2.3 Этикалық мақұлдау
Диссертациялық
жұмыс
Қарағанды
мемлекеттік
медицина
университетінің Биоэтика комитетімен (25.06.2015 жылы №51 хаттамасымен)
мақұлданды. Барлық зерттеуге қатысқан тұрғындар жұмыстың мақсаты мен
тапсырмаларымен таныстырылып, олардан жазбаша түрде ақпараттық келісім
алынды.
2.4 Зерттеу нәтижелерін статистикалық талдау әдісі
Деректерді статистикалық талдауды «STATISTICA version 7» (StatSoft
Inc.) және BIOSTAT 2009 Professional бағдарламалық пакеттерінің түрлерін
пайдаланып ӛткізілді. Белгілерді қалыпты бӛлудегі сандық үлгілер мына түрде:
М±а, ондағы М- таңдау ортасы, ст - стандартты ауытқу. Бӛлу кезінде
қалыптыдан ауытқыған болса, үлгілері былай беріледі: Ме (медиана),
айналдыру (max, min) және интерквартильді процентильдеу (25%; 75%).
Қалыпты тарату үшін сандық параметрлерін салыстыру Стюденттік t -критерий
бойынша, қалыптан тыс болғанда Mann-Whitney U-сынағы және Wilcoxon
критерийлері пайдаланылды. Салыстыру мақсатында қалыпты бӛлінген
жағдайда дисперсионды зерттеу әдісі, ал дұрыс емес бӛлінген жағдайда
Kruskal-Wallis критерийі қолданылды. Корреляция зерттеуі мақсатында
параметрлік Рearson коэффиценті және параметрлік емес - Spearman
қабылданды.
Статистикалық тұрғыдан елеулі айырмашылықтар мына жағдайда бар
деп есептелінді: р<0,05.
Қалыптан тыс бӛлу мен референтті интервал аралығы 2,5-97,5%
процентиль бойынша есептелген.
36
3 ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ
3.1 Жедел ішек инфекциясы бар балалардағы цистатин С және NGAL
биомаркерлері концентрациясының жасқа тәуелділігі
Қан сарысуындағы креатинин мен мочевина концентрациясын анықтау
бүйрек ауруларын диагностикалауда ересектер мен балаларда да кеңінен
қолданылады. Мочевинаның 40-50% бүйректің түтікшелік эпителий арқылы
кері сіңіріліп, түтікшелі жасушалары арқылы белсенді бӛлінуі жүретін
болғандықтан, бүйректің функциональды жағдайына баға беру үшін
креатининге және цистатин С мен NGAL – ға аса мән беріп отырмыз.
Зәрдегі цистатин С концентрациясының қалыпты кӛрсеткішін анықтау
үшін, біз дені сау балаларды бақылау тобына алдық. Бақылау тобындағы
балалардағы цистатин С концентрациясы 96,00 [86,00; 109,00)] нг/мл, құрады
(кесте 9).
Кесте
9
–
Бақылау
тобындағы
балалар
зәріндегі
цистатин
С
концентрациясының мәні
Топ
Me
Lq
Uq
Бақылау
n=30
96,00
86,00
109,00
Me – медиана; Lq – тӛменгі квартиль; Uq – жоғарғы квартиль
Біздің зерттеуімізде цистатин С зәрдегі концентрациясы дені сау
балалардағы кӛрсеткіштері әлемдік қалыпты кӛрсеткіштерге жақын болды
[
210-
212
].
Біз цистатин С концентрациясының жас пен жынысқа байланысын
сараптадық.
Біз цистатин С концентрациясының жасқа тәуелді сараптамасын
жүргіздік. Барлық науқастар екі топқа бӛлінді. Бірінші топ құрамында 1 жасқа
дейінгі балалар (n=53), зәрдегі цистатин С концентрациясы 216,10 (173,01;
340,17) нг/мл [Me (Lq; Uq)] шамасында. Екінші топ құрамына 1 жастан 3 жасқа
дейінгі балалар (n=41), цистатин С концентрациясы 257,92 (165,20;341,03)
нг/мл [Me (Lq; Uq)] құрды.
Кесте 10 – Балалар зәріндегі цистатин С концентрациясының (нг/мл) жасқа
тәуелділігі
Жасы
Me
Lq
Uq
Р-деңгей
1
2
3
4
5
Негізгі топ
1 жасқа дейін
n=53
216,10
170,00
310,06
P
1-2
=0,103
P
1-3
=0,000
P
1-4
=0,000
37
10 кестенің жалғасы
1
2
3
4
5
1 – 3 жас n=41
257,92
195,20
341,03
P
1-2
=0,103
P
2-3
=0,000
P
2-4
=0,000
Бақылау тобы
1 жасқа дейін
n=12
85,10
60,05
105,03
P
1-3
=0,000
P
2-3
=0,000
P
3-4
=0,150
1 – 3 жас n=18
90,05
76,50
100,15
P
1-4
=0,000
P
2-4
=0,000
P
3-4
=0,150
Me – медиана; Lq – тӛменгі квартиль; Uq – жоғарғы квартиль.
