-ші нұсқаның шығындарын есептеу

И₁=Иа+Ипотери+Иэ, у.е.

ЭҚЛ (ЛЭП) эксплуатациясының шығындары:

И_{экс ЛЭП}=0,004хК_ЛЭП=0,004х535,7=2,14 у.е.

ЭҚЛ (ЛЭП) амортизациясы:

И_{а ЛЭП}=0,028×К_ЛЭП=0,028×535,7=15 у.е.

Қондырғылар эксплуатациясының шығындары:

И_{экс об}=0,03×К_об=0,01×585,6=5,856 у.е.,

мұнда К_об – ЭҚЛ (ЛЭП) бағасын есептемегендегі барлық шығындар.

Қондырғылар амортизациясы:

И_{а об}=0,063×К_об=0,063×585,6=36,89 у.е.

ЭЭ шығындарының бағасы:

Ипотерь=Сo×( Wтргпп+ Wлэп) =0,053×(290569,5+69594,5)=19,1 у.е.

Сo=6,4 тг за кВт×ч=0,053 у.е./кВтч

Барлық ағындық шығындар:

И_Σ1=2,14+15+5,856+36,89+19,1=78,98 у.е.

Келтірілген барлық шығындар:

З=0,12×К_Σ1+ И_Σ1=0,12×1121,3+78,98=213,5 у.е.

Қондырғыларға кететін барлық шығындар:

К_Σ2=К_В1,В2+ К_В3+К_Р1-Р4 +К_Р5,Р6 +К_ЛЭП+К_В4-В7 +К_Р7-Р14+К_трЭС +К_тргпп +К_опн
53

В₁, В₂ ажыратқыштарының шығындары:

К_В3=γ×Кв=0,2×38,5=7,7 у.е.

К_Р1-Р4=4×γ×Кр=4×0,129×1,32= 0,68 у.е.

Р₅,Р₆ айырғыш шығындары:

К_Р5-Р6=2×γ×Кр=2×0,129×1,32= 0,34 у.е.

К_уд.=72 мың тыс. у.е./км

К_ЛЭП=l×К_уд=72×6,5 = 468,3 у.е.
В₄-В₇ ажыратқыштарының шығындары:

К_В4,В5=4×Кв=4×38,5=154 у.е.

К_Р7-Р14=8×Кр=8×1,32=10,56 у.е.

К_ат=2×γ×К тр =2×0,13×533,2 =138,6 у.е.

ГПП трансформаторларының бағасы:

К_{т гпп}=2×131=262 у.е.

К_ОПН=2×1,0=2 у.е.

=9,6+7,7+0,68+0,34+468,33+154+10,56+138,6+262+2=515,8 у.е.

54

10. ӨМІР ТІРШІЛІК ҚАУІПСІЗДІГІ

Механикалық цехтің санитарлы-гигиеналық еңбек шарты өндіріс орындарында ауада зиянды улы заттардың: штапмты майлау кезде пайда болатын майлы аэрозоль және майлау материалдарының жану өнімдеріндерінің (минералды майдың, жануардан алынатын майдың, құрғақ сабын және консистентті майлау материалдары, эмульсия, воска, сабының сулы ерітінділері, синтетикалық майдың, графитті майлы материалдарының); күкірт газының, көміртегі оксидінің, күкірт сутектің және т.б. бар болуымен сипатталады. Матрицалардың, штамптардың, поковоктардың бетінен қысылған ауамен үрленген графиттің окалина мен шаң бөлшектерінің концентрациясы жұмыс аймағындағы ауада 3,9-4,1мг/м³ құрайды, 22-138мг/м³ жете алады (жергілікті сорғыш болмағанда). Жанармайдың жану кезінде шығарылатын зиянды заттардың жалпы санына дейінгі 10%-і цехка келіп түседі.

Жұмыс аймағында ауадағы сәйкес қорғау шараларын қолданумен қамтамасыз етілген зиянды заттардың шекті рұқсат етілген концентрациясының құрамынан аспауы керек.

Механикалық цехтары сәулелену мен конвекция арқылы берілетін белгілі бір жылудың бөлінуімен сипатталады. Қыздырғыш пештер, пресстер мен ұсатушылардың жылулық ағынының интенсивтілігі 1,4-2,1 кВт/м², ал дайындаулар басқару пульттары және краншылардың кабиналары складтау орындарындағы жылулық ағынның интенсивтілігі 1-1,95 кВт/м², бұйымдарды қағудан кейінгі складтау орындары 0,5-1 кВт/м² тең; жоғарғы жиілікті құрылғыда металлды қыздыру кезіндегі жұмыс орнында 0,24-0,3кВт/м²; электропештерден шығарылатын жылу 1кВт пештің қуатына 2,2 МДж*сағ сәйкес.

Механикалық цехы жоғары шу мен вибрациямен сипатталады.

Техникалық жағу материалдарын жасауда жанғыш материалдар (керосин, май, спирт және т.б.) қолданылатын жұмыс орнында жарылудан сақтану үшін қауіпсіз электр құрылғы және ауада жарылудың қауіпсіз концентрацияларының құрылуын болдырмайтын вентиляцияны орнықтырады.

