алынған білімді жүйелеу, өзін-өзі бақылауды, өзара бақылауды белсендіру.
Тәрбиелік:
математикаға және ақыл-ой еңбегін
ойлауды дамыту.
пәндеріне қызығушылықты тәрбиелеу.
Сабақ түрі: бірінші сабақ
Оқушылардың жұмыс түрлері: фронтальды, жеке, топтық жұмыс
Қажетті жабдықтар: интерактивті тақта, мультимедиялық проектор, ауызша және дайындық жаттығулары бар карталар.
Сабақ жоспары:
1. Ұйымдастыру сәті (3 мин.)
2. Функцияның шегі теориясымен танысу. Дайындық жаттығулары. (12 мин.)
3. Функцияның шегін есептеу (10 мин.)
4. Дербес жаттығулар (15 мин.)
5. Сабақты қорытындылау (2 мин.)
6. Үй тапсырмасы (3 мин.)
САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ
1. Ұйымдастыру сәті:
Мұғалімнің сәлемдесуі, жоқ адамдарды атап өту, сабаққа дайындықты тексеру. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау. Болашақта барлық тапсырмалар интерактивті тақтаға шығарылады.
2. Функцияның шегі теориясымен танысу. Дайындық жаттығулары.
Берілген нүктедегі функцияның шегі (функцияның шекті мәні), функцияның анықталу аймағы үшін шекті — қарастырылып отырған функция өзінің дәлелін осы нүктеге ұмтылған кезде ұмтылатын шама.
Белгі критерийлері (қосымша алуға болады):
- дұрыс және толық ауызша жауап үшін - 3 балл;
- дұрыс толықтыру үшін-1 балл;
- қателерді түзету үшін-2 балл;
- дұрыс тұжырымдарды (қорытындыларды) тұжырымдау үшін-2 балл;
- жауапты талдау үшін-3 балл;
- тапсырмаларды шығармашылық шешу, жоғары белсенділік үшін-2 балл;
- жолдастарына қатысты дұрыстық үшін-1 балл.
Сергіту сәті. (Оқушылар әр топта 4 адамнан тұратын топқа отырады)
Қолдана отырып, КӘЖ жұмысын ұйымдастыру, сонымен қатар білім арқылы қарым-қатынас динамикалық жұптар. Бұл жағдайда ұжымдық, топтық, жеке жұмыс түрлері қолданылады. Әр топ 4 карточканы алады, олар түрлендірулер арқылы немесе шектер теоремаларын қолдану арқылы шешіледі. Балалар олар үшін ең қолайлы болып көрінетін әдісті таңдайды, бірақ тапсырма неғұрлым тез орындалса, топ үшін соғұрлым жақсы болатындығын ескеру керек.
Бірінші кезеңде әр оқушы тапсырма картасын алады, оны орындайды, содан кейін мұғалім шешімді тексеріп, оны оқушымен талқылайды. Егер оқушыға көмек қажет болса, онда мұғалім оны қамтамасыз ете алады (өйткені мұғалім сыныптағы фронтальды жұмыстың едәуір бөлігінен босатылады, бұл оған оқушыларға жеке көмек көрсету уақытын арттыруға мүмкіндік береді).
Бірінші топ жоспар бойынша функцияның шегін ұсынады:
1. Нүктеде функцияның шегін анықтау.
2. Функция шектерінің қасиеттері.
3. Нүктедегі функциялардың шегін есептеу техникасы.
4. Шексіздіктегі функцияның шегін анықтау.
5. Бірінші керемет шек.
6. Екінші керемет шек.
7. Белгісіздік қалай ашылады
Шектеу келесідей жазылады:
Шекті есептеңіз:
Біз x-3 орнына ауыстырамыз:
Санның шегі санның өзіне тең екенін ескеріңіз.
Мысалдар: шектерді есептеңіз
Егер функцияны анықтау аймағының белгілі бір нүктесінде шек болса және бұл шек берілген нүктедегі функцияның мәніне тең болса, онда функция үзіліссіз деп аталады (берілген нүктеде).
Функцияның мәнін x0 = 3 нүктесінде және осы нүктеде оның шегінің мәнін есептейміз.
=4,5
Осы нүктедегі функцияның шегі мен мәні сәйкес келеді, сондықтан функция x0= 3 нүктесінде үзіліссіз болады.
Бірақ шектеулерді есептеу кезінде мәні анықталмаған өрнектер жиі пайда болады. Мұндай өрнектер белгісіздік деп аталады.
Белгісіздіктің негізгі түрлері:
,,,,,,
Белгісіздіктерді ашу үшін мыналар қолданылады:
* функцияның өрнегін жеңілдетіңіз: олар көбейткіштерге бөлінеді, функцияны қысқартылған көбейту формулалары, тригонометриялық формулалар көмегімен түрлендіреді, конъюгатқа көбейтіледі, бұл одан әрі қысқартуға мүмкіндік береді және т. б.;
* егер белгісіздіктерді ашуда шек болса, онда функция көрсетілген мәнге ауысады деп айтылады, егер мұндай шек болмаса, онда функция бөлінеді деп айтылады.
Мысал:
Шекті есептеңіз:
Біз нумераторды көбейткіштерге бөлеміз:
3.Функция шектерін есептеу
Мысал 1. Функцияның шегін есептеңіз :
Тікелей ауыстыру кезінде белгісіздік пайда болады:
=
Бөлуге арналған көбейткіштер алымы мен бөлгіш және шегін есептейміз.
Мысал 2. Функцияның шегін есептеңіз:
Тікелей ауыстыру кезінде белгісіздік пайда болады .
Біз алымын да, бөлімін де -ге көбейтеміз:
Есіңізде болсын, егер сан шексіз үлкен санға бөлінсе, ол нөлге айналады. Яғни,
Ұқсас:;
Мысал 3. Функцияның шегін есептеңіз:
Тікелей ауыстыру кезінде белгісіздік пайда болады.
Біз алымын да, бөлімін де -ге көбейтеміз:
Біз мұны ескердік:
=, =0
4.Өзіндік жаттығулар.
Шектерді есептеңіз:
1. 2. 3.
4. 5. 6.
5. Сабақты қорытындылау
Сабақтың өзін-өзі талдауы
Сабақ 10 сыныпта өтті, онда математиканы тереңдетіп оқыту жүргізіледі. Сыныпта 15 адам бар, олардың 13-і жақсы және жақсы оқиды. Сабақтың ұзақтығы 2 сағат (40 минуттан). «Функцияның шегі мен үзіліссіздігі» тақырыбын бекіту. Бағдарлама бойынша осы тақырыпты зерделеуге 20 сағат бөлінеді. Сабақ білім мен дағдыларды қайталау, бекіту және тереңдету мәселелерін қамтыды. Осы сынып үшін сабақтың мақсаттары үлкен маңызға ие болды. Сабақтың құрылымына 6 кезең кірді. Әр кезең уақытпен реттеледі.
Қорытынды
Дипломдық жұмыста алға қойған мақсатым толық орындалды, ал сол мақсатқа жету үшін белгіленген міндеттерді, яғни келесі зерттеулерді жүргіздім:
1. Функцияның шегі және оның үзіліссіздігі тақырыбы бойынша әдебиеттерді зерттелді;
мектеп мұғалімдерінің озық тәжірибесін зерделенді;
алгебра оқулықтарындағы осы тақырып бойынша материалдың берілуіне әдістемелік-педагогикалық тұрғыдан салыстырмалы талдау жүргізілді;