Негізгі топта 1 жасқа дейінгі және 1-3 жас аралығындағы балалардағы
цистатин С бойынша кӛрсеткіштер арасында статистикалық маңызды
айырмашылықтар (Kruskal – Wallis критериі, p>0,005) анықталмады.
Статистикалық маңызды айырмашылықтар барлық жас аралығындағы негізгі
топтың кӛрсеткіштері мен бақылау тобындағы балалардың цистатин С
кӛрсеткіштері арасында байқалды (Kruskal – Wallis критериі, p<0,005).
Сонымен қатар бақылау тобындағы 1 жасқа дейінгі және 1-3 жас аралығындағы
балалардағы зәрдегі цистатин С концентрациясы арасында статистикалық
маңызды айырмашылықтар байқалмады (Kruskal – Wallis критериі, p>0,005).
Жыныстық белгілері бойынша барлық науқастар екі топқа бӛлінді: ұл
балалар (n=51), орташа жасы 1,63 (0,6; 3) [Ме (min, max] жас, және қыз балалар
(n=43) 1,75 (0,7; 2,9) [Ме (min, max] жас. Бірінші топта цистатин С-ның орташа
кӛрсеткіші 231,30 (173,01;340,17) нг/мл [Me (Lq; Uq)]. Екінші топта 250,23
(187,00;314,20) нг/мл [Me (Lq; Uq)] болды.
Кесте 11 – Балалардың жыныстық белгілеріне тәуелді зәрдегі цистатин С
концентрациясы (нг/мл)
Жынысы
Me
Lq
Uq
Р-деңгей
1
2
3
4
5
Негізгі топ
ұл балалар
n=51
231,30
173,01
340,17
P
1-2
=0,185
P
1-3
=0,000
P
1-4
=0,000
Қыз балалар
n=43
250,23
187,00
314,20
P
1-2
=0,185
P
2-3
=0,000
P
2-4
=0,000
Бақылау тобы
Ұл балалар
n=16
95,00
78,05
106,50
P
1-3
=0,000
P
2-3
=0,000
P
3-4
=0,235
38
11 кестенің жалғасы
1
2
3
4
5
Қыз балалар
n=14
83,01
72,50
102,15
P
1-4
=0,000
P
2-4
=0,000
P
3-4
=0,235
Me – медиана; Lq – тӛменгі квартиль; Uq – жоғарғы квартиль
Негізгі топ балаларында цистатин С кӛрсеткіштеріне байланысты
жыныстық белгілері бойынша статистикалық маңызды айырмашылықтар
(Kruskal – Wallis критериі, p>0,005) анықталмады. Маңызды айырмашылықтар
негізгі топтың балалары мен бақылау тобының балаларындағы цистатин С
кӛрсеткіштері (Kruskal – Wallis критериі, p<0,005) арасында анықталды.
Бақылау тобындағы балалардағы жыныстық белгілері бойынша статистикалық
маңызды айырмашылықтар болмады (Kruskal – Wallis критериі, p>0,005).
Цитатин С концентрациясының жасқа және жынысқа тәуелділігі туралы
әдебиеттерде нақты мәліметтер кӛрсетілмеген. Авторлар нәрестенің алғашқы
күнінен 17 жасқа дейінгі балалардың қан сарысуындағы цистатин С мен
креатинин деңгейін ӛлшеп, бір жасқа келегенде балалар кӛрсеткішінің ересек
адамдардың кӛрсеткіштеріне сәйкес келетінін анықтады, бұл кӛрсеткішті осы
жастан (1жас) бастап ШФЖ анықтауда қолдануға болатындығын кӛрсетеді
[213]. Осыған қарсы, Novo А.С. және авторлар дені сау жаңа туылған
балалардың кан сарысуындағы цистатин С концентрациясының туылғанан
күннен бастап алғашқы 3 кунге дейін тӛмендеп, ӛмірінің бірінші айына дейін
тұрақтанатынын дәлелдеді. Осыған сәйкес балалардағы берілген пептидтің
концентрациясы анасының концентрациясына аз тәуелді [214]. Harmomen A.
және соавторларының зерттеу нәтижелері бойынша шала туылған балаларда
цистатин С деңгейінің орташа мӛлшері 1,88+
Достарыңызбен бөлісу: |