Дипломдық жоба мамандығы: 5В080700 «Орман ресурстары және орман шаруашылығы»
жүктеу/скачать 6,19 Mb.
|
Жаксыбай Исатай Бисенбайулы
| 3.4 Экономикалық тиімділігін есептеу
Ормандардың өнімділігін арттыруға және сапалық құрамын жақсартуға, олардың тұрақтылығын арттыруға бағытталған іс-шаралардың экономикалық тиімділігі экономикалық әсердің оны туындатқан шығындарға қатынасы бойынша айқындалады[28]. Стандартты көшеттерді өсіру және сату кезінде алынатын шартты пайда (П, теңге) мынадай формула бойынша есептеледі: П=Ц-С, мұндағы Ц – көтерме (босату) бағадағы стандартты екпе көшеттердің құны, теңге, С-отырғызу материалының технологиялық өзіндік құны. Стандартты көшеттердің құны 1 мың теңгеге көтерме бағаға отырғызу материалының санын көбейту арқылы алынады. Өсірудің өзіндік құнын есептеуге арналған деректер питомник егісіне топырақты дайындауға жұмсалатын нақты шығындардан алынады, олардың құрамына мынадай баптар енгізіледі: топырақты дайындауға, көшеттерді өсіруге және қазуға арналған өндірістік жұмыстардың негізгі және қосымша жалақысы; әлеуметтік аударымдар. Сақтандыру; тракторлар мен машиналарды ұстау құны; қызмет көрсететін өндірістердің қызметтері; өзге шығындар; тұқым, тыңайтқыш және гербицидтердің құны. Тірі және қоғамдық еңбек шығындарының тиімділігін (Эс) мына формула бойынша есептейді: Эс=Ц / С Неғұрлым прогрессивті технологияны енгізуден үнемдеу есептеледі: Эга=(С1-С2) · / Пс (3); Эст.с.=С1-С2 (4); Эс=(С1+Е·Ф1)- (С2+Е·Ф2)·К (5) Мұндағы Эга-көшеттерді 1 гектарға өсіру кезіндегі шығындарды үнемдеу, теңге; С1 және С2 – прогрессивтік технологияны енгізгенге дейін және енгізгеннен кейін 1 мың дана стандартты көшеттерді өсірудің технологиялық өзіндік құны, теңге; К-стандартты көшеттер саны, мың дана. Пс-стандартты көшеттер өсірілген алаң, га Эст.с. - 1 мың дана стандартты көшеттерді өсіру кезіндегі шығындарды үнемдеу, теңге; Эс-стандартты көшеттерді өсірудің экономикалық әсері, теңге. Е-көшеттерді өсіруге арналған негізгі өндірістік қорлар мен материалдарды пайдаланудың экономикалық тиімділігінің нормативтік коэффициенті (0,12), жаңа техника мен материал пайдаланылған кезде-0,15; К1 және К2-нұсқалар бойынша 1 мың дана стандартты екпе көшеттерді өсіруге пайдаланылатын негізгі өндірістік қорлар мен материалдардың құны, теңге. Орман питомниктерінде отырғызу материалдарын өсіру жөніндегі жобалық ұсыныстардың экономикалық тиімділігі: а) Жаңа питомниктерді жобалаудың немесе қолданыстағы питомниктерді қайта құрудың орындылығын негіздеу; б) питомник алаңының оңтайлы мөлшерін және өсірілетін отырғызу материалының түрлік құрамын таңдау; в) отырғызу материалын өсіру жөніндегі ұсыныстардың болжамды экономикалық тиімділігін бағалау және т.б.(кесте 8). Кесте 8 - 30 га орман питомнигі аумағына арналған тұқым түрлері мен сатып алу бағасы
Ауданы 30 га орман питомнигі аумағына арналған тұқым түрлері мен саны және сатып алу бағасы. Питомникті орналастыру бойынша отырғызылатын тұқым саны мен сатып алу бағасы кесте 7-де есептелді. Орман питомнигін тамшылатып суару жүйесін ұйымдастыру бойынша керекті құрал-жабдықтар мен қондырғылардың тізімі және бағасы (кесте 9-де) көрсетілген. Кесте 9 - Орман питомнигін тамшылатып суару бойынша қажетті материалдар
жүктеу/скачать 6,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||