8
Қарым-қатынаста баланы
түсінуге тырысу
Көп ата-ана бала әрекетін талдауда өзіне
қолайлы жағдайды қабылдауға бейім келеді.
Мәселен: «Айтарың жоқ болған соң үндемей
тұрсың ғой» - деген қатынастың орнына балаға
деген эмпатиялық түсінІстік әлдеқайда тиімді.
«Сен мынаны түсінбеген шығарсың .».
9
Қарым-қатынаста
жасанды тәртіптен
қашқақтап, шынайы күйде
болу
Отбасындағы ата-ананың табиғи тәртібі -
қарым-қатынастағы басты құрал. Көп жағдайда ата
аналар тәртібінде, сөйлеу мәнерінде жасандылық
байқалып жатады. Өзге адамдар алдында мәдениетті,
әдепті болып көрінген ата-ана ең жақын адамдар
алдында қалай болса, солай сөйлеп, жағымсыз
әрекеттер орындайды. Ал, мұндай құбылмалы болу
бала
психологиясында
да
екіжүзділікті
қалыптастырады.
Біздің, ұсынып отырған «Ертегіні жаңарту» атты алғашқы әдістеме мақсаты
- қарым-қатынас үрдісіндегі баланың сөйлеу белсенділіктерін арттырып,
когнитивті дамуларын жоғарлату. Әдістеме жүргізуде ауылдық отбасындағы
балалардың бесеуі (11%) ересек адамның көмегін қажет етіп, қалалық
отбасындағы балалардың үшеуі (10%) тапсырманы орындаудан бас тартты.
Зерттеуде балалардың дербес әрекеттер орындауларына аса назар
аударылды. Зерттеуші қатысуьшен орындалған ортақ өрекеттер барысьшда
49
баланың тапсырманы орындаудағы қызығушылығы оның тәртібіндегі
енжарлық, селқостықта өтеді.
Екінші бағыт бойынша жүргізілетін «Егер де...» ойын - әңгіме әдістемесі
арқылы баланың шығармашылық қабілетімен бірге интеллектуалды,
адамгершілік дамулары да жоғарылады.
Тапсырма орындауда бала рұқсат сұрау, алғыс айту, сәлемдесу, қоштасу
сияқты тәртіп мәнерлерімен танысып, ғажайып сөздер туралы ақпарат алды.
Осылайша, зерттеу жұмысымызда ұсынылып отырған бағдарлама
отбасында мектеп жасына дейінгі бала өсіріп отырған ата-аналар үшін көмекші
құрал болып табылады.
Қальштастыру эксперименті 5-7 жас аралығындағы баланың сөйлеу
мәдениетін арнайы дайындалған әдістемелер, ата-аналармен ұйымдастырылған
семинарлар, топтық терапия арқылы барынша жоғарлатуға болатынын
дәлелдеп, ұсынып отырған әдістемеміздің тиімділігін көрсетті.
Достарыңызбен бөлісу: |