Жарық климатының ресурсы бойынша әкімшілік аудандарды топтау
Топ нөмірі
|
Әкімшілік аудандар
|
1
|
2
|
1
|
Солтүстік-Қазақстан, Көкшетау, Қостанай ауданы
|
2
|
Ақтөбе, Орал, Ақмола, Торғай ауданы
|
3
|
Гурьев, Маңғышлақ, Қарағанды, Павлодар, Семей, Шығыс-Қазақстан, Талдықорған, Жезқазған аудандары
|
4
|
Шымкент, Қызылорда, Алматы ауданы
|
Жарық климатының коэфициентінің мәндері
Жарық түсу көздері
|
Горизонт белдеуі бойынша жарықтың түсуі бағыты
|
Жарық климатының коэфициент, m
|
Әкімшілік аудандардың топ нөмірлері
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Ғимараттың сыртқы қабырғасы
|
С
|
1
|
0,9
|
0,75
|
0,75
|
СШ, СБ
|
1
|
0,9
|
0,75
|
0,7
|
Б, Ш
|
0,9
|
0,8
|
0,7
|
0,65
|
ОШ, ОБ
|
0,9
|
0,8
|
0,7
|
0,65
|
О
|
0,9
|
0,8
|
0,7
|
0,65
|
Тікбұрышты және трапециялы қол шамдар
|
С-О
|
0,9
|
0,9
|
0,8
|
0,8
|
СШ-ОБ
ОШ-СБ
|
0,9
|
0,85
|
0,8
|
0,75
|
Ш-Б
|
0,85
|
0,8
|
0,75
|
0,7
|
«Шед» типті қол шам
|
С
|
0,9
|
0,9
|
0,8
|
0,8
|
Ескертулер. С-солтүстік; СШ-солтүстік-шығыс; СБ-солтүстік-батыс; Ш-шығыс; Б-батыс; С-О-солтүстік-оңтүстік; Ш-Б-шығыс-батыс; О-оңтүстік; ОШ-оңтүстік-шығыс; ОБ-оңтүстік-батыс.
Табиғи және жасанды жарықтар, көру жұмыстары мен сондай-ақ оның разрядтарының сипаттамаларына байланысты нормаланады. Көру жұмысының сипаттамалары:
- ең жоғарғы дәлдік, айыру объектісінің эквивалентті немесе ең кіші өлшемі 0,15 мм;
- өте жоғарғы дәлдік, айыру объектісінің эквивалентті немесе ең кіші өлшемі 15-0,3 мм;
- орташа дәлдік, айыру объектісінің эквивалентті немесе ең кіші өлшемі 0,5-1,0 мм;
- кіші дәлдік, айыру объектісінің эквивалентті немесе ең кіші өлшемі 1-5 мм;
- өте кіші дәлдік, айыру объектісінің эквивалентті немесе ең кіші өлшемі 5 мм-ден жоғары.
Техникалы эстетика — қозғалыстың ғылыми-әдістемелік негізін жасайтын және пәндік ортанын калыптасуының әлеуметтік, эстетикалық, функциональдық, эргономикалық, техникалық аспек тілерін зерттейтін гылыми пэн. Техникалык эстетиканың әлеуметтік-мэдени рөлі адмдардың еңбек, демалыс жэне тұрмысының қолайлы жагдайларын жасау болып табылады.
Өндірістік эстетика техникалык эстетиканың бөлігі бола отырып, өндіріс мәдениетін көтеру, еңбектің қолайлы жағдайларын жасау мақсатында өндірістік кәсіпорындардың заттық ортасын эстетикалык жетілдіруін қалыптастырудың негізгі ережелерін, принциптерін, әдістерін әзірлейді.
Техникалык эстетика еңбек процестеріне көркем бастау енгізеді, бұл еңбек рухын көтереді, өндіріс жағдайында адамға оң сезімдік эсер етудің тэсілдерін эзірлейді.
Техникалық эстетика еңбек процесінде ағза қызметіне зиянды эсерлерді азайтады жэне жұйке шаршауын төмендетеді, себебі ол техникалык пәндерге, экономикага, эргономикаға, сэулетке, көркем өнерге сүйене отырып, адамды ыңгайлы, жетілген жэне эсем гехникамен қоршайды.
Техникада барлык жағдайда колданылатын эсемдік формалар жоқ, эр жұмыс орнының, эр машинаның мазмұнға сэйкес түрі бар. Құрамдалатын кез келген нысан эсемдік танытуы кажет. Бұл тек механикалык тетіктер емес, бүл «адам-машина» жүйесінің өзара қатынастары.
Бірақ эстетика мазмұнындағы басты нэрсе - еңбек. Еңбекті эстеттеудің үш турі бар:
еңбек процесін эстеттеу;
жұмыс ортасын эстеттеу;
еңбек өнімін эстеттеу.
Жұмыс процесін эстетгеу өндіріс мэдениетін жэне еңбек мэселелерін қамтиды. Өндіріс мэдениетінін талаптары өндірістің өз процесімен, бүйымдардың сыртқы безендірілуін қоса отырып, өндірістің көп түрлі технологиясымен аяқтай отырыпдехникалык құжаттаманың жобалануы жэне қойылуынан бастап өз процесімен канағаттандырылуы қажет.