Ұсақтау мен пресстеудің жөнделмеуі дайындаманың жеткіліксіз және аса қыздырылуы, техникалық процесстің бұзылуы, штамптың қате қатайтылуы, сәйкес келмейтін немесе жөнделмейтін құралдардың қолданылуы, жұмыс орнының нашар болуы, жеткіліксіз білім және тәжірибенің, техникалық қауіпсіздігінің, тәртіптің жоқтығы қауіпті жағдайлар туғызып, жарақатқа әкеліп соқтырады. Жалпы ұсатушы мен пресстеуші жұмысшыларының жарақаттану себебі:

штоктың, поршеннің, штамптың сынығы жеткіліксіз қыздырылуға немесе сызаттың пайда болуына әкеледі;

буды ыдырату механизмінің бұзылу нәтижесінде орнықтырылған ұсату бабының бір биікке көбірек көтерілуі немесе ұсатумен қате басқару, ұсатудың құлаған бөлшектерінен штоктың ажырауы, цилиндрдің жоғарғы қақпағына поршеннің соғылуы, поршеннің штоктан ажыратылуы;

ұсату цилиндр қақпағына поршеннің соғылуы нәтижесінде сынуы, құбырдың цилиндрде пайда болатын конденсаттан айырылуы;

дайындаманы бөліп алу үшін қолданылатын жұмыстың қате қабылдануы;

подкладканың, бекітілген штамптың, металл және окалина және басқалардың шығуы;

көтергіш-көлік механизмінде жұмыстың қате қабылдануы, қауіпсіз жолдардың, проездердің және т.б. болмауы.

Әрбір штамп және құрал жону жұмыстары үшін ГОСТ 15.001-73 бойынша сынақ процессінде қауіпсіздік талаптарына сәкестігін басқару керек. Штамптың сынақ көлемі ГОСТ 22.472-77 (СТ СЭВ 3137-81) және штамптың нақты түрі нормативті – техникалық документацияға сәйкес белгіленеді, ал жону жұмысы үшін құралдар ГОСТ 11.435-75 бойынша.

Дайындау бөлімдерінде жұмысшылардың байланған сымдарды жою кезінде, дайындамаларда бұзғанда ұшқан сынықтардан жаралануы, роликті ковейер арқылы орын ауыстырғанда дайындамалармен жарақаттануы, дайындамалардың үшкір бөліктерімен қолын кесіп алуы деген жатады.

Қыздыру пештерін эксплуатация кезінде металды пешке жеткізу уақытында пешті итеретіндердің көмегімен қозғалып бара жатқан дайындаманың құлауы нәтижесінде, дайындаманы қыздырғыш пештің үстінде қолмен түзеткенде, пеште қыздырылып жатқан металды қолмен жөндегенде, шлактың суда немесе дымды жерлерде болғаннан пісірілген шлак жарылған кезінде жұмысшылардың жарақаттануы мүмкін. Дайындамадан жарақат пен күйік, пешті шлактан тазалағандағы күйік, газбен улану т.б. болуы мүмкін.

Зиян және қауіпті өндіріс факторлары әсерінен ұсталы-нығыздау цехындағы жұмысшылар арнайы киіммен, аяқ киіммен, сақтандырғыш жабдықтарымен қамтамасыз етілуі тиіс.

Жұмыс аймағында ауадағы зиянды заттардың құрамын бақылау: үздіксіз-бірінші классты қауіпті заттар үшін, периодты 2-,3-,4- классты қауіпті заттар үшін. Мемлекеттік санитарлық бақылау органының келісімі бойынша кейбір жағдайларда бірінші классты қауіпті заттарды периодты бақылау рұқсат етілген. Жұмыс аймағында ауадағы зиянды заттардың құрамын үздіксіз бақылау ШРК деңгейіннің үзілгеннін көрсететін (9), өзі жазатын автоматты құралдар жүйесін қолдануды қарастыру керек. Өлшеу нәтижелері цехтің санитарлы-техникалық еңбек шартының жағдайының паспортында көрсетілуі керек.

56

Нүктелік әдіс бойынша шеңберлі симметриялық нүктелік сәулешығарғыштардағы, әрбір светильниктегі шамның жарық ағыны 1000 лк-ға тең қабылданады. Осындай светильниктен шыққан жарықты шартты деп атайды. Әрбір светильниктегі шамның жарық ағыны төмендегі (20) формула бойынша анықталады:

бұндағы  = 1,1–1,2 - Жойылған светильниктердің іс-әрекетін ескеретін, коэффициент;

Нүтелік әдіспен мөлшерленген биіктіктегі осы светильниктердің саны мен түрінің сәйкестігін тексерейік.

Цехтің биіктігі h = 5 м.

Сонда есептік биіктік төмендегіні құрайды:
h_расч = h – h_c – h_р = 5-0,4-0,8=3,8 м
Светильниктер арасындағы ара қашықтық (Z):

1. Ұзындығына:

Z= λ*h, бұндағы λ =1.2-1.4

Z=1,4*3,8 =5,3 м ғимарат кішкентай болғандықтан Z=5 м деп аламыз.

2. Еніне:

Z= λ*h, бұндағы λ =1.2-1.4

Z=1,2*3,8=4,56 м, Z=4м деп аламыз.

Соңында светильниктердің 3 қатарын аламыз, әр қатарда 5 светильниктен.

57