«Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы»
ПӘНІНІҢ ОҚУ- ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
СЕМЕЙ
2015
Мазмұны
1 Глоссарий
2 Дәрістер
3 Тәжірибелік сабақтар
4 Курстық жұмыс (жоба)
5 Студенттердің өздік жұмысы
1 ГЛОССАРИЙ
Адвербиалдану – сөздің үстеу тобына өтуі
Адъективация – сөздің сын есімдер тобына өтуі
Аффикс – тіл элементі
Грамматика – (грек. – әріп, жазу) тілдің құрылымы, яғни морфологиялық категориялар мен тұлғалар.
Грамматикалық категория – бірыңғай мағынасы бар грамматикалық тұлғалар қатарларының қарама-қарсы қойылатын жүйесі
Деривация – бастапқы тіл бірліктерінен басқа туынды тіл бірліктерін жасау үдерісі.
Қосымша морфема – морфеманың бір түрі
Морфема – (грек.) тілдің негізгі бірлігі, ең кіші таңба
Морфология – (грек. форма және сөз, ілім) тілдегі сөз тұлғалардың құрылысы мен мағынасын айқындайтын тіл механизмдерінің жүйесі
Зат есім - сөйлемде заттық үғымға қатысты ойды білдіретін сөздер.
Сын есім деп заттың әр түрлі сыр-сипатын білдіретін сөздер.
Сан есімдер-сандық ұғымды білдіретін, есімдер тобына жататын сөз табы.
Етістік деп заттардың қимыл-әрекетін білдіретін сөз табы аталады.
Етіс – қимыл-әрекеттің субъектіге, қимылдың нысанына қатысын білдіріп, салт, сабақты етістік жасайтын етістіктің түрі.
Көсемше деп сөйлемдегі негізгі қимылдың жайы-күйін, жанама қимылды білдіретін етістіктің түрі аталады.
Үстеу- қимылдың жайы-күйін, эр түрлі белгілерін сипаттайтын сөз табы.
Еліктеуіш сөздер деп өмірдегі заттардың әр түрлі дыбыстарға еліктеуден немесе заттардың әр қилы көріністерінен пайда болатын сөздер аталады.
Түбір – сөдің лексикалық мағынасын сақтаушы негізгі бөлік.
Шылаулар грамматикалық дамудың нәтижесінде лексикалық мағынасынан айырылып, грамматикалық мағынаға көшкен, түрлі грамматикалық қызмет атқаратын тілдік бірліктер.
Одағай – адамның сезімін, көңіл- күйін білдіретін сөз табы.
Сөзжасамдық ұя – бір негізгі түбірден тараған туынды түбірлердің жиынтығы.
Достарыңызбен бөлісу: |