Дипломдық ЖҰмыс 5В010800 «Дене тәрбиесі және спорт»
жүктеу/скачать 0,53 Mb.
|
Байбархан Гүлімай Құралбайқызы Дене тәрбиесіндегі қимыл қозғалыс әрекеттеріне үйрету әдістері 3
| Тыныс алу. Сіздерге бұрынғы тараулардан белгілі күш тек әдіс тәсілді қолдану кезеңінде ғана емес қорғану мен қарсы шабуыл, үдемелі, мезгілдік шабул тактикасындағы да негізгі балуан құралы. Сондықтан да мүшеміздегі бұлшық еттердің әрбір тобын жетілдіру ниеті мен арнайы спорттық жаттығуларды пайдалану және оларға анатомиялық тұрғыдан талдау жасау жатттығулары мен бапкерлер жұмысындағы теориялық сабақтың негізі болғаны дұрыс бағыт болмақ. Мұндай жаттығулар тобын спортта «атлеттер гимнастикасы» деп атайды. Балуандар жекпе-жектігіндегі шешуші роль атқаратын күш-қуат көзі бұлшық еттер қызыметі болып саналады, себебі, бұлшық еттер-тірек-қимыл аппаратының негізгі бөлігі. Мысалы, бұлшық еттің жекпе-жек белдесу кезіндегі бір сәттегі жиырылғыштық қасиеті арқылы қарсыласын кілемнен көтеріп кетуге, ол оның сіресу кезінде төрт тағандап кілемге жербауырлап қалу сәтінен байқау қиын емес. Сөйтіп күш-қуат көзі – бұлшық еттің негізгі атқаратын қызыметі миханиалық, егер бұлшық ет жиырлу кезінде дене бір орыннан екінші орныға ауысса динамикалық, ал бір сәт бұлшық ет жиырылғанда, дене қозғалыссыз қалса статистикалық жұмыс деп аталады. көріп отырғандарыңыздай –бұлшық еттердің жоғарыдағы балуанның басты тірегі болатын факторлар. Олай болса бұлшық еттердің «жиырылғыштық» және «сіресу» қызыметін арнайы жаттығу мен күрделілендірмей күрес шешімдері болуда мүмкін емес. Адамның денесінің 600-ден астам қимыл-қозғалысты қамтамасыз ететін бұлшық еттер бар. Олардың негізгі күш-қуаттқа тікелей қарастылары сүйектерге жабысып тұрады, оның екі ұшы негізінде тарамас сіңір арқылы сүйеке бекиді. Спорт өнерінің жеке түрлеріне байланысты адам денесіндегі бұлшық еттердің орналасуына қарай жаттығу кезеңінде арнайы дене жаттығулары сұрыпталынуы керек. Мысалы, балуандық өнеріне машықтанушылар үшін негізгі бұлшық ет жаттығу қолдың, аяқтың бұлшық еттерін шынықтыруға арналады.
Жеке қозғалыстар қимыл элементтері болып табылады, Қозғалыстың өзара арасындағы байланысты кимыл жүзеге асырылады. Мысалы, аяқтың, қолдың, кеуденің бастың қолалысының белгілі бір жүйесі оқушыға секіру түінде қимыл жасауға мүмкіншілік береді, сондай қозғалыстармен, қимылды орындауы және керісінше бір және сондай қимылы әртүрлі қозғалыспен жүзеге асыруға болады. Қимылды, адам қызметінің жүзеге асуының нақты әдісі деп қараған жөн. Мысалы, дене шынықтыру сабағында оқушының оқу қызметі мемлекеттік бағдарламада көрсетілген. Қимыл әлеуметгік мәнге ие, себебі оқушы коғамдағы ілім мен тәжірибеге сүйене отырып оны үйренеді. Сонымен қатар белгілі бір педагогикалық міндетті шешуге бағытталған кимылдар кездеседі. Мысалы, қысқа қашықтыққа жүгіруді, ұзындыққа қарғуды, биіктікке секіруді, кіші допты лактыруды игеіп 6 класс окушысы Президентті сынамаларындағы женіл атлетикалық тарауынын талаптары орындауға өзін дайындайды. Көптеген қимылдар оқушыны, өзіндегі білім, дағды негізінде, қозғалыс дағдысына және сол кимылды орындауға кажетті белгілі бір мөлшердегі қайталаулар нәтижесінде қалыптасады. Қозғалыс пен қимылдың баяндалған сипаттамасының негізінде дене жаттығуларынын теориясы құрылады. Дене жаттығулары деп адам денесін жетілдіру үшін жасалған және қолданылатын қозғалыс қимылдарын атайды. Оқу пәнінің мазмұны мен құрылымы екі себеппен біртіндеп өзгеріске ұшырайды: жаңа ғылми деректердің пайда болуы және жоғары оқу орнын бітірушілердің негізгі кәсіптік қызметінің байланысты мамандану. Бұл орайда нақтылы екі бағытты атағанымыз жөн: 1) пәннің әлеуметгік мәселелерінің кеңею және дене тәрбиесі теориясынын дене шынықтыру теориясына айналуы: 2) пәннің педагогикалык аспектісінің кеңеюі және дене тәрбиесінің теориясы мен әдісінің дене шынықтыру педагогккасына айналуы: Екі бағытта бір-біріне карама-қарс емес, кажетті жағдайларда бірін-бірі біріккен түрде толықтырылып отыруы мүмкін. Қазіргі кезенде оқу материалы кеңейту оқу сағатгарының көлеміне байланысты шектелуі мүмкін. Болашақта дене шынықтыру педагогикасының негізінде дене шынықтыру тарихы, дене тәрбиесінің психофизиологиясы биомеханика және басқа да арнаулы теориялық пәндеі материалдарын біріктіретін тұтас бірыңғай оқу пәнінің құрылымын күтуге болады. Ал олай болған жағдайда бір немесе өзіне педагоикалық қағидаларды жан-жақты сипаттау мүмкіншілігі пайда болады. Практикалык, жұмыста, кез келген педагогикалық жағдайға; қайта-қайта өзгеріске ұшырап жататындығы белгілі. Осындай кездерде болашақ маманнан қойылып отырған проблеманы шешу жолында қалыптасқан шешімдерді дәл білуді қажет етіп қана коймай, жаңа әдістерді тұрақты іздестіруді талап етеді. Одан бөтеден педагогикалық міндеттерді шешуде мүғалімнің тапқан жаңа әдістері өзге мұғалімдерінің де игілігіне айналуы керек, ол үшін алынған нәтижелер талдаудан өткізіліп, есепке алынуы керек. Осы талаптар мына жағдайда ғана жүзеге асуы мүмкін: егер мүғалім дене тәрбиесінің педагогикалық ізденістерінің методологиясымен таныс болған жағдайда: - педагогикалык, зерттеулерді жүргізу алдында болатын дайындық жұмыс жүйелерімен таныс болған жағдайда: - сұрыптау, өңдеу, талдау және педагогикалық зерттеу жүргізу жүйесімен қаруланған болса ғана зерттеу жүұмыстары іске аспақ. Зерттеу жұмыстарының дайындығы педагогикалық практика және әдебиет деректеріне сүйене отырып талдау негізінде тақырыпты тандап алудан, болжам жасаудан, ізденістер жоспарын жасаудан, зертгелетін нәрсені іріктеуден, ізденіс әдісін таңдаудан, қажетті материалдық жағдайларды және нәтижені есепке алатын құжаттарды жасай білетіндігінен құралады. Зерттеуді жүргізу алға қойылған міндеттерді шешетін әдіс есебінде тандал алынған әдістерді тиімді түрде қолданудан түрады. Оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастырудың эксперименттік әдісі педагогикалық процеске әсерінің тиімділігін зерттеу үшін жана педагогикалық факторды (құрал, оқыту әдісі т.б.) енгізуді қарастырады. Бақылау әдісі, онда эксперименттік әдіспен алынған нәтижелерді салыстыру үшін бұрыннан қалыптасқан оқу-тәрбие жұмысының мазмұны мен формасының критерий ретінде сақталуға тиісті. Жеке өзіндік әдісте педагог оку-тәрбие жұмысын зерітеушілердің ешбір араласынсыз өзінің жеке жослары йойынша жүргізген жағдайды білдіреді. Ақпарат хабарды жинақтау әдісі әртүрлі болуы мүмкін.Оның жәрдемімен оқыту және тәрбие жұмысын жүргізу барысында, оған дейінде және одан кейінде педагогикалық процестің нәтижелігі жөнінде хабарлар алуға болады. Жоғарыда келтірілген бірнеше әдістерді қолданудың белгілі бір жүйесі ретінде педагогикалық эксперимеитті жөне педагогикалық бақылауды атағанымыз жөн. Педагогикалық экспериментке оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастырудың міндетті экспериментальды әдісі, кей жағдайларда-бақылау әдісі, информация жинақтау өдісі және математикалық еселтеу әдістері жатады. Өткен хабарларды, педагогикалық құбылысты алу әдісі жоғарыдағы әдістердің алдында жүреді. Ал педагогикалық бакылауға ұйымдастырудың жеке өзіңдік әдісі, бір немесе бірнеше нақты информация жинақтау әдісі, кейде математикалық есептеуде енеді. Зерттеу әдістерін таңдау ғылыми жүмыстың алдындағы қойылатын міндеттеріне байланысты. Дене тәрбиесінің кейбір мәселелерін шешу педагогакалық әдістермен бірге психологиялық және биологиялық талдауларды, сонымен бірге физиологиялық әдістерді (мысалы, сабақта оқушының таным белсенділігін зеррттеу кезінде, дене жаттығуларының техникасын зерттегенде дене қабілеттілігінің даму тәсіддерін жасау кезінде) комплексті пайдалануды талап етеді. Зерттелетін педагогикалық процесті сипатгайтын сандык және сапалық талдаудан өткізілуге тиісті. Сапалық талдау дегеніміз алынған нәтиженің сөздік педагогикалық бағасын, ал сандық талдау бір немесе бірнеше педагогикалық процестердің тиімділігінің дәрежесін айқындау және олардың арасындағы кейбір байланысты анықтау үшін математикалық есептерді қамтиды. Зерттеу нәтижесі әдеби-графикалық өңдеумен және оның педагогикалық практикаға енгізумен аяқталады. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|