Дәріс 11. Өндіріс процесстерімен жабдықтар қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар Дәрістің жоспары:
1. Техникалық қорғаныс әдістері
2. Зақымдалудан ұйымдық қорғаныстық әдістері
Манызды қүқыктық қүжаттар, ол 4.07.2001 жылы өзгерген, 3.032001 жылгы ҚР Басқарушылары бекіткен «еңбек әрекетімен байланысты, жұмысшылардың денсаулығынын закымдалуы мен сәтсіз жағдайларды ескеру мен зерттеу ережелері». Ережелер уайымдардағы кез-келген жеке меншіктіктін формасы мен сөтсіз жагдайлардьі есептеу және зертге тәртібін бекітеді сонымен бірге жеке меншік иелерінде.
Онда сәтсіз жағдайлармен байланысты қабылданған, өндірістегі сәтсіз Оцщ-аларды зерттеу туралы алгашқы кезекті шаралар жазу түрі және актінін формасы аталып көрсегідгең. Ережелерде өндірістік жарақат ретінде көрсетілген жағдайлар топталынған:
жүмыс орны тәртібівде, өндіріс қүралдары, жеке корғаныс қүралдарын даиындау мен жұргізукезінде,жұмыс уакытынын аяқталуы 6ойынша немесе 6асталар алдында
жұмыс ұйымдастырушы немесе жұмыс берушінін тапсырмасымен байланысты, өзінің міндетін немесе жұмысын орындаумен болған орнында немесе іс сапар уакытында және жұмыс орнында, жұмыс уакыты аралығьнда;
өндірістік зиянды жөне кауіпті әсерлердін нәтижесінде;
жұмыс уақытында, жұмысшы зерттеуінін жолы бойынша, жұмыс орнында қызмет ету объектілері арасындагы жылжумен байланысты әрекеттерді, жұмыс берішінің тапсырмасын орындауы бойынша әрекетгерді, жұмыс берушшіц тапсырмасын орындауы бойынша;
жұмыс берушінің көлігінде;
қызметтік жол жүруі үшін пайдалану құқығына жұмыс берушінің жазба түріндегі келісімі бар болған кездег, жеке келікте;
жұмыс берушінін бұйрығы бойынша, өзініц жөне басқа ұйымныц территориясына келген кезеңінде, сонымен бірге жұмыс берушініц жеке меншігін қорғау кезінде;
8) жұмыс орны бойынша немесе іс сапары кезінде жұмысшынык қызметтік міндетін
орындауы кезінде, оны қасақана өлтіру жөне оны жаракаттауы.
Өндіріспен байланысты әрбір нақты жағдайды тексеріп комиссия анықтайды. Егер жұмысшыға, жұмыс берушініц қатесінен сәтсіз жағдайдын нөтижесіңде денсаулығына зиян келсе, онда Қазакстан Республикасының нормативті құқықтык актілері қарастырылған жағдайлар мен тәртіпте, егер жұмысшыға сактандыру салымы төленбейтін болса, жұмыс берушіні жазалайды.
ҚР 17.03.93 жылы өзгеріп, крсымша 28.06.2002 жылы толықтырылған Министрлер кабинетінін бұйрығымен бекітілген «Енбек кызметін орьгадаумен байланысты жұмысшылар мен кызметкерлердің денсаулығының зақымдалуы мен жеке меншігініц барлық шығынын есептеудің ұйымдык ережесіне» сөйкес зиян келтіру мөлшері 12 айда, орташа ецбек ақысы негізінде есептелінеді.
Егер жарақат алған жұмысшы, тұрғындарды өлеуметгік қорғау аймағындағы орталық орындаушы органдардыц территориялы бөлімшесінде көмек түрлерін (емдеу, косымша тамақтану, дәрі -дәрмек алу, медициналык тексеруден өту, санитарлы- курортгық емдеу, зиян шегушінің емделу орнына барып - қайтуына телем ақысын қоса алғанда), алмаса, ұйым жарақат алған жұмысшыға ецбек акысына қосымша жәрдем ақы береді жөне косымпіа шығынды төлейді.
Арнайы медициналык және тұрмыстық күтім қажет, зиян шегушіге, шығынды өрбір күтім түріне байланысты бірден кем емес есептік айлық көрсеткішінен боліп отырады.
Ұйым зиян шеккен жұмысшыға және оныц отбасы мүшелеріне және зардап шеккен жұмысшының қаза болуына байланысты шығынын төлеуге, тұрғын ауданныц төлемі бойынша жеңілдіктер жасауға, балалар мекемелеріндегі балалардын шығынын төлеуге, жалпы көлік түрлеріндегі жол ақысын төлеуге жөне басқа да көмек түрлерін көрсетуге міндетті.
15.01.98 жылы ҚР Министрлігініңенбек пен әлеуметгік қорғанысты енгізу бұйрығымен «Енбек жағдайы бойынша ұйымның өндірістік объектілерін аттестациядан өткізу туралы жағдаймен» сәйкес, объектіні аттестацидан өткізу мерзімі (3 жыдца 1 реттен көп емес) және кезектен тыс кайтадан аттестациядан өткізу, сонымен бірге комнссия мен оныц кұрамын аттестациядан еткізу және ұымдарды регламентгеу. Енбек шарты мея объектінін жарақат қауіптілігіне бағаны комиссия береді.
Қауіптілік пен еңбекті қорғау мен бақылаудағы Мемлекетгік басқару мев негізгі жағдайлар Берілген жағдай ҚР «Қауіпсіздік пен енбекті қорғау туралы» занымен регламенттеледі. Еңбекті қорғау мен қауіпсіздік облысындағы, бакылау, болжау, мемлекетгік басқару, ҚР Басқару орындарымен, баскарушы органдармен және оның территориясындағы бөлімшелерімен, сонымен бірге бұрынғы баскару органдарымен жүзеге асырылады. Осы занда «Еңбекті қорғау» аймағындағы құқыктары ұсынылған.
50 адамнан көп жұмысшысы бар, барлық үйымдарда, жұмыс беруші еңбек пен қауіпсіздік қызметін кұруға міндетгі және ол өзінің статусы бойынша, негізгі өндірістік қызметтермен тенестіріледі. 50 адамға дейінгі жұмысшы бар үйымдарда, «Еңбекті қорғау» бойынша міндеттері, жұмыс берушінің бұйрығы бояынша мамандыққа біріктіріліп басқарылады.
Енбекті корғау мен қауіпсіздік бойынша заң шығарушылыкты сақтауды бақылау мен қадағалау түрлері келесідей бөлінеді:мемлекеттік; ведомствалық; ұйымдық.
Бақылау сұрақтары
1. Дыбыстың негізгі параметрлерін атаңыз
2. 16 Гц –ке дейін және 20000 Гц-тен жоғары жиіліктегі тербеліс дыбыстары қалай аталады
3. Адам дыбысты тербелістің жиілігінің қандай шектерінде қабылдайды
4. Қандай өндірістік шу адам ағзасы үшін өте қауіпті
5. Жұмысшының дірілдегіш құрал-жабдықпен қанша түйісу уақытына жұмыс істеуіне рұқсат беріледі