Жұмыс күшін эстеттеу кең міндеттер кешенін қамтиды, енбек өнімділігінің өсімінің елеулі резервтерінен (интерьердің түстік үйлесімді бояуынан, гұтастық.
ауқымдык шешімі үйлесімінен, тұтастай цехтағы жэне жұмыс орнындағы өлшемдестіктен, үйлесімділіктен жэне т.б) түрады.
Еңбек өнімін эстеттеу көркем безендендіруге негізделеді. Еңбок өнімі тек соңкы түрде және тұтастай эсем болумен бірге. оның эрбір материалының машинага, бөлшекке, затка, кұралға айналуы да әдеиі болуы қажет. Еңбек өнімін эстетикалық маңызды әдістерінің бірі оның көркем дизайны болып табылады.
Көркем құрастыру - адам кызметінің саласы, оның мақсаты, адамның материалдык және рухани қажеттіліктерін толығырақ канағаттандыратын үйлесімді зат ортасын жасау; бұл процесс тұтастай мазмүн мен сапаның диалектикалық озара байланысындағы бүйымдардың түрлерін жинақтау және өнеркәсіп бүйымыныц ең оңтайлы формасын іздестіру болып табылады.
Көркем құрастыруда композиция, көлемдік - кеңістіктік кұрылым сияқты ұғымдарды пайдаланады.
Бұйымға мөлшерлік пен үйлесімділік беретін негізгі құралдар пропорциялар, масштаб, ыргақ, қарсылықты түстер жэне реңк,симметрия, асимметрия болып саналады.
Пропорциялар формалардың түтас және оз арасындагы боліктердің өзара мөлшерліктерін көрсетеді. Пропорциялар форманы үйлестіру кұралы болады.
Масштабтылық — белгіленген олшемде заттыц жасалатын шамасының белгіленген катынасы. Масштаб - бұл бір заттың екінші затқа немесе бірнеше затқа олармен салыстыргандағы өлшемі.
Ырғақ - элементтерді қайталау, кезектестіру, күшейту, азай'у жолымен корінісін және байланысын қамтамасыз ететін композициялық күрал.
Қарсылықты түстер - элементгерді карама-қарсы көлемі, түсі жэне т.б. көрсету үшін пайдаланылатын композиция құралы. Ол салыстырылатын элементтердің функциональдык жэне кұрастыру ерекшеліктерін белсендірек керсетуге көмектеседі.
Реңк (нюанс) - элементтердің формасы, молшері, түсі жэне т.б. бойынша контрастқа қарама-қарсы композиция құрааы.
Симметрия - оське немесе ортага композиция элементтерініц ұйымдастырылу принципі, асимметрия - бұрыс орналастыру.
Машина формасы оператордың назарын кажетсіз аудармауы үшін басы артык акпарат көзі болмауы кажет. Жұмысқа кажетсіз сәндік элементтер, егер олар даярлау' технологиясына жатпаса.
Машиналардың негізгі көлемдері қарапайым болғаны дурыс. Басы артық конфигурациялар еріксіз адам назарын тартады.
Масштабтылық негізінде заттың бір бөлігінің тутаска катынасынан түрады, тұтастың бөлікіерге, сондай-ак адам мөлшерлеріне қатынасыиаи түрады. Масштабтық салыстыру осы заттар катар тұрганда гана емес, сондай-ақ орыны мен уакыты бойынша алыс тұрғанда да бола береді. Бұл жагдайда салыстыру жад бойынша жүреді, адам ойша өткен тәжірибесін елестетеді.
Үлкен зат кішкене чаттардыц ішінде басты болып кабылданады. Мысалы, машина залы ішіндегі гидрогенератор. Бірак басқа да сипатты ансамбльдер болуы мүмкін. Мысалы, үлкен және кіші мөлшерлі көптеген күрделі аппараттармен толтырылган ірі зауыт цехы. Цехгың аяққы жағында қабыргадан алые емес бес метрлік ақшыл-көк, тіптен ақ десе де болады баскару пульті тұр, ол адам бойынан биік, жогарысында ашық көк түсті күнкагары бар. Цех ішіндегі жабдықтың көбі баскару пультінен үлкен болса да, пульт мүнда ең басты нәрсе екенін айгактап тұр.
Цех ансамбліндегі басқару пультінің мэнділігі, байкалуы көптеген факіорлармен дәлелденген. Мұндагы басты фактор пульттің технологиялык процестегі басты рөлде болуы және оның ерекше түсі мен орыны - пульт көру орталығында аса үлкен емес алаңга қойылған. Бірак оның тагы бір маңызды сапасы кұрастырылуында, ^оган байланысты ол өндірісте жетекші орынга ие болып тұр. Бүл -оньщ елеулі масштабы жэне бөлшектерінін ірілігі. Бет астына жасалған үлкен шэкілдері мен циферблаггары, тұтас, біркелкі боялган каптамасы, пульттің үзын бойына күнқағарының астына орналаскан жергілікті. көзге жайлы люминесцентті шамдары, осыиыц бэрі пульгаукымын ерекшелендіріп тұрады.
Өндірістегі түс. Өндірісті эстетикалауда «түс климаты» деп аталатын түстің мәні үлкен. «Түстік климат» - бөлмедегі түстің косындысына қойылатын
Достарыңызбен бөлісу: |