел энергиясының өзгеру принципін айтып беріңіз?
4. Желэнергетика қондырғыларының конструкциялары қандай болады?
Қолданылған оқулықтар
1. А.М. Магамедов «Нетрадиционные возобновляемые источники энергии». Махачкала Издательско-полиграфическое объединение «Юпитер», г. Махачкала1996. –б. 245.
2. В.А.Агеев «Нетрадиционные и возобновляемые источники энергии» курс лекции.
3. Васильев Ю.С., Хрисанов Н.И. Экология использования возобновляющих-
ся энергоисточников. – Л.: Изд-во Ленингр. ун-та. 1991. 343 с.
4. Ахмедов Р.Б. Нетрадиционные и возобновляемые источники энергии. - М.:
О-во «Знание», 1988.
Достарыңызбен бөлісу